Ruch turystyczny związany z miejscami historycznymi i zabytkami żydowskimi



  -  Żydzi w Polsce
     -  Dzieje Żydów w Polsce
     -  Obiekty kultury żydowskiej w
                            Polsce
     -  Martyrologia
          - Turystyka w Polsce
     -  Kilka słów na zakończenie
                             tematu
     -  Literatura





 

 

W ostatnich latach można zauważyć wyraźny wzrost zainteresowania naszym krajem przez turystów zagranicznych. W 1985 r. przyjechało ich ogółem 3436,2 tys., natomiast w 1994 r. już dwa razy więcej tj. 7425,8 tys., z czego 54% w celach turystycznych. Wśród wielu walorów i atrakcji turystycznych naszego kraju, swoje miejsce zajmuje, obok swoistego folkloru, również specyfika kulturowa mniejszości narodowych, wyrażona głównie przez ich materialne pozostałości. Największe znaczenie mają tu pozostałości kultury żydowskiej. Ich rangę podnosi fakt, iż takich obiektów jest na świecie niewiele, a duże ich nagromadzenie w Polsce wynika z długiej historii Żydów na naszym obszarze oraz ich licznego skupiska przed wojną. Mimo że to, co pozostało po zniszczeniach wojennych nie jest w pełni reprezentatywne dla bujnie rozwiniętej przedwojennej kultury i sztuki żydowskiej, to pewne miejsca posiadają walory turystyczne na skalę światową (np. krakowska dzielnica żydowska - Kazimierz wpisana jest na światową listę dziedzictwa kultury UNESCO, zaś takich miejsc w Polsce jest tylko 5). Miejsca i obiekty związane z bytnością Żydów nie muszą więc interesować tylko turystów żydowskich, choć stanowią oni główną grupę zwiedzających te miejsca.

Ponieważ Główny Urząd Statystyczny nie prowadzi weryfikacji dotyczących narodowości lub pochodzenia obcokrajowców przyjeżdżających do Polski, niezmiernie trudno jest sprecyzować konkretną liczbę przyjeżdżających Żydów. Nie są to bowiem tylko obywatele Izraela, lecz również takich krajów jak: USA, Niemcy, Francja, Wielka Brytania i innych. Podane więc w poniższej tabeli dane nie odzwierciedlają faktycznej liczby przyjeżdżających do Polski turystów żydowskich.

Przyjazdy cudzoziemców z Izraela do Polski w latach 1985-1994 - w tysiącach

Kraj / Lata 1985 1986 1987 1988 1991 1992 1993 1994
Izrael 0,8 1,4 4,2 8,6 15,3 16,4 19,1 23,7

Ź r ó d ł o: Turystyka i wypoczynek w 1992 r., GUS, Warszawa 1993; Turystyka i wypoczynek w 1993 r., GUS, Warszawa 1994; Turystyka w 1994 r., GUS 1995

Publikowane dane na temat obcokrajowców dotyczą również ich deklarowanych celów. Przedstawia je poniższa tabela:

Przyjazdy cudzoziemców z Izraela do Polski według deklarowanych celów w latach 1992-1994 - w tysiącach

Rok

Deklarowany cel Przyjazdy
ogółem

Odwiedziny Handlowy Turystyczny Tranzyt
1992 1,8 10,3 1,3 1,3 16,4
1993 1,6 1,8 12,4 1,6 19,1
1994 1,1 1,7 14,5 1,7 23,7

Ź r ó d ł o: Turystyka i wypoczynek w 1992, 1993, 1994 r., GUS

 

Przyjazdy cudzoziemców z Izraela stanowią prawie we wszystkich podanych latach 0,3% (jedynie w 1988 r. 1,8%) ogółem przyjeżdżających cudzoziemców do Polski. Oprócz widocznego wzrostu przyjazdu obywateli Izraela (30-krotnie więcej przyjechało ich w 1994 r. niż w 1985 r.) można też zaobserwować, iż w 1993 i 1994 roku wyraźnie zwiększył się deklarowany cel turystyczny przyjeżdżających. W tym celu w 1993 r. przyjechało 65% Izraelczyków, zaś w 1994 r. 61%. W przeważającej części jest to młodzież izraelska, która do niedawna obowiązkowo musiała zwiedzić miejsca w Polsce związane z Holocaustem. Częściowo te wycieczki szkolne sponsorowane były przez rząd Izraela, obecnie nie są już one obligatoryjne i tylko w części dotowane przez Izraelskie Ministerstwo Edukacji, dlatego też mogą pozwolić sobie na nie uczniowie z bogatszych rodzin.
    Natomiast jeśli chodzi o amerykańskich Żydów to grupowe ich przyjazdy do Polski organizują takie nowojorskie organizacje jak: American Jewish Committee, American Jewish Congress, Federation of Jewish American Congregations.

Dużo osób przyjeżdża indywidualnie, bądź odwiedzić dawne miejsca zamieszkania, bądź w celach turystycznych, rodzinnych czy innych. Precyzując dokładniej kierunki turystyki żydowskiej nastawione są przede wszystkim na:
     1) ośrodki chasydzkie i groby cadyków w Polsce
     2) miejsca docelowe - turystyka indywidualna
     3) miejsca martyrologii Żydów
     4) wszystkie miejsca i obiekty związane z historią i kulturą Żydów polskich.

Ruch turystyczny w tych kierunkach organizowany jest przez polskie biura podróży - tu głównie ORBIS SA i np. JANO-TOUR czy INTERCRAC z Krakowa, oraz przez żydowskie biura turystyczne takie jak: OUR ROOTS, czy SHALOM w Warszawie. Przygotowany przez biura program obejmuje kilka standardowych tras po najważniejszych miejscach i zabytkach żydowskich. Przeznaczony jest zarówno dla turystów indywidualnych jak i grupowych. Dodatkowo turyści indywidualni mają do dyspozycji prywatnych przewodników, a nawet korzystają z usług taksówkarzy, którzy wożą ich do wskazanych miejsc. W Krakowie takim przewodnikiem jest pan Bernard Offen, który przeżył getto w Krakowie, obóz w Płaszowie i Oświęcimiu. Oprowadza on turystów indywidualnych i grupowych po Kazimierzu i zaprasza również na projekcję filmu video o krakowskim getcie i obozie koncentracyjnym w Płaszowie.
    Dla Żydów z całego świata ORBIS SA od kilku lat przygotowuje w rocznicę powstania w getcie warszawskim program turystyczny związany z Holocaustem tzw. "March of Living". Żydzi wyruszają z Warszawy do Treblinki, Sobiboru, Majdanka i Oświęcimia. Poza tym przez cały rok ORBIS oferuje 9-cio i 10-ciodniowe pobyty w Polsce dla zagranicznych turystów deklarujących chęć zwiedzenia miejsc i obiektów kultury żydowskiej. Wariant wycieczki 9-ciodniowej obejmuje trasę: Warszawa-Treblinka-Tykocin-Lublin-Majdanek-Kraków-Oświęcim-Częstochowa, zaś wycieczka 10-ciodniowa poszerzona jest o Białystok, Zamość, Łańcut, Rzeszów, Łódź.
    Podobne trasy wycieczek organizuje żydowskie biuro OUR ROOTS. Krótszy wariant (4-5 dni) obejmuje Warszawę, Kraków, Oświęcim, w dłuższym (7-8 dni) odwiedza się jeszcze Tykocin, Lublin i Majdanek.
    Dalsze trasy np. do Pragi organizuje m.in. krakowska agencja turystyczna INTERCRAC, która w swojej ofercie posiada również szczegółowy plan wycieczki po miejscach zagłady i martyrologii Żydów.
    W ostatnich latach kilka innych krakowskich firm uruchomiło specjalną trasę "śladami Listy Schindlera", która łączy Kazimierz z obozem w Płaszowie.

Omawiając ruch turystyczny związany z miejscami historycznymi i zabytkami żydowskimi trzeba zaznaczyć, że nie ogranicza się on tylko do turystki żydowskiej. W ostatnich latach zauważyć można wzrost zainteresowania Polaków odmiennymi kulturami, a szczególnie ich materialnymi pozostałościami. Przypadkowo spotkana synagoga, czy też kirkut żydowski, budzą ciekawość i chęć bliższego ich poznania. Dotyczy to przeważnie dużych, w miarę dobrze zachowanych obiektów, oznaczonych odpowiednią informacją turystyczną. Ponadto wśród wszystkich tych obiektów, jest kilka o wyjątkowych walorach turystycznych i stanowią one docelowy punkt zwiedzania.

 

 



Na poczatek
  Izrael Kultura Historia Turystyka Pomoc duchowa Żydzi w Polsce Czasy i Fakty

Copyright ©2002-2013 by Gedeon