W październiku 1941 roku w południowo-wschodniej
dzielnicy Lublina, w Majdanku, Niemcy założyli obóz jeńców wojennych,
do którego trafiali jeńcy radzieccy. Decyzję o jego powstaniu
podjął w połowie 1941 roku szef SS i policji III Rzeszy
Heinrich Himmler.
Miał to być niewielki obóz koncentracyjny
dla 20-25 tysięcy więźniów, w celu zatrudnienia ich w warsztatach
budowlanych SS i policji. Oficjalna nazwa obozu brzmiała
Kriegsgefangenenlager der Waffen SS in Lublin (Obóz
Jeńców Wojennych w Lublinie). Faktycznie od początku był
to obóz koncentracyjny - Konzentrationslager der Waffen SS
Lublin (Obóz Koncentracyjny w Lublinie).
Jesienią 1941 roku przyszedł rozkaz o natychmiastowej
budowie obozu mogącego pomieścić 50 tys. jeńców radzieckich.
Zaplanowano budowę ponad 200 baraków więziennych, które wybudowali
Żydzi - jeńcy wojenni z polskiej armii z 1939 roku.
Pierwszymi więźniami obozu koncentracyjnego
Majdanek było 5 tys. jeńców radzieckich, zatrudnionych przy
rozbudowie obozu. Wymordowano ich w ciągu kilkunastu tygodni.
W następnych miesiącach do obozu kierowano więźniów politycznych,
chłopów za nieoddawanie kontyngentów, ofiary akcji pacyfikacyjnych,
zakładników spośród inteligencji polskiej, ludność żydowską,
a także więźniów z innych okupowanych państw.
Zimą 1942 roku przystąpiono do kolejnej rozbudowy
obozu, planując powiększyć jego powierzchnię do 516 ha. Obóz
był planowany na 250 tys. więźniów. Plan ten został zrealizowany
tylko częściowo. W latach 1941-1944 obóz zajął 95 ha ziemi,
na których zbudowano baraki więzienne.
Od wiosny 1942 roku obóz koncentracyjny Majdanek
stał się ośrodkiem zagłady Żydów. Początkowo masowe egzekucje
więźniów dokonywano w pobliskim lesie, zwanym krępickim, później
w pobliżu krematorium. W sierpniu 1942 roku została rozpoczęta
budowa komór gazowych, ukończona w październiku 1942 roku. W
sumie istniało 5 komór działających na gaz wpuszczany z butli
bądź przewidzianych na zastosowanie granulek Cyklonu B.
Piece paleniskowe dostarczyła firma Theodor Klein - Maschinen
und Apparatenbau z Ludwigshafen, hermetyczne drzwi skonstruowała
berlińska firma Auert.
W 1942 roku powstał specjalny oddział kobiecy
(11 tysięcy kobiet w 1943 roku). Dzieci przywiezione do obozu
wraz z matkami przebywały na tym samym co one tzw. polu więźniarskim,
ale oddzielone wysokim parkanem. Z dzieci w wieku 8-12 lat organizowano
grupy robocze, młodsze natychmiast mordowano.
7 września 1943 roku przekształcono 10 obozów
pracy w dystrykcie lubelskim w filie obozu koncentracyjnego
na Majdanku. Obozy te znajdowały się w Trawnikach, Poniatowej,
Budzyniu (koło Kraśnika), Dorohuczy oraz cztery w samym Lublinie.
Komendantami obozu byli:
- SS-Standartenführer Karl
Otto Koch - od 1941 do VIII 1942
- SS-Obersturmbannführer
Max Koegel - od VIII 1942 do XI 1942
- SS-Sturmbannführer Herman
Florstedt - od XI 1942 do IX 1943
- SS-Obersturmbannführer
Martin Weiss - od XI 1943 do IV 1944
- SS-Obersturmbannführer
Arthur Liebehenschel - od V 1944 do VII 1944.
3 listopada 1943 roku Majdanek stał się miejscem
akcji "Erntefest" ("Dożynki"),
a stanowiącej jeden z końcowych etapów Endlösung w Polsce. Miała
miejsce wówczas tzw. "krwawa środa", w tym dniu rozstrzelano
18.400 Żydów.
Transporty Żydów przyjeżdżały ciężarówkami,
bądź szły piechotą z dworca lubelskiego. Szacuje się, że około
50% przybyłych transportów żydowskich było od razu gazowanych.
Zwłoki kremowano, a resztki mielono na mączkę kostną. Następnie
wywożono ją jako nawóz na położony w pobliżu folwark SS.
Z części produkowano kompost ogrodniczy.
Obóz koncentracyjny w Lublinie (zwany potocznie
Majdankiem) był drugim co do wielkości, po Oświęcimiu, tego
typu obozem nazistowskim w Europie.
W lipcu 1944 roku Niemcy rozpoczęli ewakuację
obozu, wyprowadzając więźniów do innych obozów koncentracyjnych
w Niemczech. 23 lipca 1944 roku obóz został wyzwolony przez
jednostki Armii Czerwonej. W obozie znajdowało się około 1 tys.
więźniów.
Szacuje się, że przez obóz koncentracyjny
Majdanek przeszło 300 tys.-360 tys. więźniów. Zginęło 230 tys.
ludzi, w tym ponad 103 tys. Żydów.
Państwowe Muzeum na Majdanku powstało już
jesienią 1944 r. na części terenu byłego obozu koncentracyjnego.
Na mocy ustawy Sejmu PRL z 2 lipca 1947 roku utworzono Państwowe
Muzeum na Majdanku.
Źródło: http://www.majdanek.pl/, Dia-pozytyw,
Encyklopedia i Wikipedia.
|