------------ 1919 ------------
3 stycznia 1919 roku Chaim Weizmann (1874-1952)
ponownie spotkał się na południu Transjordani z Emirem Faisalem
bin Husseinem (1883-1933), który był jednym z przywódców arabskiego
powstania. Wynegocjowano i podpisano umowę, w której Emir Faisal
zaakceptował Deklarację Balfoura, a Weizmann złożył obietnicę
udzielenia wsparcia Arabom w tworzeniu swoich państw. Faisal
zamierzał utworzyć swoje państwo w Transjordanii.
18 stycznia 1919 roku w Paryżu rozpoczęła
się Konferencja Pokojowa, zwana Wersalską. Podczas
obrad omawiano międzynarodową sytuację polityczną po I wojnie
światowej. Wiele czasu poświęcono uregulowaniu spraw na Bliskim
Wschodzie.
Organizacja Syjonistyczna przedstawiła
swoje żądania: Żydzi mają historyczne prawo do Ziemi Izraela;
będzie ono respektowane, gdy Wielka Brytania przejmie pełnomocnictwo
nad Palestyną; granice Ziemi Izraela muszą obejmować część Libanu,
Syrii i Transjordanii.
W styczniu 1919 roku w Moskwie (Rosja) odbyła
się pierwsza konwencja młodzieżowego ruchu syjonistycznego HeHalutz
(Pionier).
3 lutego rozpoczęła swoją działalność żydowska
delegacja (Comite des Delegations Juives), która reprezentowała
interesy Organizacji Syjonistycznej podczas Konferencji
Wersalskiej.
Równocześnie w Londynie zebrał się duży
kongres syjonistyczny, na którym zebrali się przedstawiciele
ruchu syjonistycznego z różnych krajów. Temat dyskusji była
postawa wobec Konferencji Wersalskiej i żądanie uznania
praw Żydów w państwach w których mieszkają.
W sierpniu w Londynie spotkali się przywódcy
Organizacji Syjonistycznej (Va'ad HaPoel HaZioni),
na którym po raz pierwszy omówiono pomysł utworzenia i sposoby
działania Agencji Żydowskiej (Jewish Agency).
W październiku 1919 roku Joseph Trumpeldor
(1880-1920) przyjechał do Palestyny, przygotowując teren do
przyjazdu setek młodych rosyjskich Żydów, członków syjonistycznego
ruchu HeHalutz (pionier).
------------ Trzecia Aliyah ------------
19 grudnia 1919 roku do portu Jaffa przypłynął
statek "Rusłan" z 671 rosyjskimi Żydami (przypłynęli
z Odessy) - byli to przeważnie ludzie wykształceni, uczeni,
lekarze i artyści. Do końca roku do Palestyny przybyło ogółem
2 tys. Żydów.
Uważa się to za początek Trzeciej
Aliyah, która trwała od 1919 do 1923 roku. W tym czasie
do Palestyny przybyło około 40 tys. Żydów. Byli to najczęściej
młodzi ludzie, aktywiści organizacji syjonistycznych, bardzo
często dobrze wykształceni. Dało to potężny impuls do rozwoju
żydowskiego osadnictwa rolniczego w Palestynie.
W grudniu 1919 roku pogorszyła się sytuacja
bezpieczeństwa czterech żydowskich osad w Górnej Galilei - Metulla,
Kfar Giladi, Tel Hai i Hamara. Nieustannie rosła liczba incydentów
w których Arabowie napadali na osady i zagrażali życiu ich mieszkańców.
Arabska nienawiść wynikała z rosnącej wrogości przeciwko żydowskiej
kolonizacji Palestyny. W takiej sytuacji kapitan Joseph Trumpeldor
został wysłany do Galilei i objął dowództwo obrony Tel Hai.
------------ 1920 ------------
Pod koniec lutego 1920 roku uzbrojone grupy
Arabów dokonały serii napaści na żydowskie osady Metulla, Kfar
Giladi i Tel Hai w Górnej Galilei (osada Hamara została porzucona
na początku stycznia). 1 marca w bitwie w Tel Hai ginie 6 żydowskich
obrońców, w tym Joseph Trumpeldor. Obrońcy porzucają osadę,
a w kilka dni później opuszczają Kfar Giladi i Metulle. Odsiecz
z pomocą z Jaffy dotarła do Galilei za późno.
W dniach 4-7 kwietnia 1920 roku wybuchły
arabskie zamieszki w Jerozolimie. Arabowie wystąpili przeciwko
Żydom pod hasłem "Rząd jest z nami!" Podczas żydowskiego
święta Pesach, Arabowie rozbijali żydowskie sklepy, grabili
domy i urządzali lincze na Żydach. W zamieszkach zginęło 6 Żydów,
a 211 zostało rannych. Wojsko brytyjskie długo zwlekało z podjęciem
jakichkolwiek kroków, a gdy podjęto działania, to aresztowano
19 żydowskich obrońców. Wszyscy oni dostali wysokie wyroki więzienia,
między innymi Ze'ev Jabotinsky (1880-1940) został skazany na
15 lat ciężkiego więzienia. Na przywódcę arabskich zamieszek,
Haj Muhammeda Amina al-Husseina wydano zaocznie wyrok 9 lat
więzienia.
Wywołało to oburzenie i poczucie głębokiej
niesprawiedliwości wśród żydowskiej społeczności w Palestynie.
19 kwietnia 1920 roku przeprowadzono
pierwsze wybory do żydowskiego Zgromadzenia Narodowego
(Asefat haNivharim) w Paelstynie. Był to żydowski samorząd
zajmujący się sprawami religijnymi, kulturalnymi i opieką społeczną
Żydów.
W dniach 25-26 kwietnia 1920 roku zebrała
się Najwyższa Rada Aliantów w San Remo (Włochy). Podczas
konferencji postanowiono przyznać Wielkiej Brytanii mandat nad
Palestyną i Irakiem, a Francji mandat nad Syrią i Libanem. Granice
pomiędzy terytoriami miały być dokładnie określone w ciągu czterech
lat. W tekst zawartej umowy włączono Deklarację Balfoura
z 1917 roku, która zawierała obietnicę utworzenia państwa żydowskiego
w Palestynie.
15 czerwca 1920 roku powstała tajna żydowska
organizacja zbrojna Haganah (Obrona). Pierwszym
dowódcą Haganah został Eliyahu Golomb (1893-1945).
1 lipca 1920 roku Wielka Brytania zawarła
traktat pokojowy z Turcją. Opierał się on nad postanowieniach
Konferencji San Remo. Palestyna stała się brytyjskim mandatem
na Bliskim Wschodzie.
W latach 1920-1925 Urząd Wysokiego Komisarza
nad Palestyną sprawował brytyjski dyplomata o żydowskim pochodzeniu
Sir Herbert Louis Samuel (1870-1963). Jego pierwszym aktem było
ogłoszenie amnestii dla więźniów politycznych. Uwolniono wówczas
między innymi Vladimira Jabotinskiego.
W dniach 7-24 lipca 1920 roku odbyła się
doroczna konferencja Organizacji Syjonistycznej, zwołana
w Londynie (Wielka Brytania). Było to pierwsze duże spotkanie
przedstawicieli ruchu syjonistycznego po wojnie. Dyskusje dotyczyły
rozwoju osadnictwa żydowskiego w Palestynie oraz metod jego
finansowania. Podjęto decyzję o założeniu Keren Hayesod
(Palestine Foundation Fund). Keren Hayesod miała
przeznaczyć w ciągu 5 lat sumę 25 mln funtów na kolonizację
żydowską w Palestynie. Ta suma stanowiła 20% wszystkich przychodów
Jewish National Fund. Nowym przewodniczącym Organizacji
Syjonistycznej został Chaim Weizmann (1874-1952).
11 lipca 1920 roku w Londynie powstała
Międzynarodowa Organizacja Syjonistyczna Kobiet
(Women's International Zionist Organization - WIZO).
Założycielkami były: Rebecca Sieff, Dr. Vera Weizmann, Edith
Eder, Romana Goodman i Henrietta Irwell. Pierwszą przewodniczącą
organizacji została wybrana feministka Rebecca Sieff (1890-1966).
Organizacja skupiała się na edukacji kobiet i dzieci, oraz na
aktywnej pomocy dla imigrantów żydowskich.
25 sierpnia 1920 roku w Palestynie utworzono
Batalion Pracy i Obrony Josepha Trumpeldora (Gedud
haAvoda vehaHagana al shem Josef Trumpeldor), który był
nazywany Gedud haAvoda (Batalion Pracy).
Jego utworzenie rozpoczęło nowy rozdział żydowskiej aktywności
w Palestynie.
W październiku żydowscy osadnicy powrócili
do opuszczonych osad Kfar Giladi, Tel Hai i Metulla w Górnej
Galilei.
W dniach 7-11 października 1920 roku po raz
pierwszy zebrało się Zgromadzenie Narodowe, które
dokonało wyboru Rady Państwowej (Va'ad Le'umi)
spełniającej rolę organu zarządzającego Zgromadzeniem.
Ogłoszono, że Zgromadzenie jest "najwyższą władzą
zajmującą się z publicznymi i narodowymi interesami Żydów w
Palestynie." Język hebrajski ogłoszono urzędowym językiem
Żydów żyjących w Ziemi Izraela.
4 listopada do Palestyny przyjechała
komisja Organizacji Syjonistycznej, która zbadała wykorzystanie
finansów i pomocy społecznej w Ziemi Izraela. Zalecono zmniejszenie
kosztów.
W dniach 5-12 grudnia 1920 roku w Hajfie
odbyła się konwencja założycielska pierwszego związku zawodowego
robotników żydowskich w Palestynie - Histadrut haOvdim.
Była to organizacja apolityczna, działająca wyłącznie na rzecz
poprawy warunków pracy i bytu żydowskich robotników w Palestynie.
Założycielem był Berl Katznelson (1887-1944).
W 1920 roku do Palestyny przybyło ogółem
8 tys. nowych żydowskich imigrantów. Wielu z nich było młodymi
pionierami przygotowanymi do ciężkiej pracy fizycznej. To dzięki
nim zaczęto realizować takie projekty jak osuszanie malarycznych
bagien, brukowanie dróg i zakładanie nowych kibuców i moszawów.
------------ 1921 ------------
22 lutego 1921 roku odbyły się wybory do
Rabinicznej Rady Palestyny. Po raz pierwszy obok
głównego rabina sefardyjskiego (urzędującego od czasów tureckich)
wybrano głównego rabina aszkenazyjskiego (zajmującego się imigrantami
z Europy Środkowej) oraz Radę Rabiniczną. Wybrani zostali: Naczelny
Rabin Aszkenazyjski Rabbi Abraham Isaac HaCohen Kook (1864-1935)
oraz Naczelny Rabin Sefardyjski Rabbi Jakob Meir.
W dniach 1-6 maja wybuchły arabskie zamieszki
w Palestynie. Arabowie zaatakowali żydowskie społeczności w
Jaffie, Petah Tikvie, Rehovot, Tel Awiwie i Haderze. Tel Awiw
został obroniony przez pułkownika Margolin, który bez pozwolenia
brytyjskich władz przybył tam na czele kilkuset byłych żydowskich
legionistów. Ogółem w zamieszkach zginęło 47 Żydów, a ponad
100 zostało rannych. Zginęło również 48 Arabów.
14 maja 1921 roku brytyjskie władze
nakazały wstrzymanie napływu nowych żydowskich imigrantów do
Palestyny, z powodu napiętej sytuacji. 1 sierpnia Brytyjczycy
wprowadzili nowe przepisy imigracyjne, ograniczające liczbę
żydowskich imigrantów przybywających do Palestyny.
W dniach 1-14 września 1921 roku odbył się
Dwunasty Kongres Syjonistyczny w Carlsbad (Karlowe
Wary) w Czechosłowacji. Omówiono działalność Keren HaYesod,
która nabywała duże obszary ziemi w Dolinie Jezreel. Ważnym
tematem rozmów były arabskie zamieszki 1920 i 1921 roku w Palestynie.
We wrześniu założono moszaw Nahalal
i kibuc Ein Harod w Dolinie Jezreel. Do końca roku założono
jeszcze osady Geva, Kfar Yehezkel i Tel Josef.
Przy ich zakładaniu aktywnie pracowali członkowie Batalionu
Pracy (Gedud haAvoda).
------------ 1922 ------------
16 kwietnia 1922 roku w Jerozolimie założono
syjonistyczną partię religijną HaPo'el HaMizrakhi (Robotnicy
Mizrakhi), której celem było wspieranie żydowskiego osadnictwa
w Ziemi Izraela. 28 maja powstał ruch
Bnei Akiva, młodzieżowe ramię organizacji HaPo'el haMizrakhi.
Duchowym przywódcą ruchu był Rabbi Abraham Isaac Kook. Przygotowywano
się do uruchomienia własnego ruchu kibucowego i założenia religijnych
kibuców.
2 czerwca trzy pierwsze moszawy - Petah
Tikva, Rishon leZion i Rehovot - otrzymały status lokalnego
samorządu. Był to bardzo ważny w kierunku uzyskania żydowskiej
autonomii w Palestynie.
---------- Pierwsza "Biała Księga"
----------
3 czerwca 1922 roku władze brytyjskie opublikowały
pierwszą "Białą Księgę", która była
oficjalnym programem ograniczającym wielkość żydowskiej imigracji
napływającej do Palestyny. W ten sposób Wielka Brytania wycofywała
się z obietnic złożonych w Deklaracji Balfoura.
24 lipca 1922 roku Liga Narodów przyjęła
projekt Mandatu Palestyńskiego nad
Palestyną z następującym komentarzem: "Odbudowa Żydowskiej
Siedziby
Narodowej ma się dokonać bez żadnego uszczerbku dla praw ludności
arabskiej
w Palestynie".
W dniach 22-28 października 1922 roku władze
brytyjskie przeprowadziły pierwszy spis ludności w Palestynie.
Okazało się, że Palestynę zamieszkuje 757 tys. ludzi, z których
84 tys. było Żydami (11% ogółu mieszkańców).
------------ 1923 ------------
1 stycznia 1923 roku podpułkownik Frederick
Kisch został przewodniczącym Politycznego Departamentu
w Syjonistycznej Egzekutywie w Jerozolimie. W owym czasie
bardzo wyraźny był podział kierownictwa w ruchu syjonistycznym
pomiędzy dwa ośrodki: jeden będący w Palestynie, a drugi w Organizacji
Syjonistycznej w Diasporze.
W dniach 5-16 sierpnia 1923 roku odbył się
Trzynasty Kongres Syjonistyczny w Carlsbad (Karlowe
Wary) w Czechosłowacji. Postanowiono oficjalnie utworzyć Żydowską
Agencję dla Palestyny (Jewish Agency for Palestine
- Sochnut), która miała być przedstawicielem żydowskiej
społeczności w Palestynie i zaspokajać jej potrzeby administracyjne.
29 sierpnia 1923 roku Liga Narodów oficjalnie
przyznała Wielkiej Brytanii mandat nad Palestyną. Pełnomocnictwo
obejmowało brytyjską obietnicę utworzenia państwa żydowskiego
zgodnie z Deklaracją Balfoura.
W 1923 roku Ze'ev Jabotinsky (1880-1940)
założył w Rydze (Łotwa) żydowski rewizjonistyczny ruch młodzieżowy
Betar.
W 1923 roku Pinhas Rutenberg (1879-1942)
założył Palestine Electric Corporation Ltd. (później
Israel Electric Corporation Ltd.) wykorzystującą do produkcji
prądu elektrycznego siłę wody z rzeki Jordan. W realizacji projektu
Rutenberg korzystał ze wsparcia Barona Rothschilda.
W 1923 roku Keren Hayesod bardzo
mocno finansowała pomoc dla żydowskich osad w Palestynie. Założono
wieś będącą schronieniem dla sierot z ukraińskich pogromów.
Budowano od podstaw sieć ośrodków oświatowych, służbę zdrowia
oraz infrastrukturę, która miała być podstawą pod rozwój przemysłu.
---------- Czwarta Aliyah ----------
------------ 1924 ------------
W latach 1924-1931 do Palestyna napłynęła
czwarta fala żydowskich imigrantów. Podczas tej Czwartej Aliyah
w Ziemi Izraela osiedliło się około 60 tys. Żydów, większość
pochodzących z Polski. Byli to najczęściej rzemieślnicy i drobni
przedsiębiorcy, którym została utrudniona działalność gospodarcza
w Polsce (był to wynik reformy Władysława Grabskiego - z tego
powodu często mówi się Aliyah Grabskiego). Dodatkowo Stany Zjednoczone
wprowadziły ograniczenia ilościowe dla emigrantów ze Wschodniej
Europy. Wielu Żydom pozostawała tylko emigracja do Palestyny.
W 1924 roku do Palestyny przyjechało
8 tys. żydowskich imigrantów. Wielu z nich osiedliło się w rozwijającym
się Tel Awiwie. Chaim Weizmann krytykował osiedlanie się nowych
imigrantów w miastach, zwracając uwagę na konieczność rozwoju
osadnictwa rolniczego. W tym czasie rozwijano uprawy drzew cytrusowych,
które w ciągu kilku lat stały się główną gałęzią gospodarki
Palestyny.
W marcu założono Palestine Jewish
Colonization Association (PICA - Związek Żydowskiej
Kolonizacji Palestyny), której przewodniczącym został James
Nathan de Rothschild (1896-1984). Celem działalności było wspieranie
żydowskiego osadnictwa i przedsiębiorczości w Palestynie.
14 maja ultraortodoksyjni Żydzi z Polski
założyli rolniczy moszaw Bnei Brak, na wschód od Tel
Awiwu. Pod koniec roku chasydzi założyli moszaw Kfar Hassidim
w pobliżu Hajfy.
17 października 1924 roku w Tel Awiwie
założono nowy ruch młodzieżowy HaNo' ar haOved
(Pracująca Młodzież), który działał pod patronatem związku
zawodowego Histadrut HaOvdim.
23 listopada założono moszaw Herzliya,
położony na północ od Tel Awiwu.
8 grudnia założono nową południową podmiejską
dzielnicę Jaffy, która później została nazwana Bat Yam.
------------ 1925 ------------
9 lutego 1925 roku nastąpiło uroczyste otwarcie
wyższej uczelni Technion w Hajfie. 1 kwietnia
otworzono Uniwersytet Hebrajski (HaUniwersita
Halwrit beJeruszalaim). Otwarcia dokonał brytyjski dyplomata
Lord Arthur James Balfour (1848-1930). Zaproszeni zostali między
innymi: brytyjski marszałek Edmund Allenby (1861-1936) oraz
syjonistyczni przywódcy Chaim Weizmann (1874-1952) i Nahum Sokolow
(1859-1936). Obie uczelnie powstały przy aktywnej pomocy Organizacji
Syjonistycznej.
31 marca założono rolniczo-przemysłowe
miasto Jezreel City w samym sercu Doliny Jezreel. Później
nazwę miasta zmieniono na Afula.
30 kwietnia 1925 roku Ze'ev Jabotinsky (1880-1940)
założył w Paryżu (Francja) Partię Rewizjonistyczną
(Brit Ha-Tzionim Ha-Revisionistim), która reprezentowała
rewizjonistyczne podejście do ruchu syjonistycznego. Jabotinsky
zdecydowanie sprzeciwił się brytyjskiej polityce ograniczania
ilości żydowskich imigrantów napływających do Palestyny.
Tymczasem wiosną i latem mocno wzrosła liczba
żydowskich imigrantów osiedlających się w Ziemi Izraela, osiągając
swój szczyt w czerwcu (4.200 imigrantów). Do końca tego roku
do Palestyny przybyło ogółem 35 tys. Żydów, którzy w większości
osiedlali się w Tel Awiwie.
Taka ilość nowych żydowskich imigrantów
wywołała sprzeciw ludności arabskiej. Ponownie doszło do licznych
ataków na żydowskie osiedla w Palestynie, jednak tym razem były
one dobrze bronione przez siły Haganah.
W latach 1925-1928 urząd Wysokiego Komisarza
nad Palestyną sprawował marszałek polowy Herbert Onslow Plumer
(1857-1932).
W dniach 18-28 sierpnia 1925 roku odbył się
Czternasty Kongres Syjonistyczny w Wiedniu, w
Austrii. Delegaci zdecydowali się na dalszy rozwój spółdzielczego
osadnictwa w Palestynie, opartego na kibucach.
Pod koniec 1925 roku w Tel Awiwie mieszkało
40 tys. osób (w porównaniu na początku 1924 r. miał 20 tys.
mieszkańców). Rozwojowi osadnictwa żydowskiego w Palestynie
sprzyjał gospodarczy dobrobyt.
------------ 1926 ------------
Na początku 1926 roku społeczność żydowska
w Palestynie znalazła się w kryzysie gospodarczym. Wiele prywatnych
przedsiębiorstw bankrutowało, nastąpił gwałtowny spadek budownictwa,
które było główną gałęzią gospodarki. Rosło bezrobocie zmuszając
wielu Żydów do emigracji z Palestyny. W celu poprawy sytuacji
wprowadzono w życie plan Hityashyut haElef (Zasiedlanie
Tysiąca), który przewidywał tworzenie osad dla 1 tys. rodzin,
z gospodarstwami rolnymi oddawanymi w dzierżawę.
W 1926 roku w zachodniej części Doliny
Jezreel założono 7 nowych osad rolniczych. Główna kwatera Keren
Hayesod została przeniesiona z Londynu do Jerozolimy.
We wrześniu 1926 roku w Polsce powstał syjonistyczny
ruch młodzieżowy Gordonia.
------------ 1927 ------------
W 1927 roku nasilił się kryzys gospodarczy
społeczności żydowskiej w Palestynie. Stawiało to całe syjonistycznie
przedsięwzięcie w śmiertelnym zagrożeniu. W Tel Awiwie bezrobocie
sięgało wysokości 40% zdolnych do pracy ludzi. Z tego powodu
znacznie zmalało liczba imigrantów napływających do Palestyny
(2.700 imigrantów w stosunku do 5.000 emigrantów, którzy opuścili
Palestynę).
Przewodniczący Organizacji Syjonistycznej,
Chaim Weizmann (1874-1952) poszukiwał jakichkolwiek źródeł pomocy
finansowej dla Żydów w Palestynie. W tym celu, 17 stycznia spotkał
się z przywódcą amerykańskich Żydów, Louis B. Marshallem (1856-1929),
który nie był Syjonistą. Podjęto decyzję, że w pierwszej kolejności
zostanie wysłana do Palestyny specjalna komisja (Joint Palestine
Survey Commission), która ma zbadać na miejscu panujące
warunki. Komisja przebywała w Palestynie w 1927 i 1928
roku.
1 kwietnia 1927 roku założono kibuc Artzi.
Przy jego budowie pracowali członkowie ruchu Hashomer HaTzair
(Młody Strażnik).
9 kwietnia żydowski przedsiębiorca Moshe
Novomeysky uzyskał od władz brytyjskich prawo zarządzania zakładami
chemicznymi nad Morzem Martwym. Uzyskał on dużą pomoc od Organizacji
Syjonistycznej.
W kwietniu w Palestynie miało miejsce
trzęsienie ziemi o sile 6,2 stopnia w skali Richtera. Zginęło
około 300 ludzi i zniszczonych zostało tysiąc budynków w Jerychu,
Nablusie, Jerozolimie, Nazarecie, Tyberiadzie, Lod i Ramle.
W czerwcu zbankrutowało przedsiębiorstwo
Solel Boneh Company, które było jednym z podstaw żydowskiego
związku zawodowego Histadrut.
Prezes Jewish National Fund, Avraham
Menahem Ussishkin (1863-1941) uzyskał pomoc w wysokości 1 mln
USD od kanadyjskich Syjonistów. Pieniądze przeznaczono na zakup
nowych błotnistych obszarów w Dolinie Hefer. Powstała tutaj
osada Hawarith (obecnie Emek Hefer).
5 sierpnia 1927 roku założono ruch Kibbutz
Me'uhad (Zjednoczony Kibuc), który przez długi
czas był największym ruchem kibucowym w Palestynie. Na jego
czele stał Itzchak Tabenkin. Obok powstało pięć innych ruchów,
reprezentujących różne modele osadnictwa w Palestynie.
W dniach 30 sierpnia-11 września 1927 roku
odbył się Piętnasty Kongres Syjonistyczny w Bazylei,
w Szwajcarii. Poszukiwano dróg wyjścia z kryzysu gospodarczego
w Palestynie.
11 września 1927 roku uruchomiono elektrownię
wodną w Naharayim w Dolinie Jordanu. Zarządcą elektrowni była
Palestine Electric Company (późniejsza Israel Electric
Corporation), kierowana przez Pinhasa Rutenberga (1879-1942).
------------ 1928 ------------
1 stycznia 1928 roku brytyjskie władze mandatowe
w Palestynie zatwierdziły Konstytucję Knesetu Izraela,
która stwarzała prawne podstawy dla żydowskich organizacji w
Ziemi Izraela. Przewidywała ona funkcjonowanie: Zgromadzenia,
Rady Narodowej, Rady Rabinicznej oraz samorządów
w miastach i wioskach.
W 1928 roku urząd Wysokiego Komisarza nad
Palestyną sprawował Sir Harry Charles Luke (1884-1969).
24 września 1928 roku sługa synagogi (szames),
na polecenie rabinów, ustawił przy Murze Zachodnim w Jerozolimie,
ogrodzenie oddzielające miejsce modlitw kobiet i mężczyzn. Było
to zgodne z tradycją żydowską. Jednakże zaprotestowali przeciwko
temu Arabowie, żądający od władz brytyjskich usunięcia tej "inwestycji"
w obrębie Wzgórza Świątynnego.
Brytyjczycy ugięli się pod naciskiem
Arabów, co spowodowało protesty żydowskie. Następnie arabscy
robotnicy rozpoczęli prace utrudniające żydowskie modły pod
Murem Zachodnim. Ten spór nabierał stopniowo na sile.
W latach 1928-1931 urząd Wysokiego Komisarza
nad Palestyną sprawował Sir John Robert Chancellor (1870-1952),
który podjął się próby żydowsko-arabskiej mediacji.
20 listopada Jewish National Fund
zakupił 2.200 hektarów ziemi w Dolinie Zevulona.
Rok 1928 zakończył się pojawieniem pierwszych
promyków nadziei na wyjście z kryzysu gospodarczego. Liczba
ludności żydowskiej w Palestynie osiągnęła poziom 160 tys. osób.
Do końca roku do Palestyny przybyło ogółem 2.178 nowych imigrantów
(w porównaniu z 2.186 emigrantami). Liczba żydowskich osad wyniosła
96 (w porównaniu w 1917 roku było 49 osad).
--------------------------------------------------
CIĄG DALSZY HISTORII:
|