Szósty Kongres Syjonistyczny
odbył się w dniach 23-28 sierpnia 1903 roku w Bazylei, w Szwajcarii.
W swojej mowie powitalnej Theodor Herzl (1860-1904)
przedstawił ostatnie wysiłki ruchu syjonistycznego, które stawały
się coraz bardziej rozpaczliwe w obliczu pogarszającej się sytuacji
rosyjskich Żydów po pogromie kiszyniowskim.
Herzl zaproponował Kongresowi rozważenie
brytyjskiej propozycji, nazwanej "Projektem Uganda".
Projekt zakładał utworzenie żydowskiego autonomicznego regionu
w Ugandzie, brytyjskiej koloni we wschodniej Afryce.
Wywołało to burzliwe dyskusje wśród delegatów,
szczególnie wśród rosyjskich syjonistów, którzy demonstracyjnie
opuścili salę obrad. Sytuację usiłował załagodzić Max Simon
Nordau (1849-1923), który w przemówieniu podkreślił, że Uganda
będzie "tymczasowym schronieniem" dla żydowskich emigrantów
ze Wschodniej Europy, do czasu aż będą mogli zamieszkać w Ziemi
Izraela.
Ruch syjonistyczny podzielił się na
dwa obozy: "Syjoniści Ugandy" popierali plan Herzla,
natomiast "Syjoniści Syjonu" (Tziyonei Zion)
niezłomnie obstawali za Ziemią Izraela.
Ostatecznie Kongres zgodził się wysłać
delegację specjalistów do Ugandy, aby zbadać możliwość osadnictwa.
Projekt ten poparło 295 delegatów, 178 głosowało przeciwko,
98 wstrzymało się od głosu.
Wśród innych omawianych spraw był plan rozwoju
żydowskich osad w Palestynie opracowany przez Franza Oppenheimera
(1864-1943).
Kongres zakończył się teatralnym wystąpieniem
Theodora Herzla, który zapewnił wszystkich delegatów, że zawsze
pozostanie wierny na starą żydowską przysięgę: "Jeśli zapomnę
cię Jerozolimo, niech moja prawa ręka uschnie!"
Wywarło to silne wrażenie nawet na jego
przeciwnikach.
|