Grobowiec Patriarchów
(źródło: Garo Nalbandian)

Miasto Hebron (hebr. Hevron; arab. Al-Chalil) jest położone w południowej części Judei (w Dystrykcie Judei i Samarii, w Izraelu). Liczy około 139 000 mieszkańców (dane z 2003 r.), z czego 500 to Żydzi.
    Hebron znajduje się pod palestyńską administracją, na terytorium Autonomii Palestyńskiej.

Rys historyczny:

Starożytne miasto Hebron jest jednym z najstarszych na Bliskim Wschodzie. Przypuszczalnie zostało założone około XXXV wieku p.n.e. W czasach kananejskich było to miasto królewskie. W jednej z tutejszych jaskiń pochowano Abrahama i Sarę, Izaaka i Rebekę, Jakuba i Leę. Ta jaskinie jest uznawana za miejsce święte przez Żydów i Muzułmanów.
    Po zdobyciu przez Izraelczyków, Hebron był jednym z miast plemienia Judy. Znajdowała się tutaj stolica króla Dawida, do czasu zdobycia Jerozolimy.
    Współczesną budowlę wznoszącą się nad jaskinią patriarchów wybudował Herod Wielki. W VI wieku n.e. cesarz Justynian I zmienił budowlę w kościół chrześcijański, zburzony później przez Arabów. W 638 roku Arabowie zdobyli Hebron. W okresie od 1099 do 1187 roku panowali tutaj Krzyżowcy. W 1516 roku Hebron zajęli Turcy Osmańscy.

Podczas I wojny światowej, w grudniu 1917 roku Hebron zajęli Brytyjczycy.
    W 1929 roku podczas arabskich zamieszek w Hebronie zginęło 67 Żydów, a wielu zostało rannych. Wówczas to, brytyjskie władze siłą przeprowadziły ewakuację wszystkich Żydów z Hebronu. Rzekomo dla zapewnienia im bezpieczeństwa i ochrony przed muzułmańskimi sąsiadami.
    W 1947 roku ONZ zdecydował, że Hebron wejdzie w skład arabskiego państwa w Palestynie. Jednak w wyniku wojny żydowsko-arabskiej 1948 roku Hebron znalazł się pod okupacją jordańską.
    W 1967 roku Hebron zajęli Izraelczycy. Niedługo później, grupa żydowskich osadników pod wodzą Rabbi Moshe Levingera, zamieszkała w głównym hotelu w samym centrum Hebronu. Pod naciskiem wojska przenieśli się oni do pobliskiej izraelskiej bazy wojskowej i założyli żydowskie osiedle Kiryat Arba.
    W 1979 roku żona Rabbi Moshe Levingera wraz z 30 Żydówkami osiedliły się w Szpitalu Daboya (dawny Beit Hadassah) w centrum Hebronu. W ten sposób powstała żydowska enklawa wewnątrz arabskiego miasta. Żyjący tu Żydzi są nieustannie chronieni przez izraelską armię.

W 1994 roku żydowski osadnik Baruch Goldstein otworzył ogień do modlących się Muzułmanów w Grocie Makpela. Po tej masakrze utworzono w Hebronie strefę buforową pomiędzy Żydami a Arabami. Założono także międzynarodowe nieuzbrojone siły obserwacyjne dla nadzorowania sytuacji w mieście.
    W 1997 roku Hebron został podzielony na dwa sektory, z których jeden znalazł się pod administracją palestyńską.

Rys turystyczny:

Hebron jest zlokalizowany 30 kilometrów na południe od Jerozolimy. Jest położony pomiędzy Wzgórzami Judei, w małej dolinie na wysokości około 1 000 metrów ponad poziomem morza. Otaczające wzgórza porośnięte są roślinnością stepu śródziemnomorskiego z krzakami i pojedynczymi drzewami. Średnia opadów rocznych w tych okolicach wynosi 700 mm w północnej części, zmniejsza się do 450 mm w samym Hebronie i do 300 mm na południe od Hebronu. Większość osad usytuowana jest wzdłuż głównej drogi północ-południe i w pobliżu źródeł wód. Orka i architektura zachowały tutaj do tej pory swą tradycyjną formę. Skąpe opady pozwalają również na wypas licznych stad kóz i owiec, z których słynie Hebron.
    Te piękne wzgórza pokryte są winnicami, sadami i gajami oliwnymi. Ale wydobywa się tutaj także wapień, a tuż obok znajdują się warsztaty ceramiki i szkła. Hebron to także siedziba zakładów Al-Juneidi, produkujących słynne produkty mleczne. W Hebronie znajduje się również słynny cotygodniowy targ owiec, ale są także i normalne, typowe wschodnie targowiska oraz bazary. Z powodu nieustannych palestyńskich niepokojów, w Hebronie nie ma jednak barów, kawiarni i teatrów, które zazwyczaj przyciągają turystów.

Najważniejszą rolę w Hebronie pełni religia, gdyż miasto jest ważnym ośrodkiem kultu religijnego Muzułmanów i Żydów. Hebron jest nierozerwalnie związany z tradycją biblijna jako miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i Jakuba. W mieście jest ponad 40 meczetów, ale najważniejszym miejscem kultu jest grób patriarchy Abrahama.
    Jest to masywna, przypominająca twierdzę budowla, z przełomu XIII i XIV wieku. Jest to jedno z najbardziej czczonych miejsc przez współczesnych Żydów. Została ona wzniesiona dokładnie nad Grotą Makpela, którą Abraham zakupił na miejsce swego pochówku i gdzie pochowano również innych patriarchów (Abraham i Sara, Izaak i Rebeka, Jakub i Lea). Sama pieczara jest od XIV wieku zamknięta.
    Ważność tego miejsca wynika z faktu, że to właśnie z Abrahamem zawarł przymierze Bóg, obiecując mu i jego potomkom na własność ziemię kananejską. Już Herod Wielki wzniósł okalający mur, a później Muzułmanie wznieśli meczet Ibrahima (hebr. Abrahama), gdyż uważają go za przyjaciela Allacha Miłosiernego. Obok znajduje się również kościół wzniesiony przez Krzyżowców, związany tradycją biblijną jako miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i Jakuba.
    Obecnie z powodu nieustającej fali przemocy, odwiedzanie i modlenie się w Grocie Patriarchów jest mocno utrudnione. Przed wejściem znajdują się posterunki izraelskiej policji, która może przeprowadzić kontrolę dokumentów i bagaży. Należy we wszystkim podporządkować się zaleceniom służb bezpieczeństwa.

Hebron jest siedzibą największego uniwersytetu w Autonomii Palestyńskiej - Hebron University. Został on założony w 1971 roku i zapewnia dostęp do edukacji każdemu, bez względu na religię, zamożność lub płeć. Uniwersytet nie jest jednak uznawany przez zachodnie uczelnie. W pobliżu mieści się Palestine Polytechnic University.

         -  Hebron University

         -  Palestine Politechnic University

Żydowska społeczność w Hebronie zamieszkuje kompleks mieszkalno-administracyjny Beit Hadassah, stary będący kiedyś w ruinie szpital w zrujnowanej żydowskiej dzielnicy miasta. Mieszka tutaj około 500 Żydów, chronionych przez ponad 2 500 izraelskich żołnierzy i policjantów. Jest tutaj największe nagromadzenie drogowych blokad, posterunków kontrolnych i betonowych zapor w całej Judei. Centrum miasta zostało właściwie sparaliżowane.
    Na skraju Hebronu powstało silne i prężnie się rozwijające osiedle żydowskie Qiryat-Arba. Zostało ono założone w 1971 roku na terenie opuszczonej izraelskiej bazy wojskowej. Obecnie liczy około 6 500 mieszkańców (dane z 2005 r.), do których należy jeszcze dodać 2 700 Żydów, żyjących w mniejszych pobliskich osiedlach. Miasto jest samowystarczalnym społeczeństwem, z pełnym system edukacji, dostępem do opieki medycznej, centrami handlowymi, bankiem i pocztą. Wewnętrzne żydowskie drogie umożliwiają komunikację z osadnikami mieszkającymi w centrum miasta Hebron.

         -  Jewish Community on Hebron

         -  Kiryat Arba pictures

--------------------------------------------------

Opracowano na podstawie "Explorer Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica", "Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań dotyczących Państwa Izrael.

--------------------------------------------------