Getto w Krakowie powstało na mocy decyzji
gubernatora dystryktu krakowskiego dr Otto Wachtera 3 marca
1941 roku. Zostało ono zlokalizowane w dzielnicy Podgórze o
powierzchni 20 hektarów. W kwietniu 1941 roku hitlerowcy rozpoczęli
budowę muru getta. Teren getta uzyskał status dzielnicy zamkniętej
15 października 1941 roku.
- Pomnik pamięci
(ul. Szeroka)
(zdjęcie: Gedeon)
Na ulicy Szerokiej znajduje się pomnik poświęcony
pamięci krakwoskich Żydów. Na tablicy widnieje napis w języku
polskim, angielskim i hebrajskim: "Miejsce zadumy nad męczeńską
śmiercią 65 tysięcy obywateli polskich narodowości żydowskiej
z Krakowa i okolic zamordowanych przez hitlerowców w czasie
II wojny światowej".
Od grudnia 1939 roku Niemcy rozpoczęli akcję
przesiedlania Żydów krakowskich do dzielnicy Podgórze, gdzie
w 1941 roku utworzono getto. Do 20 marca 1941 roku w getcie
znalazło się około 15 tys. Żydów, których stłoczono w 320 domach.
Liczba mieszkańców getta mocno się wahała
wzrastając okresowo do 18 tysięcy a niektóre źródła podają nawet
25 tysięcy ludzi.
Teren getta otoczono murem z czteroma
brami wjazdowymi - główna brama znajdowała się przy Rynku Podgórskim.
Przez teren getta przejeżdżał tramwaj, bez zatrzymywania.
(zdjęcia: Gedeon)
W czerwcu i październiku 1942 r. miały miejsce
pierwsze wysiedlenia 5 tysięcy Żydów do obozu zagłady w Bełżcu.
Kolejnych kilkaset osób Niemcy zamordowali poza murami getta.
Równocześnie zmniejszano teren getta.
W dniach 13 i 14 marca 1943 roku nastąpiła
likwidacja getta. W czasie operacji większość ludności została
wywieziona do Oświęcimia, pozostałych poprowadzono do obozu
koncentracyjnego w Płaszowie.
(zdjęcia: Gedeon)
Przy ulicy Lwowskiej 25-29 istnieją fragmenty
murów getta z tablicą ku czci więzionych. Fragment muru zachował
się również na tyłach budynku Szkoły Podstawowej Nr. 2 przy
ul. Limanowskiej 62.
(zdjęcia: Gedeon)
(zdjęcie: Leszek)
Jako wyraz pamięci o ofiarach Holokaustu
zmieniono nazwę placu Zgody na Plac Bohaterów Getta. W grudniu
2005 roku zrealizowano na placu projekt upamiętniający tamte
dramatyczne wydarzenia.
(zdjęcie: Leszek)
- Apteka Pod
Orłem (Plac Bohaterów Getta 18)
W latach 1941-1943 w tym miejscu znajdowała
się w obrębie getta apteka prowadzona przez jej polskiego właściciela
Tadeusza Pankiewicza. Był on jedynym Polakiem, który otrzymał
od Niemców pozwolenie na stałe przebywanie w żydowskiej dzielnicy.
W ten sposób Pankiewicz stał się świadkiem codziennego życia
getta i wysiedlania Żydów do obozów zagłady. Po zakończeniu
wojny napisał on książkę "Apteka w getcie krakowskim",
która stała się świadectwem życia i zagłady Żydów krakowskich.
W 1983 roku utworzono tutaj Muzeum Pamięci
Narodowej Apteka Pod Orłem.
Muzeum Pamięci Narodowej "Apteka pod
Orłem"
pl. Bohaterów Getta 18, tel. (0-12)
656 56 25
godziny
otwarcia : poniedziałek - piątek w godzinach 10:00-16:00
sobota w godzinach 10:00-14:00
- Fabryka Oskara
Schindlera (Lipowa 4)
Fabryka powstała po inwazji niemieckiej na
Polskę. Zlokalizowana została w krakowskiej dzielnicy Podgórze.
Oskar Schindler - niemiecki przemysłowiec, po przejęciu fabryki
przemianował ją na "Deutsche Emailwaren-Fabrik" (Niemiecką
Fabrykę Wyrobów Emaliowanych). Do pracy w zakładzie zatrudnił
blisko 1300 Żydów. W chwili likwidacji krakowskiego getta w
1942 roku Schindler postanowił ocalić swoich pracowników. Dzięki
jego pomocy 1200 Żydów przeżyło czasy wojny. Pod koniec lat
50-tych Schindler otrzymał od instytutu Yad Vashem w Jerozolimie
medal - "Sprawiedliwy wśród narodów świata".
- Masowe groby
(dzielnica VIII Dębniki)
W lesie tynieckim znajdują się dwie symboliczne
macewy upamiętniające zamordowanych przez hitlerowców Żydów.
Na pomnikach widnieje napis: "W tych dwóch mogiłach spoczywa
ponad 500 Żydów, ofiar hitlerowskiego ludobójstwa, zamordowanych
w lecie 1942 roku pochodzących w okolic Krakowa".
|