SYJONIZM  -  DO  NIEPODLEGŁOŚCI  ( 1945 - 1949 )




   -  1818-1893 - Początki Syjonizmu
   -  1894-1904 - Czas Herzla
   -  1905-1914 - Syjonizm
 
                                        syntetyczny
   -  1914-1918 - I wojna światowa
   -  1918-1928 - Wzrost i kryzys
   -  1929-1939 - Ekspansja
   -  1939-1945 - II wojna światowa
  -  DO NIEPODLEGŁOŚCI
Dwudziesty Drugi Kongres Syjonistyczny 1946 r.
Fragment Deklararacji Niepodleglosci Panstwa Izraela
   -  1950-1959 - Aliyah, Absorpcja
                                         i Rozwój
   -  1960-1970 - Czas Zmian
   -  1971-1980 - Aliyah, Wojna
                                         i Pokój
   -  1981-1989 - Do Punktu
                                         Zwrotnego
   -  1990-1999 - Wielka Aliyah
   -  2000- - Czasy Współczesne




 

 

8 maja 1945 roku zakończyła się wojna w Europie.

22 maja 1945 roku brytyjska Partia Pracy, wchodząca w koalicję rządową Wielkiej Brytanii, przyjęła prosyjonistyczną uchwałę domagającą się utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Gdy 26 lipca Partia Pracy wygrała wybory powszechne, ruch syjonistyczny miał wielką nadzieję na zniesienie "Białej Księgi" i pomoc w utworzeniu państwa żydowskiego w Palestynie.

1 sierpnia odbył się duży kongres ruchu syjonistycznego w Londynie (Wielka Brytania). W skrócie przedstawiono politykę Organizacji Syjonistycznej w nadchodzącym okresie.

28 sierpnia 1945 roku statek "Dalin" przybił do brzegów Palestyny w okolicach miasta Cesarea. W Palestynie wylądowało 35 nielegalnych żydowskich imigrantów. W ten sposób rozpoczęła się ostatnia i największa fala nielegalnej żydowskiej imigracji do Palestyny.
    Równocześnie Brytyjczycy wydali zezwolenie na powrót do Palestyny grupie nielegalnych żydowskich imigrantów, których w grudniu 1940 roku internowali na Mauritiusie.

16 września 1945 roku brytyjski premier Clement Richard Atlee (1883-1967) odrzucił propozycję prezydenta Stanów Zjednoczonych Harry S. Trumana (1884-1972) o wpuszczeniu do Palestyny 100 tys. Żydów z Europy. Według brytyjskich planów Palestyna miała być państwem żydowsko-arabskim.

23 września 1945 roku żydowska organizacja militarna Haganah zerwała współpracę z brytyjskimi władzami mandatowymi w Palestynie.
    W październiku Haganah, Irgun (Etzel) i Lehi zjednoczyły się w walce przeciwko Brytyjczykom w Palestynie. Powstał Tnuat haMeri halvrit (Hebrajski Ruch Oporu).
    W nocy z 9 na 10 października żydowscy żołnierze jednostki Palmach zaatakowali brytyjski obóz dla internowanych przy Atlit, pod Hajfą. Uwolniono 208 nielegalnych żydowskich imigrantów, którzy mieli zostać wydaleni z Palestyny.
    1 listopada siły Palmach przeprowadziły wielką akcję sabotażu linii kolejowych w Palestynie (150 jednoczesnych ataków). Siły Hagany zaatakowały porty w Hajfie i Jaffie, niszcząc 3 brytyjskie statki straży przybrzeżnej. Irgun i Lehi zaatakowały główny dworzec kolejowy w Lod.

13 listopada 1945 roku brytyjski minister spraw zagranicznych Ernest Bevin (1881-1951) wydał ostre oświadczenie przeciwko ruchowi syjonistycznemu. Wprowadził on ograniczenia w liczbie żydowskich imigrantów napływających do Palestyny, ustalając limit na 18 tys. osób rocznie.
    Równocześnie powołano Amerykańsko-Brytyjski Komitet Badawczy z zadaniem znalezienia rozwiązania problemu żydowskiego w Palestynie.

W latach 1945-1948 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował generał Alan Gordon Cunningham (1887-1983).

14 listopada w Tel Awiwie zorganizowano wielką demonstrację sprzeciwu przeciwko brytyjskiej polityce. Policja otworzyła ogień do demonstrantów, zabijając 6 Żydów i raniąc około 100 osób.
    W odwecie Haganah, Irgun i Lehi nasiliły walkę z Brytyjczykami, przeprowadzając serię ataków na brytyjskie obiekty w Palestynie. Brytyjskie władze mandatowe wprowadziły godzinę policyjną i zaczęły poszukiwać przywódców żydowskiego ruchu oporu.
    26 listopada brytyjskie oddziały przeprowadziły serię operacji w rejonie Givat Hayim, Shefavim i Rishpon, w których zginęło 9 Żydów.
    27 grudnia połączone siły Irgunu i Lehi przeprowadziły zamachy bombowe na budynki brytyjskiego wywiadu w Jerozolimie i Jaffie.

------------ 1946 ------------

23 stycznia 1946 roku oddziały Hagany zaatakowały posterunki brytyjskiej policji w Kfar Vitkin, Shfar'am i Sarona.
    25 stycznia Hagana zaatakowała jednocześnie trzy brytyjskie lotniska w Palestynie. W Kfar Syrkin zniszczono 6 samolotów, w Lod zniszczono 11 samolotów, w Kastina zniszczono 20 samolotów.

6 marca 1946 roku do Palestyny przyjechał Amerykańsko-Brytyjski Komitet Badawczy, w skład którego wchodziło 6 Brytyjczyków i 6 Amerykanów. W czasie tej wizyty, przywództwo Hebrajskiego Ruchu Oporu (Tnuat haMeri halvrit) ogłosiło przerwanie działań wojskowych.

14 marca brytyjscy żołnierze wykryli tajny skład broni Palmach w osadzie Birya, na północ od Safedu w Galilei. Brytyjczycy aresztowali wielu członków osady i przygotowywali się do jej zniszczenia. W odpowiedzi tysiące członków Hagany zebrało się i założyło nową osadę Birya "B". Brytyjczycy opuszczając Birya, zniszczyli całą osadę. Została ona natychmiast odbudowana.
    27 marca tysiące Żydów zgromadziło się na plażach Tel Awiwu aby przywitać statek "Wingate" z grupą nowych nielegalnych imigrantów. Gdy brytyjska policja podjęła próbę interwencji, doszło do czołowych starć. Zdarzenia te nazwano "Nocą Wingate".
    W kwietniu 1946 roku oddział Irgunu przeprowadził dużą operację sabotażową na linię kolejową i stację w mieście Aschdod.

W kwietniu Brytyjczycy aresztowali ponad tysiąc nielegalnych żydowskich imigrantów w porcie La Spezia we Włoszech, zanim ich statek wypłynął w morze. Żydowscy imigranci ogłosili strajk głodowy, który został poparty przez społeczność żydowską w Palestynie. Sprawa stała się tak głośna w światowych mediach, że władze brytyjskie zostały zmuszone przyznać imigrantom status legalnych i przetransportować ich do Palestyny.

30 kwietnia 1946 roku Amerykańsko-Brytyjska Komisja Badawcza opublikowała swój raport. Zalecono częściowe odwołanie "Białej Księgi" z 1939 roku i przyznanie prawa 100 tys. żydowskim uciekinierom z Europy na wjazd do Palestyny.

W nocy z 16 na 17 czerwca 1946 roku jednostki Palmach przeprowadziły rozległą operację dywersyjną, wysadzając 10 mostów łączących Palestynę z sąsiednimi krajami. Podczas operacji zginęło 14 żydowskich bojowników.
    29 czerwca brytyjskie władze mandatowe w Palestynie przeprowadziły dużą operację policyjną przeciwko żydowskim organizacjom podziemnym. W operacji wzięło udział 17 tys. brytyjskich żołnierzy. W wielu miastach i osadach wprowadzono godzinę policyjną. W kibucu Yagur Brytyjczycy przejęli magazyn broni. Aresztowano 2,7 tys. Żydów, w tym wielu z przywództwa Hagany, w tym Moshe Shertoka (Sharett) i Bernarda Josepha (Dov Yosef) z Departamentu Politycznego Agencji Żydowskiej oraz Davida Remeza. Większość z nich osadzono w obozie dla internowanych w Rafah. Wydarzenia tego dnia nazwano "Czarnym Szabatem".
    22 lipca żydowska organizacja Irgun (Etzel) przeprowadziła zamach bombowy na siedzibę dowództwa brytyjskich wojsk w Palestynie w hotelu "King David" w Jerozolimie. Pomimo telefonicznego ostrzeżenia o zamachu Brytyjczycy nie ewakuowali budynku. Zginęło 91 osób, a 45 zostało rannych.
    Wielu Żydów potępiło ten zamach - między innymi: Chaim Weizzmann i David Ben-Gurion. Haganah potępiła zamach i zerwała współpracę z Irgunem. W wyniku tego nastąpiło rozwiązanie Hebrajskiego Ruchu Oporu.

30 lipca 1946 roku w Londynie opublikowano wspólny amerykańsko-brytyjski Morrison-Grady Plan dla Palestyny. Przewidywał on utworzenie państwa żydowskiego na 16% ziemi, a państwa arabskiego na 40% ziemi Palestyny. Pozostała część miała pozostawać pod zwierzchnictwem Wielkiej Brytanii. Ten plan odrzucili zarówno Żydzi jak i Arabowie.

W dniach 30 lipca-2 sierpnia Brytyjczycy wprowadzili godzinę policyjną w Tel Awiwie. Policja i wojsko przeszukały dom po domu, poszukując "żydowskich terrorystów".

5 sierpnia 1946 roku odbyło się nadzwyczajne posiedzenie kierownictwa Agencji Żydowskiej (Jewish Agency) w Paryżu (Francja). Podjęto decyzję zawieszenia walki zbrojnej w Ziemi Izraela do czasu zwołania następnego Kongresu Syjonistycznego. Cała działalność miała zostać skupiona na tajnej imigracji i rozwoju osadnictwa w Palestynie. Zawarto także bliżej nieokreślone porozumienie w sprawie przyjęcia brytyjskich planów stworzenia państwa żydowskiego, pod warunkiem ich realności.

13 sierpnia Brytyjczycy założyli na wyspie Cypr obozy dla internowanych, do których przewożono zatrzymanych nielegalnych żydowskich imigrantów, którzy usiłowali przedostać się do Palestyny. W latach 1945-1948 osadzono tam 50 tys. Żydów.

W odpowiedzi, w kilku następnych miesiącach Irgun (Etzel) oraz Lehi nasiliły działalność sabotażową. Członkowie Lehi od września 1946 do maja 1948 roku przeprowadzili ponad 100 akcji sabotażowych oraz zabójstw Brytyjczyków. W tym samym czasie Irgun przeprowadził liczne ataki na brytyjskie urzędy i posterunki policji, oraz rozpoczął kampanię zabijania Żydów współpracujących z brytyjskimi siłami bezpieczeństwa. Haganah koncentrowała się na atakowaniu brytyjskich okrętów straży granicznej oraz rozwijaniu nielegalnej imigracji do Palestyny.

4 października 1946 roku prezydent Stanów Zjednoczonych, Harry S. Truman (1884-1972) udzielił poparcia na rzecz udzielenia prawa wjazdu do Palestyny dla 100 tys. żydowskich emigrantów z Europy. Rząd brytyjski był oburzony tym oświadczeniem.

W nocy z 5 na 6 października założono 11 nowych żydowskich osad na Negewie. Ogółem w całym 1946 roku założono 25 nowych osad. W tym czasie do brzegów Palestyny przypłynęło 22 statków, przywożąc ponad 20 tys. nielegalnych żydowskich imigrantów.
    5 listopada brytyjskie władze zwolniły z aresztów większość z 2,7 tys. aresztowanych Żydów podczas "Czarnego Szabatu".

W dniach 9-24 grudnia 1946 roku odbył się Dwudziesty Drugi Kongres Syjonistyczny w Bazylei w Szwajcarii. Obrady Kongresu skoncentrowały się na temacie stworzenia niepodległego państwa żydowskiego w Palestynie.

      Dwudziesty Drugi Kongres Syjonistyczny 1946 r.

------------ 1947 ------------

1 stycznia 1947 roku uruchomiono rurociąg doprowadzający wodę do osad żydowskich na pustyni Negew. W ciagu kilku następnych miesięcy wybudowano kolejne 220-km rurociągu, dostarczając wodę do 7 osad na północy Negewu.

18 stycznia 1947 roku rząd Wielkiej Brytanii oficjalnie poinformował o podjęciu decyzji o przekazaniu problemu Palestyny do Organizacji Narodów Zjednoczonych.

1 marca 1947 roku oddział Irgunu (Etzel) przeprowadził zamach bombowy na brytyjski klub oficerów w Jerozolimie. W następnych tygodniach oddziały Irgunu i Lehi przeprowadziły serię ataków na brytyjskie cele w całej Palestynie. 31 marca oddział Lehi zaatakował i ciężko uszkodził rafinerię ropy naftowej w Hajfie. Haganah koncentrowała się w tym czasie na organizowaniu nielegalnej imigracji żydowskiej do Palestyny.
    W odpowiedzi brytyjskie władze wojskowe wprowadziły stan wojenny w Tel Awiwie i żydowskiej części Jerozolimy (trwał przez 2 tygodnie). Równocześnie Brytyjczycy ewakuowali rodziny swoich żołnierzy z Palestyny.
    W kwietniu Brytyjczycy powiesili czwórkę uwięzionych członków Irgunu (Etzel). 2 kwietnia, skazany na karę śmierci członek Lehi popełnił samobójstwo w wiezieniu w Jerozolimie.

28 kwietnia 1947 roku odbyła się specjalna sesja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku (USA), na której omawiano problem Palestyny. Zgromadzenie Ogólne ONZ poprosiło Wielką Brytanię, aby do czasu wyjaśnienia sprawy nadal sprawowała swoją władzę mandatową nad Palestyną.

4 maja 1947 roku oddział Irgunu (Etzel) przeprowadził atak na brytyjskie więzienie w Akko, uwalniając wielu żydowskich więźniów.

14 maja 1947 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o wysłaniu specjalnej komisji dochodzeniowej do Palestyny, składającej się z przedstawicieli 11 państw członkowskich. W skład Komisji należeli przedstawiciele: Australii, Czechosłowacji, Gwatemali, Holandii, Indii, Iranu, Jugosławii, Kanady, Peru, Szwecji i Urugwaju.
    W czerwcu członkowie Specjalnej Komisji ONZ do sprawy Palestyny (The United
Nations Special Committee on Palestine
- UNSCOP) przyjechali do Palestyny i zaczęli zapoznawać się z problemami wszystkich stron konfliktu. Arabowie unikali Komisji, Brytyjczycy przyjęli stanowisko obojętne, natomiast Żydzi podjęli współpracę. Członkowie Komisji byli pod wielkim wrażeniem osiągnięć żydowskich w dziedzinie rolnictwa i nawadniania Palestyny.

W lipcu nastąpiło nasilenie działań żydowskich organizacji militarnych. Nie było dnia bez jakiejkolwiek akcji wymierzonej w brytyjskie cele w Palestynie.
    18 lipca brytyjskie okręty wojenne zatrzymały u wybrzeży Palestyny statek "Exodus 1947" ("Yitziat Europe 5707") z 4,5 tys. nielegalnych żydowskich imigrantów na pokładzie. Brytyjscy żołnierze wchodząc na pokład statku napotkali na silny opór Żydów, którzy bronili się kijami i blaszanymi puszkami. Statek został siłą zmuszony do wpłynięcia do portu w Hajfie, gdzie imigrantów przeprowadzono na trzy statki, którymi odpłynęli do Marsylii we Francji, a następnie do Hamburga w Niemczech, gdzie imigrantów umieszczono w obozie dla internowanych.
    Wywołało to wielkie oburzenie żydowskiej społeczności w Palestynie i w rezultacie nasilenie antybrytyjskich działań Irgunu i Lehi. W odwecie Brytyjczycy powiesili 3 członków Irgunu, na co Irgun odpowiedział wieszając 2 brytyjskich sierżantów.

Sierpień był miesiącem największego nasilenia ataków na brytyjskie obiekty w Palestynie. Atakowane były wojskowe instalacje, bazy i posterunki policji, linie kolejowe oraz porty.

26 sierpnia 1947 roku kierownictwo Organizacji Syjonistycznej spotkała się na konferencji w Zurychu, w Szwajcarii. Omawiano możliwość utworzenia w niedalekiej przyszłości państwa żydowskiego w Palestynie.

1 września 1947 roku Specjalna Komisja ONZ w sprawie Palestyny (UNSCOP) opublikował swój raport. Zalecono zakończenie brytyjskiego mandatu nad Palestyną i utworzenie dwóch państw: żydowskiego oraz arabskiego.

15 listopada Arabowie zagrozili wojną, jeśli rezolucja ONZ utworzy państwo żydowskie w Palestynie. Społeczność żydowska i ruch syjonistyczny zaczęły przygotowywać się na taki scenariusz, zwiększając wydatki na dozbrajanie oddziałów Hagany.

29 listopada 1947 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło rezolucję nr 181 w sprawie podziału Palestyny (głosowanie: poparcie 33 państwa, przeciwko 13 państw, wstrzymało się 10 państw). W myśl rezolucji ONZ w Palestynie miały powstać dwa państwa: żydowskie (o powierzchni 14 257 km kw. i 935 tys. mieszkańców) oraz arabskie ( o powierzchni 11 664 km kw. powierzchni i 814 tys. mieszkańców). Państwo żydowskie miało składać się z trzech kawałków, o trudnych do obrony granicach. Poza jego granicami miała być także stolica judaizmu i symbol tradycji żydowskiej - Jerozolima.
    Pomimo to Żydzi przyjęli rezolucję ONZ, natomiast Arabowie ją odrzucili.

 

---------- Początek wojny palestyńskiej ----------

30 listopada 1947 roku arabski oddział zaatakował żydowski autobus w pobliżu Lod, zabijając 5 Żydów. Był to pierwszy akt agresji w rozpoczynającej się wojnie o niepodległość Izraela.
    W następnych tygodniach nastąpił dramatyczny wzrost ilości arabskich ataków na żydowskie osady i łączące je linie komunikacyjne. Krwawe napaści bardzo szybko przybrały rozmiary prawdziwej wojny.

Siły arabskie były sformowane w dwóch organizacjach paramilitarnych Futuwa (około 12 tys. ludzi) i Najjada (około 3 tys. ludzi). Dodatkową siłę stanowiły lokalne milicje, tworzone w miasteczkach i wioskach. Nie sposób ustalić ilość członków tych paramilitarnych formacji, które podjęły pierwsze antyżydowskie działania w Palestynie. W grudniu z Syrii do Palestyny wkroczył oddział Arabskiej Armii Zbawienia (Jaysh al-Jihad al-Muqaddas) dowodzony przez Abd al-Qadir al-Husayni (1907-1948) i Hasan Salama (?-1948). Liczył on około 2,5 tys. dobrze wyszkolonych i uzbrojonych ludzi, którzy byli weteranami brytyjskiej armii.

2 grudnia Wysoki Komitet Arabski ogłosił w Jerozolimie rozpoczęcie 3-dniowego strajku powszechnego, któremu miały towarzyszyć masowe demonstracje przeciwko utworzeniu państwa żydowskiego w Palestynie. Zażądano, by brytyjskie władze mandatowe przekazały całą Palestynę w ręce Arabów.
    W Jerozolimie doszło do gwałtownych rozruchów arabskich, podczas których plądrowano i podpalano sklepy w żydowskiej części miasta. Siły brytyjskie nie reagowały, pozwalając na swobodny rozwój wydarzeń. W następnych dniach doszło do eskalacji przemocy.

Arabskim atakom przeciwstawiły się oddziały Hagany, które pod koniec 1947 roku liczyły ogółem około 43 tys. ludzi. W większości byli to członkowie małych oddziałów samoobrony, które chroniły osady, wioski, uprawy rolnicze oraz zakłady przemysłowe. Byli to ich mieszkańcy i pracownicy, którzy po pracy przystępowali do służby wartowniczej, a w przypadku napaści bronili swoich domów i miejsc pracy. W nowej sytuacji, dowództwo Hagany przystąpiło do tworzenia regularnych oddziałów wojskowych, których podstawą stały się kampanie szturmowe Palmach (liczące około 3 tys. ludzi). Zdecydowanie najsłabszym punktem Hagany było słabe uzbrojenie (17 tys. karabinów, 800 pistoletów maszynowych, 200 karabinów maszynowych, 750 lekkich moździerzy) oraz niskie zapasy amunicji (na trzy dni walki). Dodatkowo Irgun (Etzel) dysponował około 2 tys. ludzi, a Lehi około 600 ludźmi. Były to sprawnie działające jednostki, dobrze przygotowane do działań dywersyjnych i sabotażowych.

14 grudnia 1947 roku Legion Arabski (z Transjordanii), który oficjalnie był jednostką brytyjskiej armii, zaatakował żydowski konwój autobusów w rejonie Beit Nabala. Legion liczył 12 tys. regularnych żołnierzy dowodzonych przez brytyjskich oficerów, którzy dysponowali wsparciem artylerii (40 dział) i pojazdów opancerzonych (75 pojazdów).

------------ 1948 ------------

1 stycznia 1948 roku do wybrzeży Palestyny zbliżyły się statki "Pan Crescent" ("Kibbutz Galuyot") i "Pan York" ("Atzmaut") z 15 tys. żydowskich imigrantów na pokładach. Statki zostały zatrzymane przez brytyjskie okręty wojenne i skierowane na Cypr.

W następnych miesiącach wojna żydowsko-arabska osiągnęła swój szczytowy punkt. Celem arabskich ataków była większość żydowskich konwojów, które dostarczały zaopatrzenie do oddalonych osad. W szczególnie trudnej sytuacji znalazła się żydowska społeczność w Jerozolimie, gdyż Arabowie najczęściej atakowali właśnie te linie komunikacyjne.

1 marca 1948 roku nastąpiło pierwsze porozumienie żydowskich ugrupowań politycznych w Palestynie, mające na celu stworzenie przyszłego rządu. Utworzono Radę Ludową (Moetet haAm), która liczyła 37 osób i miała charakter organu ustawodawczego. Organem wykonawczym miała być Administracja Ludowa (Minhelet haAm), która liczyła 13 członków. Siedzibą obu organów został Tel Awiw. Jednocześnie Haganah zawarła porozumienie z Irgunem (Etzel), który uznał autorytet tymczasowych władz państwowych.

W marcu utworzono ochotniczy korpus Mahal, złożony z żydowskich ochotników z całego świata, pragnących dopomóc w wojnie o niepodległość. Z Północnej Ameryki przybyło 1,5 tys. ochotników, z Południowej Afryki 500, z Wielkiej Brytani 1 tys., z Finlandii 30. Ogółem podczas całej wojny przybyło 5 tys. ochotników z całego świata.

11 marca 1948 roku Arabowie zdetonowali samochód-pułapkę przed amerykańskim konsulatem i budynkami Agencji Żydowskiej w Jerozolimie. W zamachu zginęło 12 osób, a 44 zostały ranne.

W marcu do Palestyny wkroczyły z Syrii oddziały Arabskiej Armii Wyzwoleńczej (Jaysh al-Inqadh al-Arabi), do której wstąpiło około 4 tys. arabskich ochotników pod przywództwem Fawzi Al-Qawuqji (1890-1977). Byli oni dowodzeni przez oficerów sztabowych armii syryjskiej i irackiej. Zostali oni dobrze uzbrojeni i posiadali dobre zaopatrzenie w amunicję.

19 marca 1948 roku rząd amerykański wycofał swoje poparcie dla planu podziału Palestyny i utworzenia państwa żydowskiego. Jako przyczynę zmiany decyzji podano pogarszającą się sytuację w ogarniętej wojną Palestynie.

 

---------- Bitwa o drogi ----------

W marcu 1948 roku arabskie oddziały skoncentrowały swoje działania na przecięciu żydowskich linii komunikacyjnych, szczególnie tych zaopatrujących Jerozolimę. W wyniku serii arabskich ataków nastąpiło załamanie systemu żydowskich konwojów i część osad na Negewie została od 26 marca całkowicie odcięta od wybrzeża. Do ciężkich starć doszło w rejonie Hajfy. Żydowskie konwoje z trudem przedzierały się do Jerozolimy, która pod koniec marca została zupełnie odcięta. Mieszkańcy żydowskiej części Jerozolimy mieli tylko 120 gram chleba na osobę dziennie i 1 wiaderko wody na 5 osób dziennie. Arabskie oddziały rozpoczęły ostrzał i szturm na żydowską dzielnicę. Brytyjczycy zaproponowali Żydom przeprowadzenie ewakuacji miasta, co było nie do przyjęcia.

6 kwietnia 1948 roku oddziały Hagany rozpoczęły pierwszą większą operację ofensywną, której celem było odblokowanie drogi z Tel Awiwu do Jerozolimy. W jej rezultacie 10 kwietnia otworzono górską drogę do Jerozolimy. W ciągu kilku dni do Jerozolimy dotarło pięć konwojów (60 ciężarówek) z zaopatrzeniem.

W dniach 6-12 kwietnia 1948 roku w Tel Awiwie zwołano Radę Ludową (Moezet HaAm) i Administrację Ludową (Minhelet HaAm), które były organami żydowskiej władzy w Palestynie. Miały one przejąć władzę w momencie wycofania wojsk brytyjskich z Palestyny i utworzenia niepodległego państwa Izrael.
    12 kwietnia 1948 roku dowództwo żydowskiej Haganah przyjęło do realizacji plan operacyjny "Dalet", który przewidywał stopniowe przejmowanie kontroli nad strategicznymi punktami Palestyny w miarę jak będą je opuszczać wojska brytyjskie. Kolejne operacje miały dotyczyć opanowywania tych punktów oraz likwidację działających w okolicy oddziałów arabskich.

20 kwietnia Arabom udało się ponownie przeciąć linie komunikacyjne prowadzące do Jerozolimy. Ponownie rozpoczęło się oblężenie miasta.
    23 kwietnia 1948 roku żydowskim oddziałom Hagany udało się po dwóch dniach walk opanować Tyberiadę w Galilei. Otworzyło to drogę do wschodniej części Galilei i znacznie wzmocniło pozycję sił żydowskich na północy. Większość arabskich mieszkańców Tyberiady uciekło.
    27 kwietnia 1948 roku oddziały Hagany i Irgunu (Etzel) rozpoczęły operację izolacji Jaffy, w której znajdowało się około 5 tys. arabskich bojowników. Równocześnie starano się odblokować drogę prowadzącą do brytyjskiego lotniska w Lod, przygotowując się do jego zdobycia po wycofaniu wojsk brytyjskich.
    30 kwietnia zaniepokojeni Brytyjczycy przeprowadzili prewencyjne natarcie piechoty wspartej czołgami, artylerią i lotnictwem na żydowskie pozycje w pobliżu Jaffy. Miało to na celu powstrzymanie dalszych ofensywnych działań oddziałów żydowskich. W następnych dniach Brytyjczycy ograniczyli się do rozdzielania walczących stron i chronienia uciekających z Jaffy arabskich cywili.
    13 maja 1948 roku Brytyjczycy opuścili Jaffę. Natychmiast po odpłynięciu ostatniego brytyjskiego żołnierza, na miasto natarły oddziały Irgunu, zdobywając je po ciężkiej walce.

13 maja 1948 roku zebrała się Liga Arabska. Państwa arabskie zgodziły się na wysłanie swoich regularnych wojsk do Palestyny natychmiast po wygaśnięciu brytyjskiego mandatu. Naczelnym dowódcą wojsk arabskich został emir Transjordanii as-Sayyid Abdullah (1882-1951).

14 maja 1948 roku ostatnie wojska brytyjskie opuściły Palestynę. Brytyjski mandat nad Palestyną miał wygasnąć o północy z 14 na 15 maja.

 

------------ PAŃSTWO IZRAEL ------------

14 maja 1948 roku o godzinie 16.00 David Ben-Gurion (1886-1973) odczytał na posiedzeniu Rady Ludowej (Moezet HaAm) w Tel Awiwie Deklarację Niepodległości, głoszącą o Ustanowieniu Państwa Izrael.

      Fragment Deklararacji Niepodleglosci Panstwa Izraela

Na pierwszym posiedzeniu Tymczasowej Rady Stanu, Chaim Weizman, podsumował znaczenie odrodzenia się państwa: "Jest to wielki dzień w naszych dziejach. Niech nie będzie nam to poczytane za przejaw pychy, jeśli powiemy, że jest to również wielki dzień w dziejach świata. Odrodzenie państwa żydowskiego to efekt walki w słusznej sprawie. Jeśli my, cierpiący i nieszczęśliwy naród, zubożały i sponiewierany, otrzymaliśmy przywilej świętowania tej okazji, to istnieje nadzieja dla wszystkich, którzy dążą do sprawiedliwości."
    Niezwłocznie anulowano brytyjską "Białą Księgę" z 1939 roku, gdyż nowo powstałe państwo Izrael miało być otwarte dla imigracji wszystkich Żydów. Państwo miało mieć charakter świecki.

mapa - rozmiar: 57 127 bajtów
Terytorium Izraela w latach 1947-1949 (Copyright: Gedeon)

---------- Napaść Arabska ----------

Późnym wieczorem 14 maja 1948 roku egipskie oddziały zaatakowały religijny kibuc Kfar Darom, położony na pustyni Negew 11 km na południe od Gazy. Po ciężkich walkach Egipcjanie wycofali się, jednak ta napaść była zwiastunem nadciągającej arabskiej inwazji na państwo Izrael.

Przeciwko Izraelowi stanęły duże arabskie armie, którymi dowodził emir Transjordanii as-Sayyid Abdullah (1882-1951). W rzeczywistości brak jednak było współdziałania pomiędzy armiami.
    Egipt skierował do Palestyny korpus ekspedycyjny liczący 10 tys. żołnierzy dowodzonych przez generała Ahmeda Ali al-Mwawi. Było to pięć brygad piechoty, jeden batalion pancerny (brytyjskie czołgi Mark IV i Matilda), dwa bataliony artylerii, batalion karabinów maszynowych oraz oddziały pomocnicze. Wsparcie zapewniały niewielkie siły lotnicze (30 myśliwców Spitfire, 4 myśliwce Hawker Hurricane oraz 20 bombowców C-47 Dakota). W trakcie walk siły te zwiększono do trzynastu batalionów (20 tys. żołnierzy) wspieranych przez 135 czołgów i 90 dział artylerii.
    Transjordania skierowała do Palestyny Legion Arabski, liczący 12 tys. dobrze wyszkolonych przez Brytyjczyków żołnierzy. Dowództwo sprawował brytyjski generał John Bagot Glubb (1897-1986). Ponadto stanowiska dowódcze zajmowało 37 innych brytyjskich oficerów. Legion składał się z czterech batalionów zmechanizowanej piechoty, które wspierało 40 dział artylerii i 75 pojazdów opancerzonych.
    Od strony Transjordanii wkroczył do Palestyny iracki korpus ekspedycyjny, który liczył 18 tys. żołnierzy zgrupowanych w czterech brygadach piechoty, jednym batalionie pancernym i jednostkach pomocniczych. Dowódcą był generał Nur ad-Din Mahmud.
    Syria skierowała do Palestyny 12 tys. żołnierzy, zgrupowanych w trzech brygadach piechoty, wspieranych francuskimi lekkimi czołgami R 35 i R 37, batalionem artylerii oraz 10 samolotami.
    Liban skierował do Palestyny 2 tys. żołnierzy zgrupowanych w czterech batalionach piechoty. Arabia Saudyjska wysłała 1,2 tys. żołnierzy, którzy dołączyli do egipskiego korpusu ekspedycyjnego. Małe siły wysłał również Jemen.
    Dodatkowo na terytorium Palestyny działały oddziały Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które liczyły około 8 tys. ludzi.
    Ogółem pod rozkazami emira as-Sayyid Abdullaha znajdowało się około 61 tys. ludzi dysponujących prawie 200 czołgami, 150 pojazdami opancerzonymi, 150 działami artylerii i 60 samolotami. Brakowało jednak przepływu informacji i jednolitego spójnego dowództwa.

Izrael do swojej obrony wystawił oddziały Haganah, które liczyły około 43 tys. ludzi. Byli to w zdecydowanej większości robotnicy służący w oddziałach lokalnej samoobrony, a rzeczywistą wartość bojową przedstawiało zaledwie 10 tys. ludzi. Byli oni słabo uzbrojeni (tylko broń ręczna), a zapasy amunicji wystarczały zaledwie na trzy dni walki. Siłę uderzeniową stanowiły elitarne jednostki Palmach, które liczyły około 3 tys. dobrze wyszkolonych i uzbrojonych ludzi.
    Dodatkową siłę stanowiły oddziały Irgunu (Etzel) liczące około 2 tys. ludzi i oddziały Lehi liczące około 600 ludzi. Jednostki te były dobrze przygotowane do prowadzenia działań dywersyjnych i sabotażowych, jednak brakowało im wyszkolenia w prowadzeniu regularnych działań na polu bitwy.
    Obronę lokalnych społeczności żydowskich stanowiły niewielkie oddziały Gwardii Narodowej i paramilitarne młodzieżowe bataliony Gadna (G'dudei Noar).
    Ogółem do obrony państwa Izraela stanęło około 60 tys. ludzi (rzeczywistą wartość bojową posiadało zaledwie około 19 tys. ludzi), nie posiadających jednolitego dowództwa. Żydzi nie posiadali żadnego czołgu ani działa artylerii. Wsparcie zapewniły nieliczne własnoręcznie robione pojazdy opancerzone i kilka samolotów zwiadowczych.

mapa - rozmiar: 66 929 bajtów

Pierwsza wojna 1948-1949 (Copyright: Gedeon)

15 maja 1948 roku arabska inwazja na Izrael rozpoczęła się rankiem, nalotem egipskich bombowców na Tel Awiw. Równocześnie arabskie armie wkroczyły kilkoma kolumnami na terytorium państwa żydowskiego w Palestynie.
    Około 1 tys. libańskich żołnierzy natarło od północnego-zachodu na Wschodnią Galileę, zdobywając żydowską osadę Malikiyya.
    Około 5 tys. syryjskich żołnierzy natarło na okolice Jeziora Galilejskiego, z zamiarem opanowania całej Galilei i otworzenia drogi do dalszego natarcia na południe. Siły te napotkały na silny opór żydowskich kibuców w rejonie Jeziora Galilejskiego. Najsłynniejszą była bohaterska obrona kibucu Degania, gdzie młodzi Żydzi koktajlami Mołotowa zatrzymali natarcie syryjskich czołgów. W następnych dniach żydowscy obrońcy przeprowadzili kontratak zdobywając arabską wioskę Zemah, położoną na północny-wschód od kibucu Degania.
    Na Samarię uderzyło z Transjordanii około 5 tys. żołnierzy irackich. Poprzez most pontonowy przeprawili się oni do Samarii i do 28 maja zajęli Nablus, osiągając pozycje w odległości 10-km od wybrzeża Morza Śródziemnego.
    Około 4 tys. żołnierzy transjordańskiego Legionu Arabskiego wkroczyło do strefy neutralnej ONZ w okolicy Jerozolimy, nie podejmując jednak przez cztery dni żadnych działań ofensywnych. Te cztery dni w historiografii arabskiej noszą miano "dni straconych".
    Na południu 10 tys. egipskich żołnierzy rozpoczęło natarcie wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, kierując się w stronę Tel Awiwu. Druga egipska kolumna natarła przez pustynię Negew w kierunku na Hebron.

19 maja transjordański Legion Arabski wkroczył do Jerozolimy, rozpoczynając ciężkie walki o każdy dom. 24 maja żydowscy bojownicy zostali wyparci z arabskiej części Jerozolimy i rozpoczął się ostateczny szturm na żydowską dzielnicę, która upadła 28 maja. Jordańczycy nakazali wszystkim Żydom natychmiastowe opuszczenie Starego Miasta. W następnych dniach arabscy żołnierze wysadzili niemal wszystkie ślady żydowskiej obecności w mieście. Między innymi zniszczono 22 spośród 27 synagog (pozostałe 5 zniszczono kilka lat później).

28 maja 1948 roku rząd izraelski wydał rozkaz powołujący do życia Siły Obronne Izraela (Cewa Hagana LeIsrael, w skrócie Cahal), do których miały przystąpić wszystkie żydowskie grupy zbrojne walczące w Palestynie.

---------- Pierwsze Zawieszenie Broni ----------

11 czerwca 1948 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ narzuciła czterotygodniowy rozejm w Palestynie. Rozejm trwał do 9 lipca. Rozejm był nadzorowany przez mediatora ONZ hrabiego Folke Bernadotte (1895-1948), który wraz z oficerami belgijskimi, francuskimi, szwedzkimi i amerykańskimi, mieli za zadanie nadzorować embargo na dostawy broni do Palestyny. W tym celu powołano międzynarodowe siły pokojowe UNTSO (United Nations Truce Supervision Organization), które swoją główną bazę utworzyły w Jerozolimie.

27 czerwca 1948 roku specjalny mediator z ramienia ONZ, hrabia Folke Bernadotte (1895-1948), przedstawił wstępne propozycje rozwiązania konfliktu w Palestynie. Zasugerował on wprowadzenie pewnych zmian terytorialnych państwa żydowskiego i arabskiego w Palestynie. Do Izraela miałaby zostać przyłączona Zachodnia Galilea, a do państwa arabskiego pustynia Negew. Jerozolima miałaby się znaleźć pod międzynarodową kontrolą ONZ, z zapewnieniem praw dla żydowskiej społeczności i szczególną ochroną wszystkich miejsc świętych. Status Jaffy pozostawiono do dalszej dyskusji, natomiast Hajfa miała być strefą wolnocłową, do której wszedłby port handlowy, terminale i rafineria ropy naftowej. Lotnisko Lod byłoby wolnym lotniskiem nadzorowanym przez siły ONZ. Równocześnie miała być powstrzymana dalsza żydowska imigracja do Palestyny, a arabscy uchodźcy mogliby swobodnie powrócić do swoich domów.
    Arabowie zdecydowanie odrzucili propozycje Bernadotte i zażądali zmniejszenia terytorium państwa żydowskiego.

---------- Dziesięciodniowa Bitwa ----------

9 lipca 1948 roku izraelska armia rozpoczęła dużą ofensywę. W pierwszej fazie operacji zajęto tereny okoliczne wokół Tel Awiwu, w tym zdobyto miasto i lotnisko Lod oraz Ramlę.
    W drugiej fazie operacji, w dniach 15-16 lipca przeprowadzono nieudane natarcie na Latrun. Pomimo wprowadzenia rozejmu, sporadyczne starcia trwały tu jeszcze do 20 lipca.
    Równocześnie izraelskie oddziały przystąpiły do dużej ofensywy w Dolnej Galilei, zajmując 16 lipca miasto Nazaret i otwierając linie komunikacyjne łączące Galileę z Zatoką Hajfy.

---------- Drugie Zawieszenie Broni ----------

18 lipca 1948 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ narzuciła drugi rozejm w Palestynie, który trwał do 15 października. Postanowienia drugiego zawieszenia broni nie były przestrzegane. Legion Arabski przez cały czas prowadził intensywny ostrzał Starego Miasta Jerozolimy, a 12 sierpnia zburzył stację pomp w Latrun (pomimo faktu, że obiekt był pod kontrolą ONZ). W tej sytuacji Izraelczycy pośpiesznie zbudowali rurociąg, którym dostarczali wodę do Jerozolimy.

W dniach 22-24 sierpnia 1948 roku w Jerozolimie zebrał się Komitet Wykonawczy Organizacji Syjonistycznej. Podjęto decyzję o kontynuowaniu żydowskiego osadnictwa w Palestynie, przy jednoczesnym rozwijaniu żydowskiego przemysłu i wzięciu pełnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo wszystkich Żydów. Agencja Żydowska miała kontynuować działania promujące aliyah, oraz ułatwiać imigrantom pełną absorpcję w nowej ojczyźnie. Podczas narady doszło do sporu pomiędzy izraelskimi a amerykańskimi członkami kierownictwa. Amerykanie zażądali by centrala Organizacji Syjonistycznej przeniosła się do Nowego Jorku (USA), czemu sprzeciwili się Izraelczycy. Ministrowie rządu izraelskiego ustąpili ze swoich stanowisk z kierownictwie Agencji Żydowskiej.

16 września 1948 roku specjalny wysłannik ONZ do Palestyny, hrabia Folke Bernadotte (1895-1948) przedstawił swój drugi plan pokojowy, który miał przywrócić pokój w Palestynie. Plan podkreślał niezaprzeczalny fakt istnienia państwa żydowskiego, którego granice powinny zostać ustalone na drodze międzynarodowych rozmów pokojowych, a w przypadku ich załamania się przez ONZ. Bernadotte stwierdził, że w państwie arabskim powinna znaleźć się pustynia Negew oraz miasta Lod i Ramla. Państwo żydowskie objęłoby Galileę. Nadrzędną rolę przy ustaleniu granic powinny odegrać uwarunkowania geograficzne oraz jednorodność mieszkańców danego terenu. Uchodźcy wojenni mają prawo powrotu do swoich domów, z zapewnieniem rekompensaty za poniesione straty. Miasto Jerozolima, z powodu swojego niezwykłego międzynarodowego i religijnego znaczenia, powinna być objęta odrębnym szczególnym traktowaniem. Port w Hajfie i lotnisko w Lod byłyby wolne, pozostając pod kontrolę ONZ.
    17 września 1948 roku członkowie radykalnej żydowskiej organizacji Lehi zastrzelili w Jerozolimie hrabiego Folke Bernadotte.

15 października 1948 roku izraelska armia rozpoczęła ofensywę na pustyni Negew. Ofensywa rozpoczęła się od akcji dywersyjnej, która przecieła połączenie kolejowe pomiędzy El-Arish a Rafah, oraz drogi w rejonie Gazy. Wykorzystując powstałe zamieszanie w egipskiej armii, Izraelczycy wyprowadzili uderzenie zdobywając Ashdod i Be'er Shevę oraz nawiązując komunikację z odciętymi do tej pory żydowskimi osadami na Negewie. W tak zwanym "worku Faluja" okrążono 4 tys. egipskich żołnierzy.

---------- Trzecie Zawieszenie Broni ----------

22 października 1948 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ doprowadziło do przyjęcia kolejnego zawieszenia broni w Palestynie. Postanowienia rozejmu nie były przestrzegane.

29 października 1948 roku izraelska armia przeprowadziła ofensywę w Galilei. Operacja rozpoczęła się od serii działań sabotażowych. Wykorzystując odciągnięcie arabskiej uwagi, Izraelczycy wyprowadzili okrążające uderzenie w kierunku miasteczka Sasa, zdobywając Tarshiha. W rezultacie tych działań, do 31 października rozbito główne siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej i zmuszono oddziały libańskie do wycofania się do Libanu.

8 listopada 1948 roku przeprowadzono pierwszy powszechny spis ludności Izraela. W kraju mieszkało 782 tys. Żydów i 69 tys. Arabów.

W dniach 19 listopada-10 grudnia 1948 roku odbyły się cztery spotkania Komitetu Osadniczego (Va'adat haHityashvut), w skład którego wchodzili przedstawiciele rządu izraelskiego, Agencji Żydowskiej (Jewish Agency), Narodowego Funduszu Żydowskiego (Jewish National Fund) oraz związku zawodowego Histadrut haOvdim. Zawarto porozumienie o współpracy w realizacji wielkiego projektu utworzenia 100 nowych osad.
    Agencja Żydowska rozpoczęła działania przygotowawcze do przyjęcia w Izraelu wielkiej fali żydowskiej imigracji z całego świata. Od połowy maja do końca 1948 roku do Izraela pomimo wojny przyjechało 102 tys. nowych imigrantów. Pomimo prowadzonych działań wojennych utworzono 28 nowych osad rolniczych, z których część znajdowała się blisko terenów ogarniętych walkami.

30 listopada 1948 roku przedstawiciele rządu izraelskiego zawarli ostateczne porozumienie z Transjordanią, uzyskując trwałe zawieszenie broni w rejonie Jerozolimy.

11 grudnia 1948 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Rezolucję nr 194, która wzywała do zakończenia walk w Palestynie. Rezolucja wzywała do demilitaryzacji Jerozolimy i przekazania miasta pod kontrolę międzynarodowych sił pokojowych ONZ, które zapewniłyby ochronę i wolny dostęp do wszystkich świętych miejsc. Wezwano także do umożliwienia wszystkich wojennym uchodźcom powrotu do swoich domów lub wypłacenia odszkodowań tym, którzy zdecydują się nie wracać. Rezolucja udzieliła również pełnomocnictwa do utworzenia Sił Rozjemczej ONZ.

22 grudnia 1948 roku izraelska armia przeprowadziła największą ze wszystkich swoich działań ofensywę. Liczące 15 tys. żołnierzy izraelskie oddziały rozbiły armię egipską na Negewie.

------------ 1949 ------------

13 stycznia 1949 roku rozpoczęły się tajne rozmowy izraelsko-arabskie na wyspie Rodos. Odbywały się one pod patronatem specjalnego wysłannika ONZ do Palestyny, Ralpha Johnsona Bunch'a (1904-1971). Państwa arabskie pod żadnym pozorem nie zgadzały się na uznanie istnienia państwa żydowskiego. Nie godziły się także na żadne porozumienie kończące wojnę i odmawiały podpisania jakiegokolwiek umowy o podziale terytorium Palestyny.

25 stycznia 1949 roku odbyły się wybory do I Zgromadzenia Ustawodawczego (Asefa haMekonenet), które później przekształciło się w pierwszy Kneset. Zgromadzenie liczyło 120 deputowanych. Zwycięstwo odniosła demokratyczna lewica syjonistyczna, a najsilniejszą partią była Partia Robotników Ziemi Izraela (Mapai), a drugie miejsce zajęła Zjednoczona Partia Robotnicza (Mapam). Komunistyczna Partia Izraela zdobyła 4 mandaty.
    Zgromadzenie Ustawodawcze bardzo szybko uchwaliło ustawę przejściową, tzw. małą konstytucję, która doraźnie ustaliła strukturę naczelnych organów państwowych. Ustanowiono jednoizbowy parlament (Knesset), który wybierał prezydenta o dość ograniczonych uprawnieniach. Prezydent mianował premiera, ten zaś formował gabinet i przedstawiał go Knesetowi do akceptacji.

W lutym do Izraela przybyło 10 tys. żydowskich imigrantów, których Brytyjczycy zwolnili ze swoich obozów dla internowanych na wyspie Cypr. Aliyah nieustannie rosła i każdego tygodnia do Izraela przybywały tysiące nowych imigrantów.

15 lutego 1949 roku pierwszym prezydentem Izraela został Chaim Azriel Weizmann (1874-1952), wieloletni przewodniczący Komitetu Wykonawczego Organizacji Syjonistycznej. Sprawował swoje obowiązki do 9 listopada 1952 r.

24 lutego 1949 roku na wyspie Rodos podpisano izraelsko-egipskie porozumienie o zawieszeniu broni. W zamian za zakończenie walk Izrael zgodził się na wypuszczenie z okrążenia egipskich wojsk uwiezionych na pustyni Negew. Mogły one wycofać się na Półwysep Synaj.

5 marca 1949 roku izraelska armia przeprowadziła operację zajęcia opuszczanych przez wojska egipskie terenów na pustyni Negew. 10 marca Izraelczycy zajęli miasto Ejlat nad Morzem Czerwonym.

10 marca 1949 roku premierem izraelskiego rządu został wybrany Dawid Ben Gurion (1886-1973). Sprawował swoje obowiązki do 1 listopada 1950 r.

Marzec był kulminacyjnym miesiącem Aliyah. W ciągu tego miesiąca do Izraela przyjechało 30 tys. nowych imigrantów. Wystąpiły poważne trudności z powodu braku mieszkań.

23 marca 1949 roku podpisano izraelsko-libańskie porozumienie o zawieszeniu broni.

3 kwietnia 1949 roku podpisano izraelsko-jordańskie porozumienie o zawieszeniu broni. Wojska irackie miały opuścić Samarię, a ich miejsce zająć oddziały Legionu Arabskiego. Jordania zgodziła się na pozostawienie pustyni Negew w granicach państwa żydowskiego. Sprawa statusu Jerozolimy pozostała nieuregulowana.

26 kwietnia 1949 roku rząd premiera Dawida Ben-Guriona ogłosił wprowadzenie ostrej polityki gospodarczej. Do realizacji tych celów powołano specjalny urząd państwowy zajmujący się racjonowaniem zapasów (Misrad haAspaka vehaKitzuv), na czele którego stał Dr. Josef Dov.
    W czerwcu nastąpił spadek liczby nowych imigrantów przyjeżdżających do Izraela. Wynikało to z trudności, jakie Żydzi napotykali przy wyjeździe z niektórych państw Wschodniej Europy. Ci którzy docierali do Izraela, napotykali na duże trudności mieszkaniowe. Tysiące imigrantów lokowano we wszystkich możliwych miejscach. Zasiedlano także opuszczone arabskie miasteczka i wioski.

20 lipca 1949 roku podpisano izraelsko-syryjskie porozumienie o zawieszeniu broni. W tym momencie nastąpiło formalne zakończenie wojny o niepodległość Izraela.

 

---------- Sytuacja po Wojnie ----------

Zawarte w 1949 roku zawieszenia broni ustabilizowały sytuację na liniach frontu, które stały się granicami państwa Izrael. Jednak w rzeczywistości żadne z arabskich państw nie uznało istnienia państwa Izrael i w oficjalnych wypowiedziach nazywano je "jednostką syjonistyczną". Wszystkie państwa członkowskie Ligi Arabskiej pozostawały nadal w stanie wojny z Izraelem. Irak odmówił jakichkolwiek rozmów z Izraelem i nie zawarł nawet zawieszenia broni.
    Pierwsza wojna izraelsko-arabska zakończyła się dużym sukcesem Izraela, który w porównaniu z planem rezolucji ONZ z 1947 roku powiększył swoje terytorium o 21%. Pomimo braku akceptacji, niepodległe państwo żydowskie istniejące w Palestynie stało się faktem. Zostało to jednak okupione wielką daniną krwi. Izrael stracił ogółem 6.373 ludzi, w tym około 4 tys. było żołnierzami. Około 15 tys. osób zostało rannych.
    Państwa arabskie nigdy nie podały żadnych danych dotyczących poniesionych strat, jednak ich liczbę szacuje się na 15 tys. zabitych oraz 25 tys. rannych. Łączną liczbę uchodźców ocenia się na około 700 tys. osób (niektóre źródła podają liczbę 630 tys. osób), z których 460 tys. schroniło się w Transjordanii, 100 tys. w Libanie, 80 tys. w Syrii, 60 tys. w Egipcie (rejon Gazy).

 

W dniach 8-12 września 1949 roku Kneset uchwalił niezwykle ważne prawa dla nowego państwa: Prawo Izraelskich Sił Obronnych oraz Prawo o Powszechnym Obowiązku Edukacji (obowiązek nauki dla dzieci do 14 roku życia). Równocześnie wprowadzono podatek dochodowy i ulgi dla inwestorów zagranicznych.
    Izrael w pierwszym okresie swego istnienia przeżywał poważne kłopoty gospodarcze. Na większość produktów wprowadzono reglamentację. W najgorszym okresie na jedną osobę przysługiwał tygodniowo mały kawałek mięsa i dwa jajka. Aby obniżyć koszty utrzymania wprowadzono politykę deflacyjną, która dodatkowo hamowała rozwój gospodarki. Był olbrzymi deficyt w bilansie handlowym.

Na początku listopada 1949 roku do Izraela zaczęły docierać pierwsze samoloty z Żydami z Jemenu. Całość operacji nazwano "Zaczarowany Dywan" i trwała ona do września 1950 roku. Samoloty wykonały ogółem 380 lotów, przewożąc 49 tys. Żydów. Zostali oni ewakuowani z powodu nasilających się prześladować ze strony Arabów.

W grudniu 1949 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o nadaniu Jerozolimie statusu miasta międzynarodowego. Zgromadzenie Ogólne ONZ powołało także Agencję Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East - UNRWA). Agencja była pomyślana jako instytucja krótkotrwała, musiała być jednak wielokrotnie przedłużana ze względu na to, że problem uchodźców arabskich był nie rozwiązany.

 

 

--------------------------------------------------

    CIĄG DALSZY HISTORII: 1950-1959 - Syjonizm - Aliyah, Absorpcja i Rozwój

Na poczatek
  Izrael Kultura Historia Turystyka Pomoc duchowa Żydzi w Polsce Czasy i Fakty

Copyright ©2007-2012 by Gedeon