Jair Lapid urodził się 5 listopada
1963 r. w Tel Awiwie. Jego ojcem był Josef Lapid (urodzony w
1931 r. w Jugosławii jako Tomislav Lampel), który przeszedł
Holokaust w getcie w Budapeszcie. Większość rodziny zginęła.
W 1948 r. wyemigrował do Izraela, gdzie odbył służbę wojskową
i ukończył studia, a następnie został dziennikarzem w gazecie
"Maariv". W 1959 r. poślubił urodzoną w Tel
Awiwie dziennikarkę z tej samej gazety - Szulamit Lapid (ur.
1934 r.). Mieli troje dzieci.
Po urodzeniu się Jaira, w latach 1963-1966
rodzina mieszkała w Londynie, gdzie ojciec był przedstawicielem
gazety "Maariv". Po powrocie do Izraela młody
Jair uczył się w Herzliji. W młodości uprawiał boks. W latach
1982-1985 odbył służbę wojskową. W 1982 r. wziął udział w I
wojnie libańskiej, gdzie służył w korpusie pancernym. W pobliżu
miejsca lądowania helikoptera rzucono wówczas granat dymny,
a dym wywołał u Jaira atak astmy oskrzelowej. Następnie służył
jako reporter gazety wojskowej "Bamahane".
Po wojsku rozpoczął pracę w gazecie "Maariv"
oraz publikował wiersze w gazecie literackiej. W połowie lat
80. ożenił się z Tamar Friedman, z którą ma syna.
W 1988 r. został redaktorem gazety "Tel
Aviv Newspaper" (należała do "Maariv").
Pisał także cotygodniowe felietony dla gazety "Yedioth
Ahronoth". Dotyczyły one różnych tematów, od liberalno-lewicowej
polityki po kwestie społeczne i wiele innych. W 1990 r. Lapid
ponownie się ożenił, z Lehi Mann - mają syna i córkę. W 1991
r. rozpoczął grać jako aktor w filmach, a od 1993 r. prowadził
telewizyjny program rozrywkowy "Weekend". W
1997 r. przez sześć miesięcy przebywał w Stanach Zjednoczonych,
gdzie miliarder Arnon Michel zatrudnił go w New Regency Company.
W kolejnych latach kontynuował karierę w izraelskiej telewizji,
zdobywając kilka nagród. W 2003 r. wziął udział w kampanii reklamowej
Banku Hapoalim, za co otrzymał 220 tys. dolarów. Lapid
napisał także dwanaście książek i teksty 22 piosenek. Tym, co
naprawdę uczyniło go jedną z najbardziej znanych osób w kraju,
była dekada pracy jako gospodarz talk-show. Lapid przeprowadzał
wywiady z najbardziej znanymi osobami w izraelskiej polityce,
w tym premierami Icchakiem Szamirem, Szymonem Peresem, Benjaminem
Netanjahu, Ehudem Barakiem, Arielem Szaronem i Ehudem Olmertem,
a także znanymi ludźmi z całego świata, jak np. Dalajlamą, Billem
Gatesem, Stephenem Hawkingsem, Arnoldem Schwarzeneggerem i Julią
Roberts. W swojej charakterystycznej czarnej koszulce zadawał
gościom kolejne pytania, z których najsłynniejszym było: "Czym
jest dla ciebie Izrael?" W 2012 r. zrezygnował z pracy
w telewizji i napisał felieton, który miał zapoczątkować swoją
karierę polityczną, pod słynnym tytułem: "Gdzie są pieniądze?"
W kwietniu 2012 r. Jair Lapid założył partię
polityczną Jesz Atid (pol. Jest przyszłość), o
ideologi centroprawicowej, syjonistycznej i liberalnej. Od lutego
2013 r. był posłem w Knesecie. W kampanii wyborczej startował
pod hasłe: "Gdzie są pieniądze?". Zainspirowany protestami
mieszkaniowymi z poprzedniego lata, Lapid zapytał: "Dlaczego
klasa robotnicza, która płaci podatki, wykonuje wszystkie swoje
obowiązki, służy w wojskowych rezerwach, dźwiga na plecach cały
kraj, a nie widzi pieniędzy?" Oskarżył rząd o marnotrawstwo
i korupcję. Lapid poprowadził kampanię na rzecz reform gospodarczych,
aby pomóc klasie średniej, zwalczając korupcję i wymagając od
wszystkich obywateli - miał na myśli haredim - służby wojskowej
lub służby cywilnej. W ten sposób doprowadził swoją partię do
zdobycia 19 mandatów - druga co do wielkości partia w Knesecie.
Zapytany po wyborach, odpowiedział, że zakłada, iż w następnych
wyborach zmierzy się z Benjaminem Netanjahu o stanowisko premiera
i wygra. Od marca 2013 r. objął tekę ministra finansów.
W kwietniu 2013 r. znalazł się na liście
"100 najbardziej wpływowych ludzi na świecie" magazynu
"Time". W uzasadnieniu tego wyboru stwierdzono,
że "jeśli świat ogólnie widzi Izrael w jego konflikcie
z Palestyńczykami, Lapid reprezentuje w swojej osobowości wewnętrzne
skupienie narodu". W maju 2013 r. zajął pierwsze miejsce
na liście najbardziej wpływowych Żydów na świecie magazynu "Jerusalem
Post".
Jako minister finansów Lapid przedstawił
propozycję dwuletniego budżetu na lata 2013-2014. W 2013 r.
podniesiono VAT z 17% do 18%, podniesiono opodatkowanie papierosów
(ok. 3 NIS za paczkę) i alkoholu oraz obniżono zasiłek na dzieci.
Budżet szkół ultraortodoksyjnych został zmniejszony o ok. 40%
(400 mln NIS w 2014 r.). Lapid mówił, że klasa średnia nie może
już dłużej dźwigać "ciężaru ciężaru sektora ultra-ortodoksyjnego
społeczeństwa" i działał na rzecz ich integracji z armią,
służbą cywilną i rynkiem pracy.
To wtedy Lapid i Naftali Bennett utworzyli
"więź braci", 31-osobowy parlamentarny blok, który
negocjował warunki w rozmowach koalicyjnych, zmuszając premiera
Netanjahu do włączenia do koalicji Bennetta. Rabini, prawicowi
politycy i media szydzili z Lapida, wielokrotnie używając biblijnej
terminologii, nazywając go Amalekiem i wzywając do "usunięcia
złośliwych ludzi z rządu i kraju". W grudniu 2014 r. został
zwolniony z rządu przez Netanjahu. Zgodnie ze sprawozdaniem
podatkowym z 2015 r., jego majątek wynosił około 10 mln NIS.
Według rankingu Forbesa w 2019 r. fortunę Lapida oszacowano
na około 25 mln NIS - jest on ósmym najbogatszym politykiem
Izraela.
W wyborach w 2015 r. poprowadził swoją partię
pod hasłem "Wojna z korupcją", uzyskując 11 mandatów
w Knesecie. Po wyborach odmówił przystąpienia do negocjacji
koalicyjnych z partią Likud, pozostając w opozycji. W
czerwcu 2016 r. został ukarany grzywną przez parlamentarną komisję
etyki za nieobecność w 32 z 75 dni posiedzeń Knesetu podczas
sesji zimowej. Lapid miał najniższą frekwencję w pracach parlamentu.
Pomimo to, dzięki połączeniu swojej charyzmy talk-show w przemówieniach
w Knesecie i pragnieniu odwiedzania stolic na całym świecie
by spotykać się z zagranicznymi urzędnikami i społecznościami
żydowskimi, był w stanie utrzymać swoją polityczną gwiazdę w
jasnym świetle. W 2019 r. Lapid wszedł w koalicję z partią Niebiesko-Biały.
1 lipca 2022 r. został mianowany premierem Izraela.
Lapid popiera wznowienie negocjacji z Autonomią
Palestyńską na podstawie rozwiązania dwupaństwowego, przy jednoczesnym
utrzymaniu dużych bloków osiedli, zjednoczonej Jerozolimy jako
stolicy Izraela, zdecydowanego sprzeciwu wobec powrotu Wzgórz
Golan do Syrii i zapewnienia bezpieczeństwa Izraela. Lapid jest
znany z liberalnego światopoglądu, który obejmuje oddzielenie
religii od państwa. Popiera wprowadzenie małżeństw cywilnych,
w tym małżeństw osób tej samej płci. Opowiada się za rozwiązaniem,
w którym każdy lokalny samorząd określałby zasady szabatu w
swojej przestrzeni publicznej. Lapid poparł uznanie wszystkich
sekt w judaizmie, w tym pełne uznanie judaizmu konserwatywnego
i reformowanego. "Izrael musi w pełni zrównać prawa wszystkich
nurtów judaizmu - ortodoksyjnego, reformowanego i konserwatywnego.
Wszyscy powinniśmy tutaj żyć razem, z wzajemną tolerancją i
szacunkiem. Izrael jest jedyną demokracją na świecie, w której
nie ma wolności religijnej dla Żydów."
Źródło: Wikipedia
|