69 - 318 r.     (Obj.2:8-11)

Okres Smyrneński - "Smyrna" znaczy gorycz. Okres ten obejmuje czasy najbardziej gorzkich prześladowań przez pogański Rzym, przez 249 lat. Udziałem wiernych miały być wielkie prześladowania. Rzym pogański był jednym z najbardziej diabelskich ze wszystkich ziemskich rządów. Najsroższe prześladowania trwały przez 10 lat (10 symbolicznych dni) - rozpoczęło się za Dioklecjana w 303r. i trwało aż do 313r., kiedy to Konstantyn opowiedział się za chrześcijaństwem. Okres ten był świadkiem wielkiej wierności i wytrwałości. W okresie tym działało 4 członków gwiezdnych.
  "Anioł" Obj.2:8 - członkowie gwiezdni:
Ap. Jan (7-100); (1). Polikarp (55-155); (2). Ireneusz (115-202); (3). Tertulian (160-220); (4). Hipolit (212-235).
  W czasie Smyrneńskiego Kościoła były przesiewania względem nauk o trójcy, nieśmiertelności duszy i wiecznych mękach, czyli było to większe przesiewanie przeciwko okupowi, ponieważ te wszystkie błędne nauki zapierały się okupowi.

Podczas prześladowań przez rzymskich pogan w latach 64-313 wierni Pańscy czynili dobre wyznanie wiary w stosunkach z urzędnikami, gubernatorami i cesarzami rzymskimi. Naśladowcy Pańscy czynili dobre wyznanie przed wladzami świata tego, utrzymując, że On i Jego wierni byli wyłącznie głosem Boskiego Objawienia.

69-79 - Panowanie cesarza rzymskiego Tytusa Flawiusza Wespezjana, dowódcy armii w Judeii. Był to władca energiczny, dążący do wzmocnienia władzy cesarskiej. Zreorganizował i umocnił skarb państwa, podniósł dyscyplinę w armii.

70r. - Poświęcenie się Polikarpa, który był uczniem Apostoła Jana przez około 30-lat przed śmiercią Jana. Polikarp był poświęcony przez 85-lat, i umarł w 155r.

70r. - Ukrzyżowanie Apostoła Piotra głową w dół (według tradycji). W prześladowaniu objawiła się najpierw nienawiść, następnie oszczerstwo, a ostatecznie mord. Apostoła Andrzeja ukrzyżowano na krzyżu w kształcie X. Bartłomiej był najpierw obdarty ze skóry, a następnie ukrzyżowany głową w dół. Tomasz był wbity na pal. Jakuba syna Alfeusza zrzucono na dół z góry Świątyni, a następnie ukamienowano i czaszkę jego rozbito, aż mózg wyleciał. Szymona Zelotę ukamienowano. Pawła ścięto w Rzymie.

77-84 - Rzymskie podboje w Brytanii.
79r. - Wybuch Wezuwiusza zniszczył trzy miasta rzymskie: Pompeje, Herkulanum i Stabie.
79-81 - Panowanie cesarza rzymskiego Tytusa Flawiusza Wespezjana (syna Wespezjana). Spore sumy przeznaczył na pomoc ofiarom wybuchu Wezuwiusza. Buduje Koloseum w Rzymie.

80r. - Powstal List Św. Judy przestrzegający przed apostazą.

81-96 - Panowanie cesarza rzymskiego Tytusa Flawiusza Domicjana. Przejawiał dążenia absolutystyczne, zorganizował system donosicielstwa. Rozpoczął budowę wzdłuż Dunaju i Renu linii fortyfikacji i systemu punktów warownych. Został zamordowany w wyniku spisku.
85r. - Początek wojen Rzymu z Dakami.

90-100 - Apostoł Jan pisze swoje listy kładąc w nich nacisk na urząd Chrystusa w trzech stanach Jego istnienia. Pisał o istnieniu Logosa (Chrystus przed istnieniem jako człowiek na ziemi) i jego dziele jako Boskiego Przedstawiciela w stwarzaniu wszechświata. Logos musiał stać się ciałem, ażeby mógł być Zbawicielem człowieka. Urzędowym dziełem Chrystusa było poświęcić Samego Siebie na ubłaganie Boskiej Sprawiedliwości za człowieka Adama. Misją Chrystusa było wybawienie Kościoła, a w przyszłości świata. Takie było urzędowe dzieło naszego Pana. Janowi dopomagali w tym dziele nauczania Ignacjusz z Antiochii i Polikarp ze Smyrny.
  Zaczął się ruch Maluczkiego Stadka, zamieniony w sektę grecko-katolicką przez Oryginesa, Dionizego i Atanazego. Wprowadzili oni doktrynę o trójcy i Chrystusowym mniemanem istnieniu jako Bóg-człowiek. Dobre nauki: wskazywali na Logosa posłusznego woli Ojca w twórczej czynności i tak pobijali nieposłuszeństwo, które znieważa Ojca. Logos posłusznie i wiernie przekazywał Słowo Boże pisarzom Starego i Nowego Testamentu. Uniżył się aż do tego stopnia, iż stał się ciałem, a to uczy uniżoności. On jest także przykładem zwalczania pokus szatańskich. Codziennie kładł Swe życie na dobro Boskiego Planu, wiernie oddał Samego Siebie na śmierć za grzech. Stąd rodzi się nienawiść do grzechu. Jego pokora zachęca do pokutowania i naprawy siebie. W tamtych czasach usunięto wielkie skażenie moralne i pogańskie zwyczaje. Usunięto dzieciobójstwo, jak również uśmiercanie starców, kalek i ułomnych. Przestano traktować żony jak niewolnice, ustała rodzicielska tyrania. Złagodzono cierpienia biednych. Ustały krwawe zbrodnie na arenach cyrkowych, zlikwidowano okrutne tortury. Zmniejszyła się rozpusta. Wzbroniono zniewagi świętych rzeczy. Niewierność małżeńska zmalała. Obmowy i fałszywe świadectwa zmalały. Zachęcali do poświęcenia się Bogu i Jego sprawie. Zachęcali do rozwoju owoców Ducha wzorem naszego Pana: wiary, nadziei, samokontroli, cierpliwości, pobożności, braterskiej miłości, bezinteresownej miłości, pokory, prostoty, pracowitości, samo ofiary, długocierpliwości, miłosierdzia, szczodrobliwości, umiarkowania, skromności, pokoju, radości, cichości, posłuszeństwa, gorliwości, łagodności, wierności, itp.

90r. - Pierwszy list Jana skłania niektórych braci do udzielenia jemu nieco ulgi w jego uciążliwej służbie.
  95r. - Trzeci list Jana i Objawienie napisane w znaczeniu antyklerykalnym, ukróca nieco klerykalizm.

95r. - W Efezie Kerynt stwierdza, że Chrystus przyjął postać człowieka, a nie był nim w rzeczywistości. Zwalcza go Apostoł Jan w swej Ewangelii i w listach.

96-98 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Kokkejusza Nerwy. Zorganizował system pożyczek dla rolników. Pieniądze uzyskane z procesów rozdawał ubogiej ludności na wychowanie dzieci.

98-117 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Ulpiusza Trajana. Zmienił on rzymską politykę zagraniczną z obronnej na ofensywną.

100r. - Apostoł Jan umiera. Ostatnie 30-lat swego życia spędził w Efezie, przewodnicząc tam kościołowi i pisząc Ewangelię.

101-106 - Wojna Rzymu z Dacją, zakończona podbiciem Dacji.

103r. - Postawa klerykalistów zaczyna przedstawiać myśl, że są dostatecznie rozwinięci do podtrzymania Kościoła bez nadzoru Apostołów i członków gwiezdnych.

105r. - W Chinach wynaleziono papier.

106r. - Przyłączenie do imperium rzymskiego kraju Nabatejczyków w Arabii.

110r. (?) - Ignacy Antiocheński pisze listy do wspólnot Azji Mniejszej w których podkreśla znaczenie biskupa: "Być całkowicie poddanym biskupowi i kolegium jego prezbiterów znaczy wielbić Zbawiciela Jezusa Chrystusa." Stopniowo tworzy sie klerykalizm.

113-117 - Przyłączenie do Rzymu Armenii. Wojska rzymskie dochodzą do Zatoki Perskiej i szykują się do ataku na Indie, ale powstania w Judei, Egipcie i Cyranejce krzyżują te plany. Powstania te stłumiono.

115-202 - Życie i działalność Ireneusza, nauczającego Prawdy o jednym Kościele jako całości i jego szafarstwie Prawdy, w odróżnieniu od separatyzmu nauczanego przez fałszywych nauczycieli. Był to ruch Maluczkiego Stadka, który był aktywny w pobijaniu błędów gnostyckich i innych. Prawdą jego jest nauka o urzędzie Kościoła, którego Głową jest nasz Pan Jezus.
  Ruch ten został jednak zamieniony w sektę rzymsko-katolicką, przez Cypriana z Kartaginy i Augustyna z Hipo. Przyczynili się oni do powstania rzymskiego katolicyzmu w kierunku zastępstwa apostolskiego przez biskupów. Naprawiali tych wszystkich, którzy próbowali wprowadzić sekciarskie podziały. Strofowali pychę, która była powodem poróżnień między braćmi. Naprawiali ducha potępiającego, który czynił ze źdźbła belkę, a z igły widły. Błąd na początku był podwójny: 1). że Kościół jest organizacją połączoną z biskupami, jako następcami Apostołów i 2). że prawdziwy Kościół, a rzymsko katolicki jest jeden i ten sam. W późniejszych latach nad tą sektą rzymsko-katolicką władzę przez uzurpację zaczęło sprawować papiestwo.

116r. - Ignacjusz z Antiochii ogłasza pogląd, że w zgromadzeniu biskup (najlepszy starszy) jest reprezentantem Chrystusowym, a starsi są reprezentantami Apostolskimi, kładąc szczególny nacisk na posłuszeństwo względem tego jednego biskupa w zgromadzeniu. Biskup nie miał jednak jeszcze zupełnej władzy nad zgromadzeniem. Słowa "biskup" zaczęto używać tylko w odniesieniu do tego jednego starszego, jako wyższego od pozostałych starszych. Tak do tego podchodzili wszyscy w zgromadzeniu, wywyższając i adorując tego jednego starszego, nazwanego "biskupem".

117-138 - Panowanie cesarza rzymskiego Publiusza Eliusza Hadriana. Prowadził politykę pokojową, budował wały obronne na granicach imperium.

120r. - Wodę święconą wprowadzono dla wypędzania nieczystych duchów (demonów).
  125r. - Doktrynalne błędy w organizacji Kościoła zmierzające w kierunku klerykalnym.

138-161 - Panowanie cesarza rzymskiego Antonina Piusa. Okres pokoju i rozkwitu imperium rzymskiego.

144r. - W Rzymie Marcjan przeciwstawia złego Boga ze Starego Testamentu Bogu Ojcu z Nowego Testamentu. Bracia zrywają z nim społeczność, a on zakłada kościół dysydencki.

150r. - Pierwsze tłumaczenie chrześcijańskie Pięcioksięgu, tzw. Syryjski Przekład wprost dokonany z języka hebrajskiego.

150r. - Śmierć Justina Martyra, który wprowadził błąd o niezniszczalności duszy i wiecznych mękach. Był on Platońskim filozofem przed przyjęciem Chrystusa, ale i później nadal trzymał się poglądu Platona o duszy. Zaczął pracę łączenia doktryn chrześcijańskich z filozofią grecką.
  150r. - Walenty tworzy własny system filozoficzny, będący syntezą rozproszonych elementów gnozy.
  150r. - Hermas twierdzi, że po chrzcie można otrzymać tylko raz odpuszczenie grzechów.

156r. - Polikarp ze Smyrny zostaje spalony.

157r. - Wprowadzono pierwsze pokutowania.

160-220 - Życie i praca Tertuliana.

161-180 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Aureliusza Antonina. Władca sprawiedliwy, który uważał stanowisko władcy za rodzaj służby publicznej.
  162-166 - Wojna Rzymu z Partami w Armenii i Mezopotamii, zakończona zwycięstwem Rzymu.

165r. - Ścięcie Justyna Męczennika, nawróconego filozofa greckiego, który nauczał o nieśmiertelności duszy.

165r. - Król Longobardów sprzymierzony z Markomanami (oba narody germańskie) ponosi porażkę w walce na Dunaju.

166r. - Pierwszy synod biskupów kościołów z Małej Azji jest zwołany w celu zdogmatyzowania i ustanowienia praw względem Montanistów, którzy niepokoili tamtejsze zbory. Synod pozwolił sobie ustanawiać prawa dla kościołów w Azji. Ten pierwszy synod zwołany przez biskupów w Syrii, dowodzi, że zgromadzenia ludu Bożego były wówczas zewnętrznie zorganizowane jedne z drugimi, co było rzeczą obcą w czasach apostolskich. W ten sposób faktem stało się przyprowadzenie kościołów do unii w zewnętrznej jedności, najpierw w dystryktach, potem w prowincjach, a potem w kilku prowincjach imperium rzymskiego. Organizacja Kościoła zaczęła być podkopywana od tego, że biskupi stali się oddzielnym zakonem w Kościele od starszych, czyli prezbiterów, a "kler" odrębnym od ludu "świeckiego". Zgromadzenia z czasem zaprzestały posiadania wielu biskupów - to jest prezbiterów, czyli starszych kościelnych - i w drugim stuleciu mieć tylko jednego biskupa, postawionego nad starszymi i diakonami. Stopniowo biskupi miejscowi stali się biskupami diecezjalnymi, i to oni na synodach ustanawiali doktryny i prawa praktyki religijnej dla całej unii kościołów. Tego rodzaju synody i sobory rozpowszechniły się wszędzie. Z synodów dystryktowych w synody prowincjonalne, następnie w synody obejmujące kilka prowincji, a ostatecznie w synody powszechne. Biskupi początkowo mieli pod swoją władzą jeden kościół, który zazwyczaj miał jedno miejsce zebrań w danym mieście lub osadzie, był nim centralny kościół. Na pozostałych zebraniach w pomniejszych kaplicach usługiwali naznaczeni przez biskupa lokalni prezbiterzy. W nowo utworzonych kościołach usługiwali naznaczeni przez biskupa prezbiterzy, którzy zaczęli stopniowo być nazywani biskupami pozamiejskim (w odróżnieniu od biskupów miejskich). Biskupi pozamiejscy byli podwładnymi biskupa miejskiego. Z biegiem czasu te pomocnicze biskupstwa tak się rozszerzyły, że powstał dystrykt kościelny będący pod władzą biskupa miejskiego. Nazwano go diecezją i biskupami diecezjalnymi. Następnym krokiem było utworzenie metropolitów, tj. biskupów prowincjonalnych stołecznych miast, którzy sprawowali władzę nad biskupami diecezjalnymi. Metropolici zwoływali synody i naznaczali biskupów w swoich prowincjach. Klerykalizm wzrastał w siłę i wpływy.

166-174 - Najazdy na imperium rzymskie germańskich plemion Markomanów i Kwadów, zakończone podbiciem tych plemion i osadzeniem ich na terenach przygranicznych z obowiązkiem ich obrony.

170r. - Sekta Alojgan zaprzecza istnieniu Logosa, czyli zaprzecza, ażeby nasz Pan miał istnieć przed Swoim człowieczeństwem jako Logos. Zaprzeczali prawdziwości Ewangelii Jana i księgi Objawienia.
  173r. - Wielki synod azjatycki jest zwołany, który usiłuje wziąć kontrolę nad Kościołem z Azji, lecz zainteresowani dowódcy zdołali ograniczyć ich zamiary.
  177r. - Ireneusz z Lyonu pisze o autorytecie biskupa Rzymu, jako o "wielkim, starożytnym i znanym wszystkim z racji swego prymatu Kościele, założonym i ukonstytuowanym przez Apostołów Piotra i Pawła".

177r. - Cesarz Marek Aureliusz wydał edykt przeciw chrześcijanom, których uważał za wrogów państwa. Tolerował prześladowania chrześcijan.

177-180 - Druga wojna Rzymu z Kwadami i Markomanami, zakończona zwycięstwem Rzymian.

178 - Ireneusz zostaje biskupem w Vienne.

180-192 - Panowanie cesarza rzymskiego Lucjusza Aureliusza Kommodusa Antonina. Prowadził rządy terroru przy użyciu wojska. Zginął zamordowany w spisku.

190r. - Teodozjusz zaczyna nauczać, że Chrystus nie był Pańskim narzędziem w stwarzaniu, mniemając, że Jego początek był przy poczęciu z Ducha w Marii. W ten sposób zaprzecza istnieniu Logosa.

192-193 - Wojna domowa w imperium rzymskim, w której armie obwoływały swoich kandydatów cesarzami.
  193-211 - Panowanie cesarza rzymskiego Lucjusza Septymiusza Sewera. Świetny wódz i organizator.
  195-199 - Rzymianie podbijają Mezopotamię po ciężkich walkach z Partami.

199-235 - Życie i praca Hipolita. Jego wielkie dzieło dokonało obalenia 32 herezji gnostyckich.

200r. - Postanowiono stan duchowny, przez co chrześcijaństwo zostało podzielone na kler i laików (przedtem wszyscy nazywali się braćmi). Biskupi zajmowali honorowe stanowiska w swych własnych prowincjach. Byli traktowani z godnością i szacunkiem, nie tylko przez lud, lecz także i przez urzędników (zwłaszcza nasili się to zjawisko w czasach przyszłych).

202r. - Edykt antychrześcijański cesarza Septymiusza Sewera.

202r. - Śmierć Pantaniusza (wodza Kościoła Aleksandryjskiego) i Ireneusza jest okazją posunięcia się naprzód klerykalizmu.

205r. - Tertulian podaje myśl o wyższości Ojca, że Syn jest Jego stworzeniem i podległym Ojcu i że Duch Święty jest przewodem dzieła Ojca. Obalił błąd głoszący, iż Ojciec cierpiał i umarł, że nie ma wcale Syna (co wymagałoby, aby Bóg nie istaniał przez trzy dni).

208r. - Epigoniusz (neocjan, czyli wyznawca abstrakcyjnego rozumowania) wykazuje tożsamość Ojca i Syna, którzy objawiają się w dwa odrębne sposoby.
  208-243 - Spór o Modaliźmie (nauka, według której trzy osoby trójcy różnią się tylko sposobem objawienia się) kończy się porażką Modalizmu.

211-217 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Aureliusza Antonina Karakalli. Okrutny i mściwy władca, opierający swą władzę na wojsku. Został zamordowany w spisku.

212-235 - Praca reformatorska Hipolita.

215r. - Egipcjanin Sabelliusz zaczyna nauczać modalizmu, który przeczył, że Chrystus istniał zanim stał się człowiekiem jako Logos i Boski specjalny reprezentant w stwarzaniu. Nauczał, że jest jeden Bóg, który jednak okazał się w trzech formach. I tak Bóg był Stwórcą. Ten jeden Bóg stał się Synem i umarł za człowieka. Potem ten sam Bóg stał się Duchem Świętym. Nauczał, że w Bogu są trzy przejawy, czyli formy jego objawiania.

217r. - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Opeliusza Makrina. Po jego próbie zmniejszenia żołdu wojsku, został zabity.
  218-222 - Panowanie cesarza rzymskiego Wariusza Awitiusza Bassianusa Heliogabala. Usiłował zaprowadzić w Rzymie kult boga Słońca. Prowadził rozpustne życie i został zamordowany.

220r. - Przyjęto dogmat (w odróżnieniu od doktryn Biblijnych) o konieczności pewnych ceremonii kościelnych dla zbawienia. Dogmat należy przyjąć wiarą (?-chyba łatwowiernością) bez zastanowienia, w odróżnieniu od biblijnych doktryn, które są logiczne i potwierdzone przez Słowo Boże.

222-235 - Panowanie cesarza rzymskiego Aleksandra Sewera. Sprawiedliwy i mądry władca. Został zamordowany w spisku.

230r. - Uczyniono pierwsze kroki w popełnianiu błędu, co do określenia stosunku między Chrystusem i Bogiem Ojcem. Zmierzało to do wprowadzenia nauki o tzw."trójcy świętej".

230r. - Orygenes w Aleksandrii kontynuuje walkę z gnozą.

230-232 - Zwycięska, lecz bardzo kosztowna wojna Rzymu z Persją w Mezopotamii.
  235-238 - Panowanie cesarza rzymskiego Gajusza Juliusza Werusa Maksyminusa. Nakładał wysokie podatki na ludność i tolerował samowolę żołnierzy, co doprowadziło do wybuchu powstania i detronizacji Maksyminusa przez senat. Wybucha wojna domowa o władzę.
  235r. - Początek naporu Germanów na granicę rzymskiego imperium na Renie.

235r. - Zesłanie Tertuliana do kopalni na Sardynii.

238r. - Beryliusz z Bostry, w Arabii szerzy naukę podobną do Modalizmu, zwalczany przez zwolenników trójcy (krańcowości błędu zwalczają się wzajemnie).
  240r. - Orygines, jeden z najzdolniejszych ówczesnych ojców Kościoła, profesor teologii w Aleksandrii w Egipcie, wprowadził błąd twierdząc, że Logos istniał od wieków, czyli że nie miał początku, chociaż równocześnie utrzymywał, że On jest poddany Ojcu.
  240r. - W Babilonii Mani tworzy system dualistyczny (manicheizm).
  243r. - Anty-beryliuszowe poglądy szeroko obiegają kler, kończą się odrzuceniem tych poglądów.
  244r. - Pod wpływem nauk Originesa synod arabski odrzuca poglądy Beryliusza, który odwołuje swój błąd; synod przyjmuje pogląd Originesa o odrębności osób Ojca i Syna, ale że Syn był bez początku.

244-249 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Juliusza Filipa Araba. Każda armia wysuwała swego kandydata na tron cesarski. W walkach ginie Filip. Z północy wdzierają się do imperium rzymskiego plemiona germańskie.
  244r. - Początek naporu Germanów na granicę imperium rzymskiego na Dunaju.
  248-269 - Najazdy Gotów na południe aż po Ateny i Azję Mniejszą. Pierwotną siedzibą Gotów była wschodnia Szwecja i wyspa Gotlandia. Potem przeszli przez Wisłę do Morza Czarnego i osiedlili się na Krymie. Stąd najeżdżali na południe.
  249-251 - Panowanie cesarza rzymskiego Gajusza Messiusza Kwintusa Trajana Decjusza. Dążył do przywrócenia pradawnej religii rzymskiej, w chrześcijaństwie widział wroga państwa, zagrażającego jego wewnętrznej spoistości.

249-260 - Z nakazu cesarza wprowadzono powszechne prześladowanie chrześcijan.
  250r. - Edykt antychrześcijański cesarza Decjusza.

250r. - Wprowadzono naukę o wiecznych mękach w piekle.
  251r. - Schizma Nowatyska po prześladowaniach chrześcijan w 250r. Nowacjan nauczał, że słabych chrześcijan, którzy w czasie prześladowań zaparli się Chrystusa, aby zachować swe życie, należ na zawsze odrzucić od społeczności Kościoła. Nowacjan oddzielił się od reszty braci. Jedności braterskiej bronił wtedy Cyprian z Kartaginy, nauczający o jedności Kościoła.
  251r. - Cyprian, biskup kartagiński, i Korneliusz z Rzymu silnie zalecają doktrynę następstwa apostolskiego biskupów i podległości starszych i laików. W ten sposób kładzione są podwaliny pod sektę rzymsko-katolicką. Nauka ta twierdzi, że biskupi sprawują swą władzę jako następcy Apostołów, w ten sposób w przyszłości papież będzie nauczał o podstawności swojej władzy nad klerem i laikatem. Cyprian naucza, że biskupi są następcami Apostołów i że każdy z nich jest władcą nad prezbiterami, tj. starszymi w jego zgromadzeniu. Tak rozszerzała się władza biskupia. Każdy z biskupów rządził w swoim zgromadzeniu. Teraz biskupi zaczęli ograbiać starszych z pewnych praw należących do nich, wcześniej jednak starsi ograbili zgromadzenie z praw należących do niego. Powoli i stopniowo wprowadzili w zgromadzeniach władzę starszych, załatwiając sprawy, które wcześniej decydował kościół. W ten sposób zarządzenia rady starszych stawały się obowiązującymi i miały być wykonywane. Rozpowszechniał się pogląd, że starsi stanowią inną klasę od reszty braci - klasę rządzącą zamiast usługującą. Nazywali się teraz już księżmi i rządzili lokalnymi kościołami. Wprowadzono niebiblijną naukę podziału wierzących na kler i laikat. Doprowadziło to do wywyższenia kleru we władzy i wpływach nad laikat, który został całkowicie zdegradowany i postawiony na najniższym stopniu pod klerem.
  Kościoły chętnie dawały pomoc na prośbę innego kościoła, który był w trudnościach, i jest to dobre i słuszne. Lecz niektóre zgromadzenia zaczęły się łączyć, aby zmusić inne zgromadzenia do przyjęcia pewnych idei. Kościoły lokalne zaczęły być organizowane w jedno ciało, co biskupi usprawiedliwiali mówiąc, że w takiej unii jest siła konieczna do zwalczania błędów, bronienia prawdy i rozpowszechniania chrześcijaństwa. W ten sposób została naruszona niepodległość każdego miejscowego kościoła od wszystkich innych kościołów.

251r. - Walki Rzymian z Gotami w Tracji i Macedonii, w której ginie cesarz Decjusz.
  253-260 - Panowanie cesarza rzymskiego Publiusza Aureliusza Licyniusza Waleriana. Prześladował chrześcijan, którzy odmawiali składania ofiar oficjalnym bogom, co cesarz uznał za nielojalność. Wzmogły się najazdy na imperium rzymskie. Frankowie i Alamanowie przekroczyli granicę na Renie, Gotowie na Dunaju, a plemiona mauretańskie zaatakowały prowincje afrykańskie.

254r. - Śmierć Originesa, greckiego filozofa, jednego z najwybitniejszych teologów chrześcijańskich na Wschodzie.
  256-336 - Życie i działalność Ariusza.

257r. - Nowa fala prześladowań chrześcijan. Wielu bogatych chrześcijan w obawie przed represjami i utratą majątku podporządkowało się pod rozporządzenia cesarza. Masy biedoty, która trzymała się nadziei Królestwa Bożego po śmierci, trzymały się wiary i szły na śmierć męczeńską.
  257r. - Męczeńska śmierć biskupa rzymskiego Sykstusa II, diakona Wawrzyńca i Cypriana z Kartaginy.

257r. - Wyprawa Franków do Galii dociera po Pireneje. Frankowie to lud germański pochodzący znad doliny Renu.
  258r. -Rzymianie powstrzymują najazd Alamanów na Italię.

260r. - Edykt antychrześcijański Waleriana.
  260r. - Kolejna wojna Rzymu z Persami, w której ginie cesarz.
  260-268 - Panowanie cesarza rzymskiego Publiusza Licyniusza Egnatiusza Galienusa. Był to okres ciężkich walk wewnętrznych, gdy poszczególne armie obwołały swych wodzów cesarzami i doszło do ciężkich walk. Na wschodzie oderwał się od Rzymu Egipt i inne ziemie. Na zachodzie atakowały imperium plemiona Franków i Alamanów. Grecję spustoszyli Boranowie i Gotowie.
  260r. - Edykt tolerancyjny dla chrześcijan cesarza Galiena.

262r. - Dionizjusz z Rzymu naucza, że istnienie Logosa w stosunku do Ojca jest osobne, równe, wieczne i współistotne (odnośnie do tożsamości istoty). Pogląd ten zostaje przyjęty przez Dionizjusza z Aleksandrii.
  262-325 - Spór, że Syn z Ojcem jest istotą współistniejącą, chwilowo uspokaja się, poczym wybucha ponownie i ciągnie się i wzrasta aż na koniec załatwia go oficjalnie sobór nicejski 325r.
  264r. - Synod w Antiochii prowadzi debaty w sensie trynitarskiego rozwoju z Pawłem z Samosaty, trzymającym się poglądu unitariuszy, że nasz Pan nie istniał poprzednio. Paweł w słowach ostrych i dwuznacznych wprowadza swoich przeciwników na kilka lat w zakłopotanie.

268-270 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Aureliusza Klaudiusza II, zwanego Gockim. Odparł najazdy Alamanów, a Gotów pobił i osiedlił wziętych do niewoli w prowincjach rzymskich.

269r. - Paweł z Samosaty, starożytny unitariusz, zostaje potępiony przez członków synodu, rozwijających doktrynę o trójcy. Paweł z Samosaty był metropolitą z Antiochii. Uważał on służbę kościelną jako zyskowne zajęcie, jego kościelne rządy były sprzedajne i drapieżne. Wymuszał od ludzi częste podatki i obracał na własną korzyść znaczną część publicznych dochodów. Historycy twierdzą, że był on także cesarskim prokuratorem, otrzymując dużą pensję. Jego izba, tron i przepych, masy ludzi przed nim żądających jego uwagi i rady, wielka liczba listów i próśb, które dyktował, lub na nie odpowiadał, nawał interesów, wszystko to były okoliczności bardziej odpowiednie dla urzędnika państwowego, niżeli dla pokornego biskupa.

270-275 - Panowanie cesarza rzymskiego Lucjusza Domicjusza Aureliana. Pragnąc ujednolić w państwie religię, ustanowił głównym bogiem imperium Baala, syryjskiego boga Słońca. Świetny wódz i organizator. Zamordowali go właśni żołnierze.
  270-271 - Rzymianie odpierają najazd Wandalów w Recji. Wandalowie pierwotnie pochodzili z południowej Skandynawii, a następnie przemieszczali się przez dorzecze Odry w kierunku górnego Dunaju.
  271r. - Rzymianie odpierają najazd Alamanów na Italię, imperium traci jednak Trację.

271r. - Zwolennicy zapatrywań, rozwijających naukę o trójcy, potępiają pogląd odrębności Ojca i Syna jako osób nie mających jedności ich istoty.
  272r. - Grupy rozwijające naukę o trójcy wyrzucają z urzędu Pawła z Samosaty.

272-279 - Budowa wokół Rzymu muru obronnego, mającego zabezpieczyć przed napadem.
  273r. - Po długiej wojnie Egipt jest przywrócony imperium rzymskiemu.
  274r. - Rzymianie opuszczają Dację.
  275-276 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Klaudiusza Tacyta. Nie utrzymał autorytetu wśród żołnierzy i szybko zginął.

275r. - Porfiriusz, najzdolniejszy niedowiarek z czasów starożytnych, rozpoczyna pisanie swego dzieła, składającego się z piętnastu ksiąg przeciwko chrześcijaństwu.
  275r. - Antoni udaje się na pustynię w Egipcie. Wkrótce dołączają do niego liczni uczniowie, dając początek "semi-eremityzmowi" egipskiemu. To pierwsi mnisi.

276-282 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Aureliusza Probusa. Wyparł z Galii Franków i Alamanów, oraz przywrócił granicę na Renie. Gdy próbował przywrócić dyscyplinę w armii, zginął w buncie żołnierzy.

278r. - Przewlekłe dyskusje, co do pokrewieństwa Ojca i Syna, tyczące się mniemanej współwieczności i równości tego Ostatniego do Ojca, przybierają więcej wątpliwy wygląd.

282-283 - Panowanie cesarza rzymskiego Marka Aureliusza Karusa. Prowadził ciężkie walki z Sarmatami i Persami. Zginął w wyprawie wojennej od uderzenia pioruna.
  284-305 - Panowanie cesarza rzymskiego Gajusza Waleriusza Aureliusza Dioklecjana. Wprowadził monarchię absolutną. Cesarz stał się władcą absolutnym, któremu nadano cechy boskości. Wprowadził reformę wojskową i administracyjną. Dla usprawnienia zarządzania krajem wprowadził współrządy dwóch władców na wschodzie i zachodzie imperium rzymskiego. Dioklecjan rządził na wschodzie, a Konstancjusz Chlorus na zachodzie.

285r. - Powstają wspólnoty anachoreckie za sprawą działalności Antoniego Pustelnika w Egipcie. Prowadzą one zróżnicowane sposoby życia pustelniczego. Wieżą, że w ten sposób uzyskają zbawienie przez uczynki.

285-286 - Legiony rzymskie w Galii odpierają najazdy Alamanów, Franków i Burgundów.
  297-298 - Kolejna wojna Rzymian przeciwko Persom.

299r. - Biskupi chrześcijańscy prowadzą dyskusję nad dziełem Porfiriusza pisanym przeciw chrześcijaństwu; niektórzy z nich decydują się odpowiedzieć, tj. Metodiusz z Tyru, Euzebiusz z Cezarii i Appolinariusz z Laodycji.
  300r. - Uczeń mnicha Antoniego, Hilarion, udaje się na pustynię w pobliżu Gazy. Początek monachizmu palestyńskiego.
  300r. - Powstają wspólnoty cenobialne za sprawą działalności Pachomiusza w Egipcie. Są to zorganizowane wspólnoty, niekiedy bardzo liczne. Powstaje pierwsza reguła zakonna kładąca nacisk na posłuszeństwo i pracę.

300-800 - W Ameryce rozkwit cywilizacji Majów. Ich państwo obejmuje ponad 260 tysięcy km2. Powstają piękne miasta.

301r. - Przyjęcie chrześcijaństwa jako religii panującej w pierwszym kraju - Armenii.

303,304 - Cztery edykty cesarza Dioklecjana przeciw chrześcijanom. Wybuchają okrutne prześladowania chrześcijan, szczególnie na wschodzie. Chrześcijanie odmawiają cesarzowi oddawania czci boskiej.
  303-313 - Najsroższe prześladowania za czasów rzymskiego cesarza Dioklecjana. Rozpoczęło się w Nikodemii, a następnie stało się ogólnym. Niektórzy byli wbijani na pale, innym łamano golenie i zostawiano ich wolnemu konaniu. Niektórzy byli smażeni na wolnym ogniu, innych wieszano za nogi w dół i podkładano ogień, którego dym zaduszał ich. Niektórym ołów roztopiony lano do gardła. Innym zdzierano ciało wraz z palcami u rąk i nóg. Domy napełnione chrześcijanami podpalano. Niekiedy kilku chrześcijan razem związanych wrzucano do morza. W jednym miesiącu zamordowano 17 tysięcy chrześcijan. W samym Egipcie zabito 144 tysiące chrześcijan, oprócz 700 tysięcy zmarłych z wyczerpania przy ciężkich robotach i na wygnaniu. Na pamiątkę tego bito monety z napisem, że zupełnie wytępiono przesąd chrześcijański.

306-337 - Panowanie cesarza rzymskiego Flawiusza Waleriusza Konstantyna, zwanego Wielkim. Na wschodzie panował jego współrządca Waleriusz Licynian Licyniusz (308-324). Jest to okres intensywnego i masowego osiedlania tzw. "barbarzyńców" w różnych częściach imperium. Przyjmowano ich również do armii. Pomimo formalnej współwładzy monarchów wschodu i zachodu to faktycznie trwa wojna domowa, aż do 313r., kiedy to Konstantyn przywrócił jedność imperium.

311r. - Schizma Donatystów po prześladowaniach chrześcijan. Donacjusz odłączył się od braci i twierdził, że słabych chrześcijan, którzy w czasie prześladowań zaparli się Chrystusa, aby zachować swe życie, należ na zawsze odrzucić od społeczności Kościoła. Schizma ta trwała aż do 429r.

312r. - Bitwa o tron cesarski w Rzymie, zakończona zwycięstwem Konstantyna. Według legendy przed bitwą Konstantyn miał ujrzeć na niebie krzyż z napisem "tym zwyciężysz". Miało to tłumaczyć późniejszy jego życzliwy stosunek do chrześcijan.

313r. - Edykt w Mediolanie wydany przez cesarzy Konstantyna i Licyniusza, przyznający chrześcijanom wolność wyznania. W ciągu całego swojego panowania Konstantyn stał na stanowisku tolerancji religijnej. W całym Cesarstwie Rzymskim panuje wolność religijna, ze szczególnym odniesieniem do chrześcijaństwa.

313r. - Skończyły się prześladowania chrześcijan. Konstantyn dał różne religijne wolności prawdziwym i nieprawdziwym chrześcijanom, i te wolności były używane przez wszystkich chrześcijan.

Za czasów Konstantyna Wielkiego weszła w egzystencję nieprawa łączność Kościoła z Państwem. Już w 313r. W Rzymie obraduje synod, ale nie w pałacu biskupim, lecz cesarskim. Jak możemy zauważyć, tajemnica nieprawości, która już rozwijała się za czasów Apostoła Pawła (2 Tes.2:7), rozwinęła się w coraz większy błąd, grzech, samolubstwo i światowość. Tak przez klerykalizm rozwijał się system antychrysta. Ta instytucja uczyła odważnie o Boskim prawie do panowania królów, arystokracji (że są szafarzami królewskimi) i kleru (że są ustami i palcem Boga). Były to główne zasady łączności Kościoła i Państwa.
  314r. - Synod w Arelate postanawia ekskomunikować (wykluczać ze wspólnoty) tych, którzy odmawiają służby wojskowej dla Państwa.

315r. - Ariusz zaczyna głosić w Aleksandrii swą naukę, broniąc jedności i wyższości Boga Ojca.

316-320 - prześladowania donatystów.

--------------------------------------------------

    CIĄG DALSZY HISTORII KOŚCIOŁA: 318-799 - Okres Pergamski