Betlejem
(źródło: Sonia Holliday)

Miasto Betlejem (hebr. Beit Lechem; arab. Bet Lacham) jest położone na południe od Jerozolimy, w Judei (w Dystrykcie Judei i Samarii, w Izraelu). Liczy około 40 000 mieszkańców (dane z 2000 r.).
    Betlejem znajduje się pod palestyńską administracją, na terytorium Autonomii Palestyńskiej.

Rys historyczny:

Starożytne miasto Betlejem znajdowało się pośrodku ziemi Judy i było początkowo nazywane Efrata. Innymi jego nazwami były: Bethlehem Efrata, Bethlehem Judah i miasto Dawida.
    W historii biblijnej wspomina się o Betlejem, jako o miejscu pochowania Racheli, żony patriarchy Jakuba. Uprawna dolina położona na wschód od miasta była sceną wydarzeń związanych z Rutą Moabitką. To tutaj narodził się król Dawid. Ale przede wszystkim Betlejem zasłynęło jako miejsce narodzin Jezusa Chrystusa.

Podczas walk żydowskiego powstania Bar Kochby (132-135 n.e.) Betlejem zostało zniszczone. Jego odbudowa była związana z kultem chrześcijańskim. W 326 roku Betlejem odwiedziała Helena, matka pierwszego chrześcijańskiego cesarza Konstantyna. Wybudowano wówczas pierwszy kościół chrześcijański w tym miejscu. Podczas samarytańskiego powstania z 529 roku Betlejem zostało ponownie zniszczone. Miasto szybko odbudowano za kolejnego cesarza Justyniana.
    W 614 roku Persowie najechali Palestynę i zdobyli Betlejem. Nie zniszczyli oni kościoła narodzenia Pańskiego, gdyż w mozaikach podłogowych dostrzegli symbole magii perskiej. W 637 roku Betlejem zdobyli Arabowie.
    W 1099 roku Betlejem zdobyli Krzyżowcy, którzy natychmiast ufortyfikowali miasto i wybudowali klasztor obok kościoła narodzenia Pańskiego. W 1100 roku w Betlejem nastąpiła koronacja Baldwina na pierwszego króla Królestwa Jerozolimskiego. W 1187 roku miasto zdobył Saladyn. Na mocy zawartego porozumienia Betlejem powróciło do Krzyżowców na okres lat 1229-1244. W 1250 roku spadła w świecie Islamu tolerancja dla chrześcijaństwa, i z tego powodu duchowieństwo zostało zmuszone do opuszczenia Betlejem. W 1263 roku zburzono mury obronne miasta. Duchowieństwo chrześcijańskie powróciło do Betlejem dopiero w następnym wieku.
    Od 1517 roku kontrolę nad Betlejem sprawowali Turkowie Osmańscy. Dopiero po I wojnie światowej cała Palestyna przypadła w udziale Brytyjczykom.

W 1947 roku ONZ zdecydowało, że Betlejem zostanie włączone do specjalnej międzynarodowej enklawy Jerozolimy, pozostającej pod międzynarodowym zarządem Narodów Zjednoczonych. Jednak w wyniku wojny żydowsko-arabskiej 1948 roku, Betlejem znalazło się pod okupacją jordańską. Wówczas w mieście osiedliło się wielu arabskich uchodźców uciekajacych z Izraela. Ta fala uchodźców całkowicie zmieniła demografię Betlejem.
    W 1967 roku wojska izraelskie zdobyły Betlejem. 21 grudnia 1995 roku Betlejem zostało przekazane palestyńskiej administracji.

Podczas palestyńskiego powstania (Intifady) Betlejem stało się widownią gwałtownych starć izraelsko-arabskich. W maju 2002 roku grupa około 200 palestyńskich terrorystów schroniła się przed aresztowaniem przez izraelskich żołnierzy, we wnętrzu kościoła narodzenia Pańskiego. Kościół został wybrany na schronienie ze względu na duże zapasy żywności i wody, ale przede wszystkim jako miejsce zainteresowania międzynarodowej społeczności. Impas trwał przez pięć tygodni, po czym grupa najbardziej poszukiwanych palestyńskich terrorystów została deportowana z terytorium Izraela do różnych europejskich państw.

Rys turystyczny:

Betlejem należy do Autonomii Palestyńskiej. Miasto jest otoczone ze wszystkich stron przez posterunki izraelskiej armii, a na drogach znajdują się punkty kontrolne. Główna droga, prowadząca w kierunku Jerozolimy, jest zamknięta na przedmieściach, w rejonie grobowca Racheli. Palestyńczycy nie mają tutaj wstępu, jak również Izraelczycy nie mają swobodnego wstępu do miasta. Wszystkie ograniczenia w ruchu zostały wprowadzone ze względu bezpieczeństwa. Wszelki ruch jest dozwolony wyłącznie przy pomocy specjalnych przepustek, które można uzyskać u izraelskich władz wojskowych.
    Okresowo wprowadza się ułatwienia w ruchu turystów przybywających do Betlejem.

Betlejem nigdy nie było dużym miastem, prawdopodobnie dlatego, że źródła w najbliższym jego sąsiedztwie nie były dostatecznie bogate w wodę. Tutejsza ludność zajmuje się głównie hodowlą owiec i rolnictwem. Osobnym źródłem dochodów są wpływy z turystyki, gdyż Betlejem znajduje się na trasie pielgrzymów. Jest to ośrodek kultu religijnego chrześcijan. Nad miastem góruje Bazylika Narodzenia Pańskiego. Została ona wybudowana w IV wieku, przebudowana w 550 roku i w XII wieku wraz ze słynną Grotą Narodzenia. Niskie wejście wymaga od wchodzących pielgrzymów pochylenia się. Do bazyliki przylegają klasztory i kościoły ormiańskie, grekoprawosławne i katolickie, a wśród nich kościół Św. Katarzyny. Betlejem jest głównym celem odwiedzin pielgrzymów w Izraelu.
    W Betlejem znajduje się także uniwersytet, założony w 1973 roku.

         -  Bethlehem University

         -  Bethlehem oficjal web-site

Jednym z miejsc otaczanych największą czcią przez wyznawców judaizmu, jest grobowiec Racheli, żony Jakuba. Grób mieści się w małym, pobielonym budynku, wzniesionym w 1860 roku przez sir Mosesa Montefiore. Często można spotkać tu żydowskie kobiety modlące się o płodność i szczęśliwe rozwiązanie. Teren grobu jest mocno strzeżony przez izraelskich żołnierzy, gdyż ostatnio bardzo często Arabowie dokonywali tutaj aktów wandalizmu.

W połowie drogi pomiędzy środkową Jerozolimą a Betlejem leży kibuc Ramat Rahel. Z wielu powodów atrakcyjny jest tutejszy hotel, a dogodne połączenia autobusowe umożliwiają szybki dojazd do centrum Jerozolimy. Otoczenie kibucu jest zalesione, a z sąsiednich wzgórz rozciąga się wspaniały widok na Pogórze Judei. Podczas wojny 1948 roku kibuc leżał na lini frontu i wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. Wydarzenia tamtego czasu przedstawia ekspozycja w miejscowym muzeum.

--------------------------------------------------

Opracowano na podstawie "Explorer Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica", "Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań dotyczących Państwa Izrael.

--------------------------------------------------