PRZYWILEJ  BOLESŁAWA  POBOŻNEGO  DLA  ŻYDÓW  Z  1264 r.






 

 

(fragmenty - przekład Kazimierza Abgrowicza)

    "[...] my, Bolesław, z Bożej łaski książę Wielkiej Polski, zawiadamiamy tak obecnych, jak przyszłych [...] że naszym Żydom mieszkającym na całym obszarze naszego państwa, tak postanowiliśmy od słowa do słowa przedstawić ich ustawy i przywileje, które od nas otrzymali, jak to jest zawarte w następującym zestawieniu.

    Najpierw postanawiamy, aby w sprawie o pieniądze lub jakąkolwiek ruchomość czy nieruchomość, albo w procesie kryminalnym, który dotyczy osoby lub majątku Żyda, jako świadka przeciwko Żydowi nigdy nie dopuszczano chrześcijanina, lecz wraz z chrześcijaninem także Żyda.

    [...] Dalej, jeśli chrześcijanin w jakikolwiek sposób zrani Żyda, winowajca ma zapłacić karę nam i naszemu wojewodzie, którą należy odnieść do naszego skarbca; i potem będzie mógł odzyskać naszą łaskę. Zranionemu zaś winien dać odszkodowanie za leczenie ran i za wydatki, jak tego żądają i wymagają prawa naszego kraju.

    Dalej, jeśli chrześcijanin zabije Żyda, winien być ukarany odpowiednim wyrokiem, a wszystkie ruchomości i nieruchomości winowajcy mają przejść pod naszą władzę.

    [...] Gdziekolwiek Żyd będzie przechodził przez nasze państwo, nikt nie będzie mu stawiał żadnych przeszkód [...], lecz jeśli będzie wiózł jakieś towary lub jakieś rzeczy, powinny za to przypaść cła we wszystkich punktach celnych; i ten Żyd takie tylko należne cło winien płacić, jakie płaciłby każdy mieszkaniec tego miasta, w którym Żyd przebywa.

    [...] Dalej, jeśliby chrześcijanin w jakikolwiek sposób spustoszył lub najechał ich cmentarz, zarządzamy, aby surowo został ukarany według zwyczaju i praw naszej ziemi, a całe jego mienie, jakkolwiek nazywałoby się, przeszło do naszego skarbca.

    Jeśliby kto lekkomyślnie obrzucał [czymś] szkoły Żydów, zarządzamy, aby naszemu wojewodzie zapłacił dwa talenty pieprzu.

    [...] Zarządzamy, aby nikt nie był gościem w domu Żyda.

    [...] Dalej, jeśli jakikolwiek chrześcijanin przemocą odbierze swój zastaw od Żyda lub dopuści się gwałtu w jego domu, winien być surowo ukarany jako działający na szkodę naszego skarbca.

    [...] Zgodnie z zarządzeniami papieża, w imię naszego Ojca świętego, bardzo surowo zabraniam, aby w przyszłości nikt nie obwiniał żadnego Żyda w naszym państwie, że spożywa krew ludzką, gdyż według nakazu prawa wszyscy Żydzi powinni zupełnie powstrzymać się od spożywania zupełnie wszelkiej krwi. Lecz jeśliby jakiś Żyd został obwiniony przez chrześcijanina o zabicie jakiegoś chłopca chrześcijańskiego, powinni mu to udowodnić trzej chrześcijanie i tyluż Żydów; a skoro udowodnią mu to, wtedy ten Żyd za popełnienie zbrodni powinien ponieść odpowiednią karę. Jeżeli zaś oczyszczą go wspomniani świadkowie i jego własna niewinność, chrześcijanin za oszczerstwo zupełnie słusznie poniesie karę, którą Żyd miał ponieść.

    [...] Postanawiamy, że jeśliby jakiś Żyd pod przymusem ciężkiej przygody w nocy podniósł krzyk [o pomoc], a sąsiedzi chrześcijanie nie zatroszczyli się o danie mu odpowiedniej pomocy, ani nie przybyli na krzyk, każdy sąsiadujący z nim chrześcijanin winien zapłacić trzydzieści solidów.

    Postanawiamy także, że Żydzi mogą swobodnie sprzedawać wszystko i kupować, chleba dotykać podobnie jak chrześcijanie; ci zaś, którzy przeszkadzaliby im, będą obowiązani zapłacić za to karę naszemu wojewodzie.

    [...] Lecz aby to wszystko, co się wyżej rzekło, zachowało na zawsze trwałą moc, niniejszy dokument z podpisami świadków daliśmy im dla zabezpieczenia [...] Działo się to w mieście Kaliszu, nazajutrz po Wniebowzięciu Świętej Marii Panny, roku Pańskiego 1264, ósmego dnia przed kalendami września."

 

 

Na poczatek

  Izrael Kultura Historia Turystyka Pomoc duchowa Żydzi w Polsce Czasy i Fakty

Copyright ©2002-2012 by Gedeon