------------ 1960 ------------
4 stycznia 1960 roku zatwierdzono nowy statut
Organizacji Syjonistycznej, zmieniając jej nazwę na Światowa
Organizacja Syjonistyczna. Przyznano jest niezależny status
od lokalnych narodowych organizacji syjonistycznych.
13 marca 1960 roku doszło do historycznego
spotkania premiera Dawida Ben-Guriona z kanclerzem Niemiec zachodnich,
Konradem Adenauerem (1876-1967). Do spotkania doszło w Nowym
Jorku (USA). Omówiono możliwość nawiązania stosunków dyplomatycznych
pomiędzy oboma państwami.
14 marca 1960 roku podpisano izraelsko-niemiecką
umowę o pomocy finansowej dla Izraela. Republika Federalna Niemiec
przyznała Izraelowi pożyczkę w wysokości 35 mln. USD (oprocentowanych
na 3,6% w skali rocznej). Przy czym pożyczka była odnawialna
każdego roku, pod warunkiem ponawianej przez Izrael prośby.
Pożyczki były przyznawane na okres 10 lat.
16 czerwca 1960 roku Izrael uruchomił pierwszy
reaktor atomowy w Nachal Sorek na Negewie.
28 czerwca 1960 roku rozpoczęto budowę
portu w Ashdod. Budowę sfinansowano pożyczając 27,5 mln USD
z First International Bank of Israel.
6 lipca 1960 roku państwowe przedsiębiorstwo
Israel Aircraft Industries (IAI) zakupiło od Francji
licencję na produkcję pierwszego izraelskiego samolotu. Był
to lekki francuski odrzutowy samolot szkoleniowy Fouga Magister.
Był to kamień milowy w rozwoju izraelskiego przemysłu obronnego.
Na początku lat 60-tych Izraelskie Siły
Obronne stanęły przed wyzwaniem groźby nowoczesnej wojny chemicznej.
W związku z tym rozpoczęto wdrażanie nowych procedur bezpieczeństwa
w obronie cywilnej, przystosowując schrony do nowych potrzeb.
Równocześnie zwiększono zakupy uzbrojenia sprowadzanego głównie
z Francji i Stanów Zjednoczonych.
Od 1960 roku Izrael był eksporterem produktów
rolniczych. Stało się to możliwe dzięki wielkiemu wysiłkowi
instytucji badawczych i przemysłu rolnego, wdrażaniu innowacji
i wprowadzaniu produkcji na rynek krajowy, co ułatwiło postęp
i uzyskanie racjonalnych cen. Stało się wtedy oczywistym, że
kibuce nie będą mogły przetrwać, ograniczając się wyłącznie
do sprzedaży produktów rolniczych na rynku krajowym.
Towarzyszył temu rozwój przemysłu tworzyw
sztucznych, którego wyroby stały się masowe. Ułatwiło to zastosowanie
nowych technologii w nawadnianiu ziemi metodą kropelkową w kibucach
na pustyni Negew. Przy okazji, w Izraelu stworzono ogólnokrajowy,
skomputeryzowany system tzw. ksiąg stadnych, obejmujących listy
rodowodowe, z których korzystają zarówno gospodarstwa mleczarskie,
jak i hodowcy.
Jakkolwiek Izrael nie jest wielkim krajem,
to jednak zdołał w ciągu kilku lat nasycić własny rynek żywnością
i jej przetworami oraz skierował znaczną część produktów tego
rodzaju na eksport.
W dniach 27 grudnia 1960 roku - 11 stycznia
1961 roku odbył się Dwudziesty Piąty Kongres Syjonistyczny
w Jerozolimie, w Izraelu. Poruszono problematykę edukacji żydowskiej
w Diasporze i rozwój Aliyah z krajów zachodnich.
Do końca 1960 roku do Izraela przyjechało
24 tys. nowych imigrantów, w większości z Rumunii i Maroka.
------------ 1961 ------------
15 maja 1961 roku ukończono budowę Tunelu
Menashe, który stanowił część systemu wodnego dostarczającego
wodę z północy Izraela na pustynię Negew. Tunel o długości 7-km
był najdłuższym tunelem Izraela.
28 listopada 1961 roku rząd podpisał porozumienie
z Narodowym Funduszem Żydowskim (Jewish National Fund)
w sprawie zarządzania państwową ziemią. Ustalono, że państwowy
Zarząd Zagospodarowania Terenu (Land Development Authority)
będzie zarządzał wszystkimi państwowymi ziemiami, w tym będącymi
własnością Jewish National Fund. Natomiast Jewish
National Fund utworzy osobny zarząd, zajmujący się melioracją
i zalesianiem.
Do końca 1961 roku do Izraela przyjechało
47 tys. nowych imigrantów.
------------ 1962 ------------
9 lutego 1962 roku minister finansów Levi
Eshkol (1895-1969) zapowiedział rozpoczęcie "nowej polityki
gospodarczej" Izraela. Między innymi zdewaluowano o 66%
izraelską walutę.
Reformy gospodarcze wywołały społeczne
perturbacje, liczne protesty i demonstracje. 22 października
w Hajfie wybuchł strajk generalny. Był to widoczny znak protestu
przeciwko gwałtownym podwyżkom cen.
21 listopada 1962 roku założono nowe miasto
Arad, na pustyni Judzkiej.
Do końca 1962 roku do Izraela przyjechało
61 tys. nowych imigrantów.
------------ 1963 ------------
27 maja 1962 r. założono nowy uniwersytet
w Hajfie. W pierwszym okresie działał pod naukowym nadzorem
Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.
Do końca 1963 roku do Izraela przyjechało
64 tys. nowych imigrantów.
------------ 1964 ------------
W styczniu 1964 roku zaczęło nadawać radio
"Głos Syjonu do Diaspory" (Kol Zion laGola).
Audycje nadawano przez 4,5 godziny na dobę w językach: hebrajskim,
jidysz, angielskim, francuskim, rumuńskim i marokańskim.
W marcu 1964 r. arabskie państwa przeprowadziły
kampanię wywierania nacisku na kraje Wschodniej Europy, aby
zatrzymać napływ żydowskich imigrantów do Izraela.
6 maja 1964 roku Izrael podpisał pierwszą
umowę o współpracy ze Wspólnotą Europejską. Podpisanie
dokumentów nastąpiło w Brukseli (Belgia).
W 1964 roku Stany Zjednoczone doszły do przekonania,
że dostawy radzieckiej broni dla arabskich państw naruszyły
równowagę sił na Bliskim Wschodzie. Z tego powodu Biały Dom
wyraził zgodę na sprzedaż do Izraela nowoczesnego amerykańskiego
sprzętu wojskowego, wliczając w to samoloty, czołgi i artylerię
polową. W ten sposób Stany Zjednoczone zaczęły stopniowo zajmować
przodującą pozycję wśród dostawców uzbrojenia dla Izraela.
10 czerwca 1964 roku uruchomiono Narodowy
System Wodny (National Water Carrier - HaMovil
Ha'Artzi), który dostarczał wodę z północy Izraela na pustynię
Negew na południu. System pomp każdego dnia przepompowywał 1
mln metrów sześciennych wody z Jeziora Tyberiadzkiego, który
poprzez system otwartych kanałów, tuneli i olbrzymich rurociągów
docierał do pustyni Negew.
Dzięki tym inwestycjom można było rozwinąć
rolnictwo na Negewie. Intensywne badania nad metodami upraw
rolniczych na ziemiach pustynnych prowadził utworzony w Sde
Boker nowy Instytut Badawczy.
Równocześnie uruchomiono instalacje
wykorzystujące wodę rzeki Jarkon płynącej na przedmieściach
Tel Awiwu.
W odwecie Syria, Jordania i Liban rozpoczęły
prace budowlane, mające na celu odwrócenie biegu niektórych
dopływów rzeki Jordan (Hacbani i Banias), które znajdowały się
na ich obszarze, tak aby uniemożliwić przepływ wody do Izraela.
W dniach 30 grudnia 1964 roku - 11 stycznia
1965 roku odbył się Dwudziesty Szósty Kongres Syjonistyczny
w Jerozolimie, w Izraelu. Głównym tematem była sytuacja społeczności
żydowskiej żyjącej w Diasporze.
Do końca 1964 roku do Izraela przyjechało
54 tys. nowych imigrantów.
------------ 1965 ------------
11 maja 1965 roku odbyła się uroczystość
otwarcia Muzeum Izraela w Jerozolimie.
Rok 1965 był szczególnie zły na granicy izraelsko-syryjskiej.
Syryjczycy przy pomocy innych arabskich państw, zaczęli budowę
infrastruktury, dążąc do zmienienia kierunku górnego biegu rzeki
Jordan. W okresie lata nasiliła się liczba incydentów zbrojnych
na granicy i izraelscy komandosi w odwetowym ataku uszkodzili
syryjskie urządzenia wodne. Ilość starć była tak duża, że przyjęła
skalę "bitwy o wodę".
19 sierpnia 1965 roku Izrael nawiązał oficjalne
stosunki dyplomatyczne z Republiką Federalną Niemiec.
Przez cały czas rozwijała się współpraca
gospodarcza pomiędzy Izraelem a Niemcami Zachodnimi. W niemieckich
stoczniach budowano izraelskie statki handlowe, a nawiązane
stosunki dyplomatyczne stworzyły podstawę prawną umożliwiającą
niemieckim specjalistom pracę dla izraelskiego przemysłu.
W 1965 roku przeszło 90% mieszkańców Izraela
korzystało już z elektryczności i bieżącej wody. Intensywnie
rozbudowywano sieć telefoniczną.
21 listopada 1965 roku odbyła się uroczystość
otworzenia portu w Ashdod.
Do końca 1965 roku do Izraela przyjechało
31 tys. nowych imigrantów.
------------ 1966 ------------
W 1966 roku w Tel Awiwie utworzono międzynarodowe
centrum handlu drogimi kamieniami, które z powodzeniem konkurowało
z giełdą diamentów w Amsterdamie. Wartość eksportu brylantów
osiągnęła 35,5% wszystkich dochodów Izraela z wywozu.
1 maja 1966 roku przez miasta przetoczyły
się burzliwe demonstracje niezadowolenia z powodu recesji gospodarczej.
Recesja wynikała ze wzrostu kosztu siły roboczej, która wyprzedzała
wydajność pracy. Liczne strajki ogarnęły zwłaszcza kręgi pracowników
umysłowych (lekarzy, nauczycieli, prawników, itp.).
Podczas lata zwiększono w Izraelu i na Zachodzie
działalność na rzecz poprawy warunków życia "Żydów ciszy".
Tak mówiono o milionach Żydów żyjących w ZSRR. Nie mogli oni
przyznawać się do poglądów syjonistycznych i napotykali na duże
utrudnienia w praktykowaniu judaizmu.
30 sierpnia 1966 roku odbyła się uroczystość
otworzenia nowego nowoczesnego gmachu Knesetu w Jerozolimie.
Do końca 1966 roku do Izraela przyjechało
16 tys. nowych imigrantów. W większości byli to zamożni Żydzi
ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Francji.
------------ 1967 ------------
5 lutego 1967 roku w Izraelu po raz pierwszy
wprowadzono zasiłek dla bezrobotnych. Liczbę bezrobotnych szacowano
na około 60 tys. osób. Był to widoczny objaw pogłębiającej się
recesji gospodarczej.
Biuro Koordynacji izraelskiego
rządu i Agencja Żydowska zdecydowały się utworzyć połączoną
Komisję Koordynującą dla spraw Aliyah i absorpcji.
Komisja składała się z czterech ministrów i czterech
członków kierownictwa Agencji Żydowskiej. Jej przewodniczącym
był prezes Agencji Żydowskiej, a zastępcą był minister
pracy.
---------- Wojna Sześciodniowa ----------
W dniach 6-10 czerwca 1967 roku miała miejsce
Wojna Sześciodniowa, która zakończyła się wielkim zwycięstwem
Izraela. W niespełna tydzień izraelska armia pokonała armie
Egiptu, Jordanii i Syrii. Zajęto cały Półwysep Synaj, Strefę
Gazy, Judeę, Samarię i Wzgórza Golan.
7 czerwca 1967 roku wyzwolono Jerozolimę.
15 lipca 1967 roku powstał pierwszy żydowski
kibuc na zajętych terytoriach. Był to kibuc Merom Golan na Wzgórzach
Golan.
W sierpniu 1967 roku powstał Ruch Ziemi
dla Izraela, który postulował utworzenie osad żydowskich
na zajętych palestyńskich terytoriach.
25 sierpnia 1967 roku grupa żydowskich
osadników z organizacji religijnej Gush Etzion
(Blok Wiernych) osiedliła się i odbudowała osadę Kfar
Etzion w Judei. Osada ta została zniszczona w 1948 roku przez
Jordańczyków.
W sierpniu zakończył się specjalny program
solidarności z Izraelem, który rozpoczęto w maju 1967 roku,
gdy Izrael znalazł się stanie pełnej izolacji i zagrożenia wojną.
W tym czasie ponad 7,2 tys. młodych Żydów z całego świata pracowało
w kibucach, moszawach, fabrykach i służbach pomocniczych Izraelskich
Sił Obronnych. Organizatorami programu był ruch Hechalutz
i Agencja Żydowska.
Na apel Keren Hayesod odpowiedziała
cała społeczność żydowska na świecie, przekazując 300 mln USD
pomocy dla Izraela.
W październiku 1967 roku Nahal utworzył
dwie nowe osady obronne. Były to Nahal Yam na północy Półwyspu
Synaj i Nahal Snir koło Banias w Górnej Galilei.
W ciągu następnych lat utworzono wiele
nowych podobnych osad Nahalu. Były one budowane w strategicznych
miejscach, często na wzgórzach nad przecięciami ważnych dróg
lub pomiędzy arabskimi miejscowościami.
Wzrost inwestycji państwowych pobudził
budownictwo, ale poprawę odczuły wszystkie gałęzie gospodarki.
Znacząco zmalało bezrobocie (do 2,5%).
------------ 1968 ------------
W styczniu 1968 roku założono trzy nowe osady
na Wzgórzach Golan: El-Al, Mevo Hama i Ein Zivan.
6 lutego 1968 roku powstała pierwsza
żydowska osada w Dolinie Jordanu. Była to osada Mehola.
12 kwietnia 1968 roku dziesięć żydowskich
rodzin pod przywództwem Rabina Moshe Levingera z Bloku Wiernych
(Gush Emunim) osiedliło się podczas święta Paschy w Hebronie,
w Judei. Po zawarciu porozumienia z izraelskimi władzami, osadnicy
wyprowadzili się z miasta i założyli żydowskie osiedle Kiryat
Arba, na przedmieściach Hebronu. Było to pierwsze żydowskie
osiedle wybudowane w Judei.
W 1968 roku pojawił się nowy typ żydowskich
osadników, byli to osadnicy Mesjańscy, którzy spostrzegali budowę
nowych osad jako pierwszy krok ku ponownemu zasiedleniu przez
Żydów całej danej im przez Boga ziemi Izraela. Duchowym przywódcą
ruchu był Rabin Moshe Levinger.
W 1968 roku Naczelny Rabin Sefardyjski Izraela,
Rabin Itzchak Nissim (1896-1981) powiedział, że zatrzymanie
Samarii i Judei w granicach Izraela jest religijnym obowiązkiem
Żydów.
9 czerwca 1968 roku rząd przejął od Agencji
Żydowskiej odpowiedzialność za absorpcję nowych imigrantów
przybywających do Izraela. W tym celu powołano Ministerstwo
Imigracji i Absorpcji.
Agencja Żydowska uruchomiła specjalny
program Tour Ve'aleh, który zachęcał Żydów z całego świata
do przyjechania do Izraela i poznania warunków bytowych. Program
miał na celu zachęcenie Żydów z Diaspory do powrotu do ojczyzny
ojców. Do społeczności żydowskich na całym świecie wysłano licznych
emisariuszy.
W dniach 9-16 czerwca 1968 roku odbył się
Dwudziesty Siódmy Kongres Syjonistyczny w Jerozolimie,
w Izraelu. Delegaci określili nowe cele ruchu syjonistycznego.
23 grudnia 1968 roku publiczna telewizja
rozpoczęła regularną emisję programów w Izraelu.
------------ 1969 ------------
8 marca 1969 roku egipski prezydent Gamal
Nasser (1918-1970) ogłosił, że egipsko-izraelskie porozumienie
o zawieszeniu broni jest nieważne. Rozpoczęła się "Wojna
na Wyczerpanie", która trwała do 1970 roku.
11 listopada 1969 roku otworzono Uniwersytet
imienia Ben-Guriona w Be'er Shevie, na pustyni Negew.
Do końca 1969 roku do Izraela przyjechało
38 tys. nowych imigrantów, w większości z Zachodu.
W grudniu 1969 roku zorganizowano liczne
demonstracje poparcia dla radzieckich Żydów. Demonstracje przeszły
przez miasta Izraela oraz w wielu miejscach świata.
------------ 1970 ------------
23 stycznia 1970 roku Najwyższy Sąd
nakazał zaznaczać w rejestrach dzieci, które mają żydowskiego
ojca i nie-żydowską matkę. Odnowiło to dyskusję: Kto jest Żydem?
26 kwietnia 1970 roku wielka demonstracja
Żydów przeszła przez Nowy Jork (USA) wzywając władze ZSRR do
wypuszczenia radzieckich Żydów, by mogli wrócić do Ziemi Izraela.
Skandowano hasło: "Wypuść Mój Lud!"
14 lipca 1970 roku osiemdziesięciu radzieckich
Żydów zwróciło się do Rady Najwyższej ZSRR z prośbą o wydanie
zezwolenia na wyjazd do Izraela.
Pod koniec lipca 1970 roku sekretarz stanu
Stanów Zjednoczonych William Rogers (1913-2001) zdołał przekonać
Izrael i Egipt do przyjęcia warunków pokojowego planu rozwiązania
konfliktu.
---------- Zawieszenie broni ----------
7 sierpnia 1970 roku Izrael i Egipt zgodziły
z amerykańską propozycją i ogłosiły zawieszenie broni, które
miało obowiązywać przez trzy miesiące. Plan Rogersa nakładał
na obie strony obowiązek zachowania "militarnego status
quo w obrębie strefy sięgającej 50-km na wschód i zachód od
linii zawieszenia broni."
27 sierpnia 1970 roku Światowa Organizacja
Syjonistyczna zawarła w Jerozolimie porozumienie z United
Jewish Appeal i Keren Hayesod-United Israel Appeal
o wzmocnieniu Agencji Żydowskiej.
16 grudnia 1970 roku w Leningradzie (ZSRR)
rozpoczęła się rozprawa sądowa, w której 11 radzieckich Żydów
zostało oskarżonych o próbę porwania samolotu, aby uciec do
Izraela.
17 grudnia 1970 roku odbyła się specjalna
sesja Knesetu poświęcona sytuacji społeczności żydowskiej
w Związku Radzieckim.
Grupa izraelskich aktywistów rozpoczęła
strajk głodowy przy Zachodniej Ścianie w Jerozolimie, w geście
solidarności z oskarżonymi w Leningradzie Żydami.
24 grudnia 1970 roku sąd w Leningradzie (ZSRR)
skazał dwóch Żydów na karę śmierci, a pozostałych dziewięciu
na długie więzienie.
W 1970 roku przyjęto poprawkę do Prawa
Powrotu wprowadzającą ścisłe kryteria religijne.
Do końca 1970 roku do Izraela przyjechało
36 tys. nowych imigrantów, w tym ponad 10 tys. z ZSRR. Założono
nowe osiedla Petza'el i Mitzpe Shalem w Dolinie Jordanu oraz
Ketura w obszarze Arava
--------------------------------------------------
CIĄG DALSZY HISTORII:
|