8 stycznia 1973 r. izraelskie myśliwce zestrzeliły
cztery syryjskie myśliwce MiG-21 tracąc jeden myśliwiec
Mirage III.
13 stycznia 1973 r. po raz pierwszy zebrał
się Światowy Kongres Żydowski (World Jewish
Congress). W obradach uczestniczyli przedstawiciele gmin
żydowskich z całego świata, wliczając w to Rumunię i Jugosławię
z bloku wschodniego.
15 stycznia 1973 r. odbyło się historyczne
spotkanie w Watykanie. Premier Izraela Golda Meir po raz pierwszy
spotkała się z papieżem Pawłem VI (1897-1978).
24 stycznia 1973 r. izraelscy agenci Mossadu
zdetonowali bombę w hotelu w Nicosia (Cypr) zabijając palestyńskiego
terrorystę Husseina Al-Bashira, który był przywódcą Czarnego
Września na Cyprze. Był on ochraniany przez agentów radzieckiego
wywiadu KGB.
W lutym 1973 r. żydowscy ekstremiści z Ligii
Obrony Żydowskiej rzucili bomby zapalające do kilku obiektów
chrześcijańskich w Jerozolimie.
21 lutego 1973 r. izraelskie myśliwce zestrzeliły
pomyłkowo nad Półwyspem Synaj libijski samolot pasażerski ze
105 pasażerami na pokładzie.
6 marca 1973 r. palestyńscy terroryści z
Organizacji Wyzwolenia Palestyny podłożyli bomby w samochodach
zaparkowanych przed biurem izraelskich linii lotniczych El
Al, przed First Israel Bank and Trust Company oraz
przed Israel Discount Bank w Nowym Jorku (USA). Agenci
FBI wykryli i rozbroili bomby.
W marcu i kwietniu 1973 r. radzieckie władze
nasiliły represje wobec Żydów pragnących wyjechać z ZSRR do
Izraela. Niektórych z nich fałszywie oskarżono i skazano pod
różnymi zarzutami na długie kary pozbawienia wolności lub obozy
ciężkiej pracy.
W marcu 1973 r. Egipt i Syria zawarły porozumienie
o podjęciu wspólnej akcji militarnej przeciwko Izraelowi.
Równocześnie Związek Radziecki rozpoczął
dostawę rakiet balistycznych ziemia-ziemia Scud dla Egiptu
(Scud-C o zasięgu 600-km) i Syrii (Scud-D o zasięgu
700-km).
W 1973 r. armia libańska podjęła próbę zbrojnego
przejęcia kontroli nad południową częścią Libanu, gdzie swoje
bazy rozlokowała Organizacja Wyzwolenia Palestyny, która
nie przestrzegała zawartych porozumień i prowadziła akcje terrorystyczne
przeciwko Izraelowi. Doszło do gwałtownych starć i wojska libańskie
wycofały się na północ od rzeki Litani.
W ten sposób Organizacja Wyzwolenia
Palestyny umocniła swoją pozycję w Libanie.
W kwietniu 1973 r. radzieckie władze wycofały
się z nakładania "podatków od dyplomów" na
Żydów wyjeżdżających z ZSRR do Izraela.
6 kwietnia 1973 r. izraelscy agenci Mossadu
zastrzelili w Paryżu (Francja) palestyńskiego terrorystę Basila
Al-Kubaissi, który zajmował się logistyką i planowaniem operacji
Czarnego Września.
9 kwietnia 1973 r. czterej palestyńscy terroryści
zaatakowali rezydencję ambasadora Izraela w Nikozji (Cypr).
W godzinę później ostrzelano ochronę izraelskiego samolotu na
lotnisku w Nikozji. W wymianie ognia zginął 1 napastnik, a 3
aresztowano.
---------- Operacja "Wiosna Młodości"
----------
W nocy z 9 na 10 kwietnia 1973 r. izraelscy
komandosi (Sayeret Matkal) wspierani przez agentów Mossadu
przeprowadzili atak na główne kwatery Organizacji Wyzwolenia
Palestyny w Bejrucie i Sydonie, w Libanie. Głównym celem
było trzech przywódców Czarnego Września, którzy zostali
zabici: Muhammad Joussef Al-Najjar (dowódca wywiadu al-Fatah
i oficer operacyjny Czarnego Września, jeden z zastępców
Arafata), Kamal Adwan (dowódca wywiadu Czarnego Września,
odpowiedzialny za międzynarodowe ataki na cele izraelskie) i
Kamal Nasser (członek dowództwa OWP i Czarnego Września).
Dodatkowo zniszczono główną kwaterę al-Fatah w Bejrucie,
wytwórnię broni przy lotnisku międzynarodowym w Bejrucie oraz
garaże pojazdów OWP w Sydonie. Podczas operacji zginęło
43 palestyńskich terrorystów oraz 2 izraelskich komandosów.
11 kwietnia 1973 r. izraelscy agenci Mossadu
zastrzelili w hotelu w Atenach (Grecja) palestyńskiego terrorystę
Zaiada Muchasi, który był nowym dowódcą Czarnego Września.
11 kwietnia 1973 r. izraelscy agenci
Mossadu postrzelili na ulicy w Rzymie (Włochy) dwóch
palestyńskich terrorystów z Czarnego Września.
27 kwietnia 1973 r. palestyński terrorysta
z Czarnego Września zastrzelił w Rzymie (Włochy) włoskiego
pracownika izraelskich linii lotniczych El Al.
7 maja 1973 r. odbyły się uroczystości 25-lecia
istnienia państwa Izrael. Uroczystości odbyły się w atmosferze
rozprężenia. Gospodarczy dobrobyt przyczynił się do odczuwania
bezpieczeństwa. Izrael nie spodziewał się żadnej arabskiej agresji.
W maju i sierpniu 1973 r. egipska armia przeprowadziła
ćwiczenia wojskowe nad Kanałem Sueskim. Przy tej okazji skoncentrowano
nad granicą duże ilości wojska.
23 maja 1973 r. prezydentem Izraela został
Efraim Katzir (Kaczalski). Sprawował on swoje obowiązki do 23
maja 1978 r.
9 czerwca 1973 r. palestyńscy terroryści
z Czarnego Września częściowo zniszczyli fabrykę Fritza
Wernera z GMBH w Berlinie Zachodnim (Niemcy). Firma oficjalnie
przyznawała się do współpracy z Izraelem.
28 czerwca 1973 r. izraelscy agenci Mossadu
wysadzili samochód w Paryżu (Francja) zabijając palestyńskiego
terrorystę Mohammada Boudia, który kierował operacjami Czarnego
Września we Francji.
1 lipca 1973 r. palestyńscy terroryści zastrzelili
attache sił powietrznych Josefa Allona w ambasadzie Izraela
w Waszyngtonie (USA).
21 lipca 1973 r. izraelscy agenci Mossadu
podjęli nieudaną próbę zamachu na palestyńskiego terrorystę
z Czarnego Września w Lillehamer w Norwegii. Pomyłkowo
zastrzelono marokańskiego pisarza Ahmeda Bouchiki.
Norweska policja
aresztowała sześciu agentów Mossadu (w 1975 r. powrócili
do Izraela).
5 sierpnia 1973 r. dwaj palestyńscy terroryści
z Czarnego Września rzuciło granaty ręczne i ostrzelało
z broni maszynowej pasażerów oczekujących na lot amerykańskiego
samolotu Trans World Airlines z Aten (Grecja) do Tel
Awiwu (Izrael). Zginęło 5 osób, a 53 zostały ranne.
11 września 1973 r. ze zjednoczenia partii
prawicowych i centrowych powstała partia Zjednoczenie
(Likud).
13 września 1973 r. izraelskie myśliwce Mirage,
Phantom i Nesher zestrzeliły w bitwie powietrznej
19 syryjskich myśliwców MiG-21 tracąc dwa myśliwce bombardujące
F-4 Phantom i jeden myśliwiec Nesher.
28 września 1973 r. palestyńscy terroryści
(z organizacji as-Saika, kontrolowana przez Syrię, członek
OWP) opanowali w Bratysławie (Czechosłowacja) pociąg
z 39 radzieckimi Żydami jadącymi z Moskwy (ZSRR) do Wiednia
(Austria). Na granicy austriackiej porywacze wzięli 5 Żydów
jako zakładników i pojechali na lotnisko w Wiedniu, żądając
zamknięcia ośrodka tranzytowego dla radzieckich Żydów w Schoenau,
w Austrii.
Kanclerz Austrii
Bruno Kreisky (1911-1990), Żyd z pochodzenia, lecz bardzo krytyczny
wobec Syjonizmu, ustąpił przez żądaniami porywaczy i
nakazał zamknięcie ośrodka tranzytowego dla Żydów w Austrii.
Porywacze odlecieli samolotem do Libii.
6 października 1973 r. wywiad wojskowy powiadomił
rząd o spodziewanej w każdej chwili arabskiej inwazji na Izrael.
Rząd o godz. 8:00 ogłosił natychmiastową mobilizację.
Mobilizacja Izraelskich Sił Obronnych
tylko przez sześć godzin przebiegała w warunkach pokoju. W Izraelu
było święto Jom Kippur i większość żołnierzy znajdowała się
na przepustkach w domu.
Zmobilizowano ogółem 415 tys. żołnierzy
zgrupowanych w 33 brygadach (10 pancernych, 3 zmechanizowane,
19 piechoty i 2 powietrzno-desantowe). Jednak w momencie wybuchu
wojny tylko 18 brygad było w pełnej gotowości bojowej, a pozostałe
potrzebowały jeszcze 2 do 4 dni. Wojska pancerne posiadały 1,5
tys. amerykańskich, brytyjskich i francuskich czołgów (Sherman,
Patton, Centurion i AMX), 200 radzieckich
czołgów (T-54/55, PT-76), 3 tys. transporterów
opancerzonych oraz 2,5 tys. dział artylerii. Siły powietrzne
posiadały 561 samolotów bojowych (w tym 190 myśliwców bombardujących
A-4 Skyhawk, 176 myśliwców bombardujących F-4E Phantom,
50 myśliwców Mirage III, 12 lekkich bombowców Super
Mystere, 8 lekkich bombowców Vautour, 6 transportowców
C-130 Hercules, 12 transportowców C-47 Dakota,
10 transportowców C-97 Stratofreighter, 30 lekkich transportowców
Noratlas) i 84 śmigłowców (w tym 8 ciężkich transportowych
Super Frelon, 12 ciężkich transportowych CH-53 Sea
Stalion, 30 wielozadaniowych Bell 205). Marynarka
posiadała 38 okrętów wojennych (1 niszczyciel, 1 fregatę, 3
okręty podwodne, 12 kutrów rakietowych, 9 kutrów torpedowych,
9 kutrów patrolowych i 3 kutry desantowe). Prawdopodobnie Izraelskie
Siły Obronne dysponowały w 1973 r. 13 bombami atomowymi
oraz 20 pociskami rakietowymi z głowicami atomowymi.
Egipt dysponował armią liczącą 830 tys. żołnierzy,
z których przeciwko Izraelowi wystawiono 300 tys. żołnierzy.
Dysponowali oni 2,2 tys. radzieckich czołgów (w tym 850 czołgów
T-54/55, 750 czołgów T-62, oraz T-34
i PT-76), 2,4 tys. transporterów opancerzonych (BTR-152,
BRDM, BTR-60, TOPAS i inne) oraz 1,1 tys.
dział artylerii. Egipskie siły powietrzne posiadały 690 samolotów
bojowych (w tym 160 myśliwców MiG-21, 60 myśliwców MiG-19,
200 myśliwców MiG-17, 130 myśliwców bombardujących Su-7B,
18 bombowców strategicznych Tu-16, 30 bombowców Ił-28,
30 transportowców An-12, 40 transportowców Ił-14
i inne) oraz 161 śmigłowców (w tym ciężkie transportowe Mi-6
i wielozadaniowe Mi-8). Marynarka posiadała 104 okręty
wojenne (w tym 5 niszczycieli, 6 fregat i korwet, 12 okrętów
podwodnych, 8 trałowców, 20 kutrów rakietowych, 43 kutry torpedowe,
8 kutrów patrolowych i 2 kutry desantowe).
Syria dysponowała armią liczącą 332
tys. żołnierzy, z których przeciwko Izraelowi wystawiono 60
tys. żołnierzy. Dysponowali oni 1,4 tys. radzieckich czołgów
(T-54/55, T-62, PT-76), 1,3 tys.
transporterów opancerzonych (BTR-152, BRDM, BTR-60
i inne) oraz 655 dział artylerii. Syryjskie siły powietrzne
posiadały 321 samolotów bojowych (w tym 110 myśliwców MiG-21,
120 myśliwców MiG-17, 45 myśliwców bombardujących Su-7B,
12 transportowców Ił-14, 4 transportowce Ił-18)
oraz 36 śmigłowców. Marynarka posiadała 21 okrętów wojennych
(2 trałowce, 6 kutrów rakietowych, 10 kutrów torpedowych, 3
kutry patrolowe).
Irak skierował przeciwko Izraelowi 20
tys. żołnierzy, wspieranych przez 310 czołgów, 300 transporterów
opancerzonych i 200 dział artylerii. Irackie siły powietrzne
posiadały na froncie izraelskim 73 samoloty bojowe.
Dodatkowo Jordania skierowała na wojnę
dwie brygady piechoty, Maroko jedną brygadę zmechanizowaną i
dwie brygady piechoty, Libia eskadrę bombowców i brygadę pancerną,
Arabia Saudyjska pułk piechoty, Tunezja wysłała 1 tys. żołnierzy,
Sudan 3,5 tys. żołnierzy, Kuwejt sześć batalionów piechoty.
Nawet odległa Kuba wysłała 1,5 tys. żołnierzy z czołgami i helikopterami
bojowymi. Poza tym państwa arabskie udzieliły dużego poparcia
finansowego Egiptowi, Syrii i Jordanii, które znajdowały się
na pierwszej linii frontu przeciwko Izraelowi.
Wojna Jom Kipur (1973 rok) (Copyright: Gedeon)
---------- WOJNA JOM KIPPUR ----------
6 października 1973 r. o godzinie 14.00 egipscy
komandosi wspierani silnym ostrzałem artyleryjskim i bombardowaniami
z powietrza, przekroczyli Kanał Sueski i zaatakowali izraelskie
punkty obserwacyjne na linii Bar-Leva.
Z powodu święta Jom Kippur większość
izraelskich żołnierzy znajdowała się w domach na przepustkach,
a na pozycjach obronnych nad Kanałem Sueskim pozostało zaledwie
600 żołnierzy. Na ich pozycje w przeciągu dwóch godzin spadło
ponad 100 tys. pocisków artyleryjskich i bomb lotniczych. Do
końca dnia 95% przednich pozycji obronnych linii Bar-Leva
zostało zdobytych przez egipskich komandosów.
Natychmiast po opanowaniu pozycji na
wschodnim brzegu Kanału Sueskiego, przeprawę rozpoczęły pozostałe
jednostki liniowe egipskiej armii. Do końca dnia na Półwysep
Synaj przeprawiło się 30 tys. egipskich żołnierzy (niektóre
źródła podają 80 tys.) i 500 czołgów.
Kontratak izraelskich oddziałów został
powstrzymany. Izraelskie samoloty nie mogły zbliżyć się do rejonu
walk, gdyż uniemożliwiały to baterie rakiet przeciwlotniczych
SAM. Egipcjanie w ciągu pierwszych trzech dni wojny odpalili
ponad tysiąc rakiet ziemia-powietrze. Natomiast izraelskie czołgi
były niszczone przez nowoczesne radzieckie rakiety przeciwpancerne.
Dzięki temu Egipcjanie zdołali do końca dnia opanować główne
punkty opory w systemie fortyfikacji Bar-Lev. Utrzymał
się jedynie położony na północy fort o kryptonimie "Budapest".
W walkach zginęło lub zostało wziętych do niewoli 1,2 tys. izraelskich
żołnierzy. Egipcjanie stracili zaledwie 200 żołnierzy.
Był to prawdziwy sukces egipskiej armii,
której sztabowcy przewidywali, że w tej pierwszej fazie wojny
zginie około 10 tys. egipskich żołnierzy, a 15 tys. zostanie
rannych.
6 października 1973 r. syryjscy komandosi
przeprowadzili desant z helikopterów zdobywając izraelską stację
radarową na górze Hermon (znajdowali się tam specjaliści wywiadu
wojskowego Aman, wyposażeni w supernowoczesne radary
i elektroniczne urządzenia nasłuchowe) na północy Górnej Galilei.
Równocześnie syryjska artyleria rozpoczęła
zmasowany ostrzał izraelskich pozycji na Wzgórzach Golan. W
walkach powietrznych izraelski myśliwiec Nesher zestrzelił
syryjski myśliwiec MiG-21. Syryjskie myśliwce MiG-21
zestrzeliły izraelski myśliwiec A-4 Skyhawk i myśliwiec
Mirage III.
6 października 1973 r. izraelskie siły powietrzne
przeprowadziły popołudniem duży nalot na główną bazę egipskiego
lotnictwa w el-Mansourah. Izraelskie samoloty napotkały na bardzo
silną obronę przeciwlotniczą. Myśliwce bombardujące Phantom
zniszczyły trzy baterie rakiet AS-5, otwierając drogę
do nalotu na egipską bazę. Doszło też do licznych walk powietrznych.
W toku operacji zniszczono cztery egipskie myśliwce MiG-21,
dziewięć myśliwców MiG-17, pięć bombowców Su-7
oraz szesnaście śmigłowców Mi-8. Stracono przy tym jeden
izraelski myśliwiec Nesher i myśliwiec bombardujący F-4
Phantom.
6 października 1973 r. dowództwo Izraelskich
Sił Obronnych nie zdawało sobie sprawy z rozmiarów katastrofy
nad Kanałem Sueskim. Mobilizacja wojsk przebiegała w warunkach
chaosu i zamieszania. Zawiódł system mobilizacji w warunkach
wojny. Nie działał system przekazywania informacji, rozkazów
i brakowało koordynacji działań.
7 października 1973 r. we wczesnych godzinach
rannych doszło do bitwy morskiej w pobliżu syryjskiego portu
Latakia. Pięć izraelskich kutrów torpedowych Saar-4 (450
BRT) zatopiło sześć syryjskich okrętów wojennych (cztery kutry
rakietowe, kuter torpedowy i trałowiec). Była to pierwsza w
historii bitwa morska stoczona przy użyciu pocisków rakietowych
klasy morze-morze.
7 października 1973 r. kolejna egipskie oddziały
przeprawiły się przez Kanał Sueski, prowadząc walkę z kontratakującymi
izraelskimi oddziałami. Do końca dnia Egipcjanie osiągnęli pozycje
w odległości 15-km na wschód od Kanału Sueskiego.
Egipskie myśliwce MiG-17 i MiG-21
zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce bombardujące F-4 Phantom,
myśliwiec Nesher, myśliwiec Mirage III, myśliwiec
A-4 Skyhawk oraz helikopter Bell 205.
7 października 1973 r. izraelskie siły powietrzne
przeprowadziły próbę uderzenia na egipskie bazy lotnicze w el-Mansourah,
Tanta i Salihiyah. Był to najgorszy dzień wojny, gdyż stracono
od ognia przeciwlotniczego 22 samoloty. W walkach powietrznych
zestrzelono sześć egipskich myśliwców MiG-21.
7 października 1973 r. duże zgrupowanie około
700 syryjskich czołgów natarło na izraelskie pozycje na Wzgórzach
Golan. W rejonie Quneitra i Rafid broniące się oddziały izraelskie
zostały otoczone. Syryjczycy wypierali izraelskich żołnierzy,
opanowując do końca dnia prawie całą południową część płaskowyżu.
W walkach powietrznych
nad Wzgórzami Golan zestrzelono dwa syryjskie i jeden iracki
samolot.
Syryjskie myśliwce MiG-21
zestrzeliły pięć izraelskich myśliwców bombardujących F-4
Phantom, dwa myśliwce A-4 Skyhawk i cztery myśliwce
Mirage III.
8 października 1973 r. izraelski generał
Shmuel Gonen wydał rozkaz do przeprowadzenia kontrataku w rejonie
Hizayon na Półwyspie Synaj. Rezerwowa brygada generała Abrahama
Adana miała za zadanie dotrzeć do Kanału Sueskiego i zniszczyć
egipskie przeprawy mostowe. Izraelczycy napotkali jednak na
silny opór wojsk egipskich i stracili w walce ponad 80 czołgów.
Ogółem od początku wojny izraelska armia straciła na Półwyspie
Synaj 432 czołgi.
Nocny kontratak wojsk egipskich zatrzymała
143 Dywizja Pancerna dowodzona przez generała Ariela
Szarona.
W następstwie porażki izraelskiego natarcia,
obie strony przyjęły na Półwyspie Synaj obronne postawy i oczekiwały
na atak przeciwnika. Pośpiesznie podciągano kolejne jednostki,
które umacniały pozycje obronne. W powietrzu trwały zaciekłe
walki, w których zestrzelono cztery egipskie myśliwce MiG-21,
dwa bombowce Su-7 i jeden Su-20.
Egipskie myśliwce
MiG-17 i MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce
bombardujące A-4 Skyhawk, myśliwiec Nesher i myśliwiec
F-4 Phantom.
8 października 1973 r. syryjskie wojska nacierające
na Wzgórzach Golan odniosły tak wielki sukces, że wstrzymały
swoją ofensywą obawiając się, że są wciągani w pułapkę. Usiłująca
ich powstrzymać 7 Brygada Pancerna, została całkowicie
rozbita. Syryjskie baterie rakiet przeciwlotniczych sprzężone
z działami szybkostrzelnymi strąciły 40 izraelskich samolotów.
W walkach powietrznych zestrzelono 3 syryjskie myśliwce MiG-21
i jeden MiG-17 oraz trzy irackie samoloty. Syryjskie
myśliwce MiG-21 zestrzeliły pięć myśliwców bombardujących
F-4 Phantom i myśliwiec A-4 Skyhawk.
Izraelczycy nie mogąc powstrzymać syryjskiej
ofensywy, zaminowali mosty na rzece Jordanie, które były ostatnią
przeszkodą między Wzgórzami Golan a Galileą.
Sztab Główny Izraelskich Sił Obronnych
uznał front syryjski za najważniejszy odcinek wojny. Syryjska
ofensywa stwarzała bezpośrednie zagrożenie dla terytorium Izraela.
Dlatego podjęto decyzję o kierowaniu mobilizowanych jednostek
do Galilei.
8 października 1973 r. pierwsze rezerwowe
izraelskie oddziały rozpoczęły wieczorem kontratak na Wzgórzach
Golan. Przez cały następny dzień trwały ciężkie walki.
9 października 1973 r. izraelskie siły powietrzne
przeprowadziły nalot na Damaszek i ważne miasta portowe Syrii.
Celem były budynki rządowe, elektrownie, ropociągi, porty i
obiekty wojskowe. W porcie Tantus zatopiono radziecki statek
transportowy. Izraelczycy ponieśli ciężkie straty w samolotach.
Podczas operacji zniszczono jeden syryjski myśliwiec MiG-21,
dwa myśliwce MiG-17 oraz dwa śmigłowce Mi-8. Dodatkowo
zestrzelono trzy irackie samoloty.
9 października
1973 r. syryjskie myśliwce MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie
myśliwce bombardujące F-4 Phantom.
9 października 1973 r. izraelskie siły powietrzne
podjęły nieudaną próbę nalotu na egipskie bazy lotnicze w el-Mansourah,
Tanta i Salihiyah. Natknięto się na silną obronę przeciwlotniczą,
ponosząc duże straty.
9 października 1973 r. radzieckie ciężkie
samoloty transportowe An-12 rozpoczęły regularne loty
(30 lotów dziennie) z sowieckich baz na Węgrzech do Egiptu i
Syrii. Każdego dnia na lotniskach w Egipcie i Syrii lądowało
80 ciężkich transportowców, z których każdy przewoził ponad
20 ton nowoczesnego radzieckiego sprzętu wojskowego i amunicji.
9 października 1973 r. premier Golda Meir
zwróciła się do społeczności międzynarodowej z apelem o pomoc
w odparciu arabskiej agresji.
9 października 1973 r. europejskie państwa
zdecydowanie odmówiły angażowania się w wojnę izraelsko-arabską
na Bliskim Wschodzie.
9 października
1973 r. prezydent Stanów Zjednoczonych Richard Nixon (1913-1944)
podjął decyzję o udzieleniu pomocy wojskowej Izraelowi.
Przedstawiciele amerykańskiego i izraelskiego
rządu skontaktowali się z handlowymi przewoźnikami lotniczymi,
ale żaden nie zgodził się na przewiezienie amerykańskiego sprzętu
wojskowego do Izraela w obawie, że arabskie państwa po zakończeniu
wojny uniemożliwią im prowadzenie normalnej działalności komercyjnej.
Pozostały jedynie
izraelskie linie lotnicze El Al, które dysponowały niewielką
ilością samolotów pasażerskich.
10 października 1973 r. w Izraelu wylądował
pierwszy samolot El Al przewożący amerykańską pomoc wojenną.
Niestety, pojemność ośmiu samolotów pasażerskich (Boeing
707 i 747) była niewielka i ilość przewożonego sprzętu
(5,5 tys. ton) nie mogła wspomóc Izraelskich Sił Obronnych,
które stały w obliczu poważnych braków w sprzęcie i amunicji
prowadząc intensywne działania wojenne na dwóch frontach jednocześnie.
10 października 1973 r. izraelskie oddziały
zdołały odeprzeć wojska syryjskie na Wzgórzach Golan, osiągając
wieczorem pozycje sprzed początku wojny. Po trzech dniach ciężkich
walk na Wzgórzach Golan pozostało 1,4 tys. syryjskich czołgów
i transporterów opancerzonych. Syryjscy żołnierze porzucili
część czołgów z powodu braku paliwa. W walkach powietrznych
zestrzelono dwa syryjskie myśliwce MiG-21 i dwa myśliwce
MiG-17.
10 października
1973 r. syryjskie myśliwce MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie
myśliwce Nesher, dwa myśliwce Mirage i myśliwiec
bombardujący F-4 Phantom.
11 października 1973 r. egipskie myśliwce
MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce bombardujące
F-4 Phantom i myśliwiec Mirage III.
W dniach 11 i 12 października 1973 r. izraelskie
brygady przeprowadziły natarcie na Wzgórzach Golan w kierunku
północno-wschodnim, wkraczając na terytorium Syrii i rozbijając
wojska syryjskie. Izraelskie brygady zmechanizowane dotarły
do szosy prowadzącej w kierunku na Damaszek. W walkach powietrznych
zestrzelono pięć syryjskich myśliwców MiG-21 i cztery
bombowce Su-7.
Syryjskie myśliwce
MiG-21 zestrzeliły cztery izraelskie myśliwce bombardujące F-4
Phantom, dwa myśliwce Nesher i dwa myśliwce Mirage.
Równocześnie izraelscy komandosi podjęli
próbę opanowania góry Hermon. Podczas nieudanego ataku zginęło
25 izraelskich komandosów, a 67 zostało rannych.
12 października 1973 r. izraelskie siły powietrzne
podjęły nieudaną próbę nalotu na egipskie bazy lotnicze w el-Mansourah,
Tanta i Salihiyah. Natknięto się na silną obronę przeciwlotniczą,
ponosząc duże straty.
12 października 1973 r. Sztab Główny Izraelskich
Sił Obronnych uznał sytuację na północnym froncie za zabezpieczoną
i wydał wieczorem rozkazy przegrupowania jednostek bojowych
na Półwysep Synaj.
12 października 1973 r. Związek Radziecki
wysłał osiemnaście strategicznych ciężkich transportowców An-22,
które co godzinę lądowały w Egipcie. Każdy z nich przewoził
na pokładzie ponad 100 ton nowoczesnego radzieckiego sprzętu
wojskowego z sowieckich baz na Węgrzech.
13 października 1973 r. izraelskie kolumny
zmechanizowane nacierające w kierunku na Damaszek (Syria) zostały
zatrzymane w odległości 40-km od przedmieść miasta przez iracki
korpus ekspedycyjny. W powietrznych walkach zestrzelono dziesięć
irackich samolotów i jeden syryjski tracąc przy tym jeden myśliwiec
Mirage.
14 października 1973 r. egipskie oddziały
przeprowadziły atak w pięciu miejscach na Półwyspie Synaj. Do
najcięższych walk doszło na przedpolach pustynnego wąwozu Mitlla,
gdzie doszło do największej bitwy pancernej od czasu niemiecko-radzieckiego
starcia pod Kurskiem w 1943 r. W rejonie Mitlla starło się 500
egipskich czołgów z 430 izraelskimi czołgami. Egipcjanie ponieśli
wielką klęskę, tracąc 260 czołgów i wycofując się na pozycje
obronne. W starciach powietrznych zestrzelono pięć egipskich
myśliwców MiG-21. Egipskie myśliwce MiG-21 zestrzeliły
cztery izraelskie myśliwce bombardujące F-4 Phantom.
14 października 1973 r. prezydent Stanów
Zjednoczonych Richard Nixon (1913-1944) podjął decyzję o skierowaniu
amerykańskiego lotnictwa transportowego do przewożenia pomocy
wojskowej do Izraela. Operacja otrzymała oficjalny kryptonim
"Nickel Grass". W przeciągu dziewięciu
godzin od wydania rozkazu, amerykańskie ciężkie strategiczne
samoloty transportowe C-141 Starlifter i ciężkie transportowe
C-5 Galaxy leciały już w kierunku Izraela.
Tradycyjni amerykańscy
sojusznicy w Europie odmówili udostępnienia swoich baz lotniczych
do międzylądowania na tankowanie paliwa w drodze do Izraela.
Dopiero Portugalia udostępniła swoje
lotnisko Lajes na Wyspach Azorach. Lajes stało się kluczowym
punktem mostu powietrznego pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a
Izraelem. Każdego dnia lądowało tutaj ponad 30 ciężkich transportowców,
dla których obsługi technicznej przerzucono tutaj 1,3 tys. amerykańskich
żołnierzy.
Następnie amerykańskie samoloty transportowe
musiały lecieć nad Morzem Śródziemnym, uważając aby nie naruszyć
przestrzeni powietrznej państw arabskich i państw europejskich.
Ochronę powietrzną zapewniało lotnictwo pokładowe z lotniskowców
VI Floty, a w odległości 150-km od Izraela przejmowały
je izraelskie myśliwce.
W okresie od 14 października do 14 listopada
1973 r. amerykańskie samoloty transportowe wykonały 567 lotów
do Izraela przewożąc 22.325 tony sprzętu wojskowego i amunicji
o wartości 825 mln USD. Między innymi przewieziono czołgi M-60
Patton, haubice M109, systemy radarowe, ciągniki
polowe, helikoptery CH-53 Sea Stallion i części zapasowe
dla myśliwców A-4 Skyhawk. Dodatkowo Stany Zjednoczone
sprzedały w trybie natychmiastowej dostawy 36 myśliwców bombardujących
F-4 Phantom. Zostały one wzięte z pokładów lotniskowców
VI Floty. Amerykańscy piloci przylecieli na lotnisko
Lod, przekazując samoloty izraelskim pilotom. W przeciągu godziny
maszyny były przemalowywane i udawały się na pole walki. Ciekawostką
jest, że zdarzało się, iż w walce uczestniczyły myśliwce z amerykańskim
kamuflażem USAF i izraelskimi insygniami.
15 października 1973 r. Sztab Główny Izraelskich
Sił Obronnych podjął decyzję o całkowitej zmianie taktyki
działań na Półwyspie Synaj. Do tej pory izraelska armia opierała
swoją taktykę na działaniach dużych zgrupowań pancernych z silnym
wsparciem lotniczym. Jednak w starciu z nowoczesną egipską armią
takie zgrupowania pancerne zostały zdziesiątkowane, a siły lotnicze
odparte przez egipskie baterie rakiet przeciwlotniczych. Teraz,
elitarne oddziały piechoty miały przeniknąć przez egipskie linie
obronne i zniszczyć baterie rakiet SAM oraz stanowiska
rakiet przeciwpancernych. Dopiero później miało nastąpić natarcie
wojsk pancernych i sił powietrznych.
---------- Operacja "Gazelle"
----------
15 października 1973 r. izraelskie oddziały
piechoty dowodzone przez generała Ariela Szarona zaatakowały
w najsłabszym punkcie egipskiej obrony na styku Drugiej Armii
i Trzeciej Armii, nacierając w kierunku Wielkiego Jeziora
Gorzkiego na Kanale Sueskim. W rejonie "chińskiego gospodarstwa"
(projekt irygacyjne realizowany na wschód od Kanału) doszło
do najbardziej brutalnych walk podczas tej wojny. Izraelscy
żołnierze walcząc wręcz utworzyli wyłom w egipskich liniach
obronnych i dotarli do Kanału Sueskiego. W walkach powietrznych
zestrzelono jeden egipski myśliwiec MiG-21.
15 października 1973 r. radziecka delegacja
rozpoczęła rozmowy z egipskim prezydentem Sadatem na temat zakończenia
konfliktu izraelsko-arabskiego.
Związek Radziecki
zapewnił Egipt, że w razie potrzeby wymusi siłą na Izraelu przerwanie
walk.
16 października 1973 r. izraelscy komandosi
niewielkimi siłami przeprawili się na pontonach przez Kanał
Sueski i utworzyli niewielki przyczółek na zachodnim "afrykańskim"
brzegu. Przez 24-godziny izraelska piechota prowadziła walkę
bez wsparcia własnych czołgów. Nowoczesne amerykańskie rakiety
przeciwpancerne M72 LAW zapewniały skuteczną obronę przed
atakami egipskich czołgów.
Równocześnie egipskie oddziały Drugiej
Armii natarły z północy próbując zlikwidować wyłom w liniach
obronnych na Półwyspie Synaj.
Ich natarcie
zostało powstrzymane przez brygadę dowodzoną przez generała
Avrahama Adana, który przegrupował posiłki w rejon Kanału Sueskiego.
W walkach powietrznych zestrzelono trzy egipskie myśliwce MiG-21
i trzy MiG-17.
16 października 1973 r. egipskie
myśliwce MiG-17 i MiG-21 zestrzeliły izraelski
myśliwiec F-4 Phantom i myśliwiec Nesher.
16 października 1973 r. egipski prezydent
Anwar Al Sadat (1918-1981) wystąpił przed egipskim parlamentem.
Zagroził, że ostrzela radzieckimi rakietami Scud miasta
w Izraelu, jeśli izraelskie wojska natychmiast nie wycofają
się do granic sprzed Wojny Sześciodniowej 1967 r.
16 października 1973 r. syryjskie myśliwce
MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce bombardujące
F-4 Phantom i myśliwiec Nesher.
W nocy z 16 na 17 października 1973 r. izraelscy
saperzy wybudowali most pontonowy przez Kanał Sueski. Dopiero
teraz, gdy zniszczone zostały pobliskie baterie rakiet przeciwlotniczych
SAM i stanowiska egipskich rakiet przeciwpancernych,
większe izraelskie oddziały zaczęły przeprawiać się na zachodni
brzeg do Egiptu. Jako pierwsza przeprawiła się 162 Dywizja
Pancerna generała Avrahama Adana.
17 października 1973 r. izraelskie oddziały
umocniły przyczółek na zachodnim brzegu Kanału Sueskiego i przeprowadziły
uderzenie w kierunku Kairu, napotykając na silny opór. W tym
dniu saperzy wybudowali dwa nowe mosty pontonowe, którymi przeprawiały
się nowe oddziały generała Magana. W walkach powietrznych zestrzelono
jeden egipski myśliwiec MiG-17 i jeden MiG-21.
Egipskie myśliwce
MiG-21 zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce Nesher,
myśliwiec Mirage III, myśliwiec bombardujący F-4 Phantom
i lekki samolot obserwacyjny Dornier Do 27.
17 października 1973 r. syryjskie oddziały
podjęły nieudaną próbę wyparcia izraelskich wojsk z terytorium
Syrii.
W walkach powietrznych
zestrzelono siedem syryjskich myśliwców MiG-21 tracąc
dwa myśliwce bombardujące F-4 Phantom i myśliwiec Mirage
III.
17 października 1973 r. arabskie państwa
OAPEC (Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową)
pod przewodnictwem Arabii Saudyjskiej potępiły amerykańską pomoc
wojskową udzieloną Izraelowi i ogłosiły zmniejszenie wydobycia
ropy naftowej o 5%, grożąc wprowadzeniem embarga. Równocześnie
podniesiono cenę o 17% do 3.65 USD za baryłkę.
18 października 1973 r. izraelskie oddziały
rozpoczęły natarcie w kierunku Kairu i Suezu, na zachodnim brzegu
Kanału Sueskiego. Manewr ten zupełnie odcinał egipską Trzecią
Armię na Półwyspie Synaj. W walkach powietrznych zestrzelono
trzy egipskie myśliwce MiG-21 i jeden śmigłowiec Mi-8
oraz dwa libijskie myśliwce Mirage tracąc przy tym myśliwiec
Mirage III i myśliwiec bombardujący F-4 Phantom.
18 października 1973 r. syryjski myśliwiec
MiG-17 zestrzelił izraelski myśliwiec bombardujący F-4
Phantom.
18 października 1973 r. ambasador Związku
Radzieckiego przedstawił prezydentowi Stanów Zjednoczonych Richardowi
Nixonowi plan zakończenia izraelsko-arabskiej wojny i pokojowego
rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie.
Departament
Stanu Stanów Zjednoczonych odrzucił warunki radzieckiego
planu pokojowego, uznając je za niemożliwe do przyjęcia. Równocześnie
prezydent Nixon zaapelował do Kongresu Stanów Zjednoczonych
o przyznanie 2,2 mld USD pomocy wojskowej dla Izraela.
19 października 1973 r. izraelscy saperzy
wybudowali czwarty most pontonowy na Kanale Sueskim. Równocześnie
oddziały izraelskie kontynuowały natarcie w kierunku Kairu i
Suezu w Egipcie. W walkach powietrznych zestrzelono trzy egipskie
myśliwce MiG-17, dwa bombowce Su-7 i dwa bombowce
Su-20.
19 października 1973 r. Związek Radziecki
zaprosił do Moskwy sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych Henry'ego
Kissingera (niemiecki Żyd) by poszukiwać sposobów rozwiązania
konfliktu na Bliskim Wschodzie.
20 października 1973 r. izraelskie oddziały
kontynuowały natarcie w kierunku Kairu i Suezu. Izraelskie pozycje
znajdowały się w odległości około 50-km na wschód od przedmieścia
Kairu. W walkach powietrznych zestrzelono pięć egipskich myśliwców
MiG-21. Egipski myśliwiec MiG-21 zestrzelił izraelski
myśliwiec Nesher.
20 października
1973 r. syryjski myśliwiec MiG-21 zestrzelił izraelski
myśliwiec bombardujący F-4 Phantom.
20 października 1973 r. Arabia Saudyjska
ogłosiła embargo na dostawy ropy naftowej do Stanów Zjednoczonych.
20 października 1973 r. Związek Radziecki
i Stany Zjednoczone podpisały w Moskwie porozumienie o podjęciu
wspólnych działań zmierzających do zakończenia wojny izraelsko-arabskiej
na Bliskim Wschodzie.
21 października 1973 r. egipskie oddziały
Drugiej Armii rozpoczęły natarcie od północy usiłując
przerwać okrążenie Trzeciej Armii na Półwyspie Synaj.
W ciężkich walkach
Egipcjanie zostali odparci. W walkach powietrznych zestrzelono
pięć egipskich myśliwców MiG-21 i jeden libijski Mirage.
Egipskie myśliwce MiG-21 zestrzeliły pięć
izraelskich myśliwców Nesher i myśliwiec bombardujący
F-4 Phantom.
21 października 1973 r. syryjski myśliwiec
MiG-21 zestrzelił izraelski myśliwiec bombardujący F-4
Phantom.
W nocy z 21 na 22 października 1973 r. izraelscy
komandosi (Sayeret Matkal) przeprowadzili desant ze śmigłowców
zdobywając górę Hermon. W walce zginęło 55 izraelskich komandosów,
a 79 zostało rannych. Górę zajęły oddziały Brygady Golani,
które zniszczyły drogę dojazdową od strony syryjskiej.
W starciach powietrznych nad Wzgórzami Golan
zestrzelono trzy syryjskie myśliwce MiG-21. Syryjskie
myśliwce MiG-21 zestrzeliły cztery izraelskie myśliwce
Nesher.
22 października 1973 r. w starciach powietrznych
nad Kanałem Sueskim zestrzelono cztery egipskie myśliwce MiG-21
i dwa MiG-17. Eegipskie myśliwce MiG-21 zestrzeliły
dwa izraelskie myśliwce Nesher.
22 października 1973 r. Rada Bezpieczeństwa
ONZ przyjęła Rezolucję nr 338 wzywającą wszystkie
strony konfliktu izraelsko-arabskiego do zakończenia wszelkich
działań wojennych i wprowadzenia zawieszenia broni w ciągu 12-godzin.
Wojska wszystkich stron powinny pozostać na pozycjach obecnie
zajmowanych. Rezolucja wzywała wszystkie strony do przyjęcia
Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 z 1967 r., we
wszystkich jej punktach. Negocjacje pokojowe powinny natychmiast
się rozpocząć i doprowadzić do ustanowienia sprawiedliwego i
trwałego pokoju na Bliskim Wschodzie.
---------- Zawieszenie broni ----------
22 października 1973 r. o godz. 18:52 ogłoszono
zawieszenie broni na froncie izraelsko-egipskim.
W nocy z 22 na 23 października 1973 r. egipscy
żołnierze w kilkunastu miejscach na zachodnim brzegu Kanału
Sueskiego złamali warunki zawieszenia broni, atakując izraelskie
pozycje i niszcząc dziewięć izraelskich czołgów.
W odwecie izraelska
162 Dywizja Pancerna generała Avrahama Adana uderzyła
na południe, docierając na przedmieścia miasta Suez. W ten sposób
całkowicie zamknięto okrążenie egipskiej Trzeciej Armii
na Półwyspie Synaj. W walkach powietrznych zestrzelono pięć
egipskich myśliwców MiG-21 i jeden MiG-17.
23 października 1973 r. radzieckie samoloty
zwiadowcze przeprowadziły rano loty rekonesansowe nad Kanałem
Sueskim, informując o przemieszczeniu wojsk izraelskich. Związek
Radziecki oskarżył Izrael o złamanie warunków zawieszenia broni.
23 października
1973 r. Stany Zjednoczone wymogły na Izraelu powstrzymanie działań
wojennych przeciwko okrążonej na Półwyspie Synaj egipskiej Trzeciej
Armii, która nie miała dostępu do zapasów jedzenia i wody.
23 października 1973 r. egipskie myśliwce
MiG-21 zestrzeliły izraelski myśliwiec Mirage III
i myśliwiec F-4 Phantom.
23 października 1973 r. syryjskie siły powietrzne
przeprowadziły naloty na izraelskie pozycje, tracąc przy tym
cztery myśliwce MiG-21. Syryjskie myśliwce MiG-21
zestrzeliły dwa izraelskie myśliwce Nesher. Syryjczycy
liczyli na przeprowadzenie kontrofensywy z pomocą irackiego
korpusu ekspedycyjnego i w tym celu pośpiesznie przegrupowywali
swoje oddziały.
23 października
1973 r. Syria zgodziła się wieczorem pod naciskiem Związku Radzieckiego
i Stanów Zjednoczonych ogłosić zawieszenie broni.
23 października 1973 r. arabskie państwa
OAPEC ogłosiły embargo na dostawy ropy naftowej do Holandii
i innych państw Zachodniej Europy.
Ropa naftowa z Bliskiego Wschodu stanowiła
wówczas 85% dostaw ropy dla Zachodniej Europy. Państwa arabskie
uznały ropę naftową za broń w walce przeciwko Izraelowi. Dlatego
dostawy ropy naftowej dla danego państwa zostały uzależnione
od stopnia jego antyizraelskiej polityki. Od tego także zależała
wysokość ceny za baryłkę ropy.
Wprowadzenie
embarga rozpoczęło światowy kryzys paliwowy 1973 r.
W nocy z 23 na 24 października 1973 r. przywódca
Związku Radzieckiego Leonid Breżniew (1906-1982) skontaktował
się z prezydentem Stanów Zjednoczonych Richardem Nixonem (1913-1944).
Breżniew zaproponował wysłanie radzieckich i amerykańskich obserwatorów,
którzy nadzorowaliby przestrzeganie zawieszenia broni na froncie
izraelsko-egipskim.
Jednocześnie
zagroził Nixonowi, że jeśli Izrael będzie kontynuować działania
wojenne wówczas wojska radzieckie rozpoczną "jednostronną"
interwencję zbrojną na Bliskim Wschodzie.
Związek Radziecki postawił w stan gotowości
bojowej siedem dywizji powietrznodesantowych, przygotowując
się do desantu w rejonie Wzgórz Golan. Stanowisko dowodzenia
korpusem ekspedycyjnym założono na południu ZSRR. Niektóre źródła
informują, że jedna z tych dywizji została przerzucona do Jugosławii.
Dowództwo radzieckiej armii rozważało również ogłoszenie mobilizacji
kilku innych jednostek bojowych.
24 października 1973 r. egipskie oddziały
zaatakowały izraelskie pozycje na północ od miasta Suez, usiłując
dotrzeć do Kanału Sueskiego i przełamać okrążenie Trzeciej
Armii na Półwyspie Synaj. Podczas walk w kierunku izraelskich
wojsk odpalono dwie rakiety Scud.
W walkach powietrznych
zestrzelono dziewiętnaście egipskich myśliwców MiG-21
i jeden bombowiec Su-7.
24 października 1973 r. egipski prezydent
Anwar Al Sadat zaapelował do Związku Radzieckiego i Stanów Zjednoczonych,
by wymusiły na Izraelu przestrzeganie warunków zawieszenia broni.
Sadat zagroził, że w przeciwnym razie poprosi Związek Radziecki
o podjęcie "jednostronnych" kroków.
24 października 1973 r. prezydent Stanów
Zjednoczonych Richard Nixon postawił amerykańskie siły zbrojne
na całym świecie w podwyższonej gotowości bojowej Defcon
3 (o jeden poziom poniżej przygotowania do prawdopodobnej
wojny). W rejon Morza Śródziemnego skierowano znaczne siły wojskowe.
Z bazy na wyspie Guam wysłano 60 strategicznych bombowców, a
w północnej Karolinie do transportowców zaczęła ładować się
82 Dywizja Spadochronowa.
25 października 1973 r. egipski prezydent
Anwar Al Sadat pod naciskiem Związku Radzieckiego zgodził się
na ogłoszenie zawieszenia broni, kończąc międzynarodowy kryzys.
---------- Reperkusje powojenne ----------
Wojna Jom Kippur kosztowała Izrael życie
2.656 zabitych żołnierzy oraz 7.250 rannych. Armia straciła
400 czołgów, a 600 zostało uszkodzonych i wymagało napraw. Zestrzelone
zostały 102 samoloty, zginęło 60 pilotów i nawigatorów.
Państwa arabskie straciły około 12 tys. zabitych
(Egipt 7,7 tys., Syria 3,5 tys. i inni) oraz około 20 tys. rannych.
W działaniach wojennych zniszczonych lub zdobytych przez Izrael
zostało 2.250 czołgów. Zestrzelono 432 samoloty. Dodatkowo zatopiono
19 okrętów wojennych.
O skali prowadzonych działań wojennych najlepiej
świadczy fakt, że państwa arabskie użyły przeciwko Izraelowi
większych sił, niż w owym czasie wojska NATO posiadały
w Europie.
Izraelskie Siły Obronne wychodziły
z wojny Jom Kippur z przeświadczeniem o wielkiej przegranej.
Pomimo końcowego zwycięstwa, szokującym było początkowe zaskoczenie
i wysokość poniesionych strat. Całkowicie upadła promowana przez
lata koncepcja wojny błyskawicznej przy użyciu szybkich korpusów
pancernych z mocnym wsparciem sił powietrznych. Okazało się,
że arabskie armie zostały uzbrojone w nowoczesny sprzęt wojskowy,
który skutecznie powstrzymał izraelskie czołgi i samoloty. Nowa
sytuacja wymagała od Sztabu Głównego Izraelskich Sił Obronnych
zmienienia całej strategii pola walki.
Izraelska armia ponownie dostrzegła
znaczenie jednostek piechoty, zwłaszcza elitarnych brygad piechoty.
Rozpoczęto budowę nowych ośrodków szkoleniowych, w których zaczęto
wdrażać nowe systemy treningowe żołnierzy. System szkolenia
oparto na doktrynie prowadzenia operacji kombinowanych, z użyciem
różnorodnych formacji wojska.
Rozpoczęto uzupełnianie strategicznych
zapasów wojennych, dokonując nowych zakupów systemów broni rakietowej
ziemia-ziemia oraz ziemia-powietrze.
Do zbadania okoliczności wybuchu Wojny
Jom Kippur powołano specjalną komisję dochodzeniową, na
której czele stał przewodniczący Sądu Najwyższego Shimon Agranat
(1906-1992). Od jego nazwiska komisję nazwano Komisją
Agranata.
Podczas wojny w Izraelu przebywało około
5 tys. młodych żydowskich ochotników z całego świata. Operację
pomocy dla Izraela zorganizował młodzieżowy ruch Hechalutz
z Agencją Żydowską. W najtrudniejszym momencie Keren
Hayesod przekazało Izraelowi pomoc w wysokości 300 mln USD.
25 października 1973 r. Stany Zjednoczone
i Związek Radziecki zawarły porozumienie o utworzeniu międzynarodowych
sił pokojowych ONZ, które wymusiłyby przestrzeganie zawieszenia
broni na froncie izraelsko-egipskim. Z udziału w siłach pokojowych
zostały wykluczone wojska pięciu głównych mocarstw świata.
26 października 1973 r. syryjski myśliwiec
MiG-21 zestrzelił izraelski myśliwiec Mirage.
28 października 1973 r. przy międzynarodowej
mediacji odbyły się rozmowy izraelskiego generała Aharona Jariva
z egipskim generałem Muhammadem al-Ghani al-Gamasy.
Strona izraelska
wyraziła zgodę na dostarczenie przez Czerwony Krzyż pomocy
humanitarnej dla otoczonych na Półwyspie Synaj egipskich żołnierzy
z Trzeciej Armii.
6 listopada 1973 r. kraje Europejskiej
Wspólnoty Gospodarczej zażądały od Izraela wycofania izraelskich
wojsk na pozycje sprzed Wojny Sześciodniowej 1967r. i uznania
prawa do powrotu Palestyńczyków. Europejczycy nie zdobyli się
jednak na potępienie arabskiej akcji ani embarga naftowego.
11 listopada 1973 r. izraelscy i egipscy
dowódcy wojskowi podpisali porozumienie na 101-km szosy Kair-Suez,
w Egipcie. Na mocy zawartego porozumienia rozpoczęto wycofywanie
wojsk izraelskich z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego na Półwysep
Synaj. Oddziały miały wycofać się na odległość 40-km od Kanału
Sueskiego, aby umożliwić swobodną żeglugę po Kanale.
15 listopada 1973 r. dzięki amerykańskiej
mediacji nastąpiła wymiana jeńców wojennych pomiędzy Izraelem
a Egiptem.
21 grudnia 1973 r. rozpoczęła się konferencja
pokojowa w Genewie (Szwajcaria). W obradach uczestniczyli przedstawiciele
Izraela, Egiptu, Jordanii, Związku Radzieckiego, Stanów Zjednoczonych
i ONZ. Egipt odciął się od arabskiego nacjonalizmu starając
się osiągnąć porozumienie w sprawie odzyskania Półwyspu Synaj.
Po raz pierwszy w tak ważnej konferencji wzięli omawiano problem
palestyński. Delegacja Egiptu reprezentowała interesy Organizacji
Wyzwolenia Palestyny (OWP), na co nalegała Syria,
Jordania i Związek Radziecki. Izrael i Stany Zjednoczone sprzeciwiły
się formalnemu uznaniu obecności Organizacji Wyzwolenia Palestyny
w konferencji, ponieważ OWP nie uznawała prawa do istnienia
państwa Izrael. Z tego powodu Syria nie wysłała swojej delegacji
na konferencję, która zakończyła się bez osiągnięcia jakiegokolwiek
porozumienia.
21 grudnia 1973 r. izraelski myśliwiec Phantom
pomyłkowo zestrzelił nad Półwyspem Synaj indyjski samolot
pasażerski Douglas DC-8, lecący z Egiptu do Syrii. Zginęło
126 osób. Przyczyną tej tragedii były błędy w dowodzeniu i rozpoznaniu
lotniczym.
31 grudnia 1973 r. odbyły się w Izraelu wybory
do VIII Knessetu. Wybory wykazały rosnącą siłę polityczną
partii prawicowych i centrowych, które stowarzyszyły
się pod nazwą Zjednoczenie (Likud). Pomimo tego,
lewica w dalszym ciągu miała większość w Knessecie.
Wybory wygrał lewicowy Wspólny Front Robotników Izraela
(Maarach), jednakże mocno osłabiony.
31 grudnia 1973 r. palestyńscy terroryści
z Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny zranili Josefa
E. Sieffa w Londynie (Wielka Brytania). Zamordowany był dyrektorem
żydowskiego sklepu Marks&Spencer oraz honorowym wice-prezesem
Federacji Syjonistycznej w Wielkiej Brytanii.
Do końca 1973 roku do Izraela przyjechało
55 tys. nowych imigrantów, z czego 33 tys. pochodziło z ZSRR.
--------------------------------------------------
Materiały opracowywane na podstawie: patrz
.
--------------------------------------------------
CIĄG DALSZY HISTORII:
|