Członkiem gwiezdnym, który rozpoczął ten
ruch później przekształcony w Kościół Episkopalny, był Tomasz
Cranmer, arcybiskup Canterbury i "prymas całej Anglii".
Urodził się w 1489 roku i zdobył wykształcenie na Uniwersytecie
w Cambridge, gdzie później został profesorem. Cranmer zyskał
łaskę Henryka VIII doradzając mu, by przedłożył materiały prawne
dotyczące jego małżeństwa nie papieżowi, lecz uniwersytetom
chrześcijaństwa. Otwarcie nauczał, że papież nie ma ani władzy
świeckiej, ani religijnej nad Anglią i jej ludnością, a wszelkie
roszczenia do takiej władzy są sprzeczne z Pismem Świętym.
Szczególna doktryna powierzona Kościołowi
Episkopalnemu przez Cranmera mówi, iż Kościół w ciele jest poddany
władzy świeckiej. Biblijne zasady nie dają państwu władzy nad
Kościołem w sprawach duchowych, lecz poddają jego członków państwu
w sprawach świeckich. Specjalnym pomocnikiem Cranmera w obwieszczaniu
tej doktryny był Hugh Latimer, biskup Worcester.
Cranmer został mianowany arcybiskupem Canterbury
w 1533 roku, a w 1535 roku wyrzekł się posłuszeństwa papieżowi.
Wbrew jego lepszemu osądowi zażądano od niego, by podpisał dekret
rozstrzygający kwestię następstwa tronu na korzyść Lady Jane
Grey, a na niekorzyść Marii i Elżbiety, będących wcześniej w
kolejności. Kiedy ostatecznie rzymsko-katoliczka Maria została
królową w 1553 roku, został on uwięziony pod zarzutem zdrady
i skazany na śmierć przez ścięcie. Później został ułaskawiony
po to, by mógł ponieść okrutniejszą karę, po czym został oskarżony
o herezję za odrzucenie transsubstancjacji, skazany i trzymany
w plugawym więzieniu w bardzo surowych warunkach przez prawie
trzy lata.
Gdy z powodu cierpień Cranmer miał osłabiony
umysł i wolę, nakłoniono go do podpisania łagodnie sformułowanego
odwołania swych poglądów i dano mu do zrozumienia, iż zostanie
uwolniony. Nie takie jednak były zamiary papistów, którzy od
samego początku zamierzali go spalić, gdy tylko publicznie odwoła
swoje poglądy. Ożywiła się w nim odwaga i Cranmer głęboko skruszony
wyraził wielki żal z powodu swojego tchórzostwa i powiedział,
iż jego prawica, która podpisała odwołanie poglądów zostanie
pierwsza włożona w płomienie jako dowód jego szczerego wyparcia
się owego odwołania. Jego spalenie razem ze spaleniem jego towarzyszy,
biskupów Latimera, Ridley'a, Hoopera i Ferrara, napełniło Anglię
przerażeniem, które tylko osiągało jeszcze większe rozmiary
w miarę jak kolejne ofiary były oddawane płomieniom osiągając
liczbę 286 spalonych.
O Cranmerze, najwybitniejszym ze wszystkich
męczenników, którzy zginęli za panowania Marii, pamięta się
także ze względu na dzieła literackie na temat Pisma Świętego.
Jego wersja Pisma Świętego, która stała się znana jako "Biblia
Cranmera" została przyjęta za wersję oficjalną, a jego
księga Psalmów stała się psałterzem dla Księgi Wspólnych Modlitw
w kościele anglikańskim.
- informacje zaczerpnięte z miesięcznika
religijnego "Teraźniejsza Prawda" nr 479.
|